Τι να ‘χε καταλάβει τότε, αλλά και τι να θυμάται σήμερα, άραγε, εκείνος ο δύσμοιρος τεχνοκράτης του Υπουργείου που έγραψε ιστορία, όταν του ανατέθηκε τον Φλεβάρη του 2012 επί κυβέρνησης Παπαδήμου ως προαπαιτούμενη η μετάφραση του αγγλικού όρου «subminimum wage»;

Επρεπε να βρεθεί η λέξη-κλειδί για την εφαρμογή της ιδεοληψίας μιας επιτροπής σοφών για τα εργασιακά που, με μόνο κριτήριο το νεαρό της ηλικίας, επέμειναν τάχα να τονώσουν την απασχόληση με την προς τα βάραθρα συμπίεση της κατώτατης αμοιβής των νέων. Μια που είχαν βρει παπά, είπαν να…υποκατωτατοποιήσουν καμπόσους. Μπααααμ και έγραψε ο μεταφραστής: εφευρέθηκε ο «υποκατώτατος» μισθός, αυτός που ισχύει για νέους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα ηλικίας έως 24 ετών, δηλαδή τα 511 ευρώ μεικτά ή 428 ευρώ καθαρά.

Είχε Lower ο μεταφραστής και βρήκε μόνος του τη μετάφραση ή ζήτησε τα φώτα καμιάς υπηρεσιακής επιτροπής, κανενός αγγλοσπουδαγμένου συναδέλφου ή καμιάς ξαδέλφης φιλολόγου; Κανείς ποτέ δε θα μας πει– έμεινε μια ολόκληρη γενιά παιδιών για επτά χρόνια με τον «υποκατώτατο» στο χέρι.

Ο νεολογισμός «υποκατώτατος», με δυο συνεχόμενα σκαλιά πορείας προς την πτώση (και υπό και κάτω) αλλά και με τον υπερθετικό βαθμό, γίνεται ακόμη πιο φοβερός από το αγγλικό πρωτότυπο. Η φιλολογική ανάλυση του όρου λέει πως έχουμε καταφανώς πλεονασμό και λεκτικό πληθωρισμό: πιο κάτω δεν έχει, ένα με το χώμα, ένα με το σχεδόν τίποτα. Μια γλώσσα κατοικούμε κι όχι μια χώρα και έτσι, ως υποκατώτατος, ζήσε και κάνε όνειρα με 428 ευρώ τον μήνα.

Είχε προηγηθεί, βέβαια, η λαϊκή μούσα και ο Μητροπάνος με τον υποβιβαστικό στίχο «Κάτω, κάτω και πιο κάτω -ξέπεσες πιο παρακάτω- κρίμα βρε σε σένανε» αλλά εκεί αποδιδόταν και η ευθύνη. Το κρίμα δεν πάει ούτε στον έρμο τον υποκατώτατο ούτε στον μεταφραστή-υπάλληλο. Το βάρος, η ευθύνη και η ντροπή βαραίνει την ιδέα και την πρόθεση να φτωχοποιείς νέα παιδιά σε ανάγκη κι ανεργία βάζοντας τους και την ετικέτα «υποκατώτατος». Με τι ψυχολογία, με τι ελπίδες και αισιοδοξία να ξεκινήσουν τον εργασιακό βίο τους; Αλλά και πόσο μπορεί ανομολόγητα να υποβλέπεις τη νιότη τους, σαν μειονέκτημα και σαν έλλειψη, όταν με τον μπαλτά επιλέγεις να περικόψεις και να τα κατατάξεις υποκατώτατα;

Θα μπορούσε να είναι ευχάριστη είδηση, αν δεν υπήρχε το ερωτηματικό πώς θα αντιδράσει η εργασιακή πιάτσα: καταργείται οσονούπω ο υποκατώτατος μισθός και μακάρι οι υποκατώτατοι (περίπου 7,6% του ιδιωτικού τομέα για το 2017) να πάρουν προαγωγή για τον κατώτατο μαζί με τα 20-30 ευρώ το μήνα. Κάτι θα ‘ναι κι αυτό μέσα στον χαλασμό. Κι αν ο υποκατώτατος, ως μισθός, μας αφήνει, η λεξιλογική και η συνειδησιακή διεύρυνση που μας έφερε, ήρθε για να μείνει και θα την κουβαλάμε ιστορικά σαν σφραγίδα.

Εμείς οι υπόλοιποι, οι από τύχη και μόνο λίγο πιο πάνω από το κάτω και το υποκάτω (μεσοτοιχία κανονική, λέμε), υποκατώτατα πράξαμε, υποκατώτατα παραλείψαμε ν’ αντιδράσουμε, υποκατώτατα ανεχθήκαμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News