Τις τελευταίες μέρες, ο ακούσιος εγκλεισμός ενός γνωστού τραγουδιστή στο Δρομοκαΐτειο έχει μετατραπεί σε σίριαλ, το οποίο ανακυκλώνεται με διάφορους τρόπους. Από τη μια, έχεις εκείνους που βρίσκουν σε ένα τέτοιο νέο μια αφορμή να κοροϊδέψουν. Από την άλλη, έχεις εκείνους που στέκονται υποστηρικτικά απέναντι στο άτομο που βιώνει αυτή την κατάσταση. Πουθενά, όμως, δεν λείπει η υπερβολή – κι αυτό είναι το πρόβλημα.

Η κλίμακα της αντίδρασης της κοινής γνώμης έχει εύρος και προφανώς η πιο υγιής πλευρά της είναι αυτή που δεν βλέπει την ψυχιατρική νοσηλεία με την προκατάληψη που την βλέπουν όσοι χλευάζουν ή σοκάρονται με την είδηση ότι ένας άνθρωπος πέρασε το κατώφλι ενός ψυχιατρικού ιδρύματος. Ας μην γελιόμαστε όμως. Η μεγέθυνση των πραγμάτων δείχνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία στέκει ακόμα αμήχανη μπροστά σε λέξεις, όπως Δρομοκαΐτειο, Δαφνί και ψυχιατρικός εγκλεισμός.

Βέβαια, εδώ έχουμε έναν διάσημο που οδηγήθηκε ακούσια σε μια τέτοια δομή. Την ιστορία του συνοδεύει μια οικογενειακή διαμάχη με εκατέρωθεν δικαστικά βέλη. Η γκόσιπ κουλτούρα τα λατρεύει κάτι τέτοια και μόλις τα αντιλαμβάνεται, πέφτει επάνω τους σαν τη μύγα για να βγάλει κίτρινες ειδησούλες.

Πέρα απ’ αυτό, όμως, ο τρόπος που έχει μεγεθυνθεί το θέμα είναι ενδεικτικός των αντιλήψεων μας, γενικότερα. Θα γινόταν, άραγε, τόσος ντόρος σε περίπτωση που κάποιος διάσημος έμπαινε σε νοσοκομείο για άλλου είδους εξετάσεις; Αν έσπαγε το πόδι του; Αν είχε οποιοδήποτε άλλο παθολογικό θέμα;

Η απάντηση μοιάζει να είναι προφανής: φυσικά και όχι. Απλώς θα γραφόταν σαν είδηση, πιθανότατα, αλλά δεν θα γινόταν σήριαλ, ούτε θα γεννούσε τόσο σχολιασμό. Όσο για τις ειρωνείες, μάλλον θα έλειπαν παντελώς από το πλάνο. Κανείς δεν έχει τη διάθεση να κοροϊδέψει κάποιον που μπαίνει στο νοσοκομείο για την καρδιά του, για παράδειγμα. Κάποιοι, όμως, βρίσκουν τη διάθεση να τον κοροϊδέψουν όταν μπαίνει για την ψυχιατρική του κατάσταση, είτε μπαίνει με τη θέληση του είτε όχι.

Και μετά απορούμε γιατί υπάρχει ακόμα στίγμα. Γιατί υπάρχουν ακόμα ψυχικά ασθενείς που δεν αποφασίζουν να αντιμετωπίσουν με ειδικό τη δυσλειτουργία τους και προτιμούν να βασανίζονται. Γιατί υπάρχουν οικογένειες με ψυχικά νοσούντες εντός τους που κρύβουν το πρόβλημα κάτω από το χαλάκι, σαν να είναι ο διάβολος ο ίδιος. Όλα αυτά υπάρχουν εκεί έξω ακόμα, γιατί η αντίδραση του μέσου Έλληνα διακατέχεται από αμηχανία και υπερβολή. Γιατί ένα νέο για κάποιον που έφτασε στο Δρομοκαΐτειο αναπαράγεται με τρόπο που σε κάνει να ντρέπεσαι. Γιατί η λέξη Δρομοκαΐτειο και μόνο, αντηχεί σαν τερατούργημα στα αφτιά μας.

Σε μια κοινωνία που έχει κατανοήσει την ψυχική υγεία και την έχει τοποθετήσει σε κουτάκι παρόμοιο με τα υπόλοιπα που σχετίζονται με την υγεία και όχι σε κλουβί με τις τρελές, καταρχάς θα υπήρχε μια πιο ήσυχη αντιμετώπιση κάθε είδησης που αφορά ψυχικές νοσηλείες. Ακόμα και ο όρος εγκλεισμός, τον οποίο χρησιμοποιούμε, δίνει μια βαριά υπόσταση στα πράγματα. Σε όλα τα υπόλοιπα νοσοκομεία θα πούμε ότι κάποιος μπήκε και νοσηλεύεται, στο Δρομοκαΐτειο θα πούμε ότι τον έκλεισαν. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε μεταδίδουν το μήνυμα της νοσηρότηρας, της επικινδυνότητας, του αφύσικου. Ο άνθρωπος που κλείνεται σε τέτοιο ίδρυμα είναι ακατάλληλος να ζει ανάμεσα μας, είναι ξένο σώμα, είναι εξωγήινος.

Αυτή την εντύπωση έχουμε για την ψυχική υγεία. Όσο πιο πολύ χάνεται η ισορροπία της, τόσο περισσότερο απωθητική μας είναι. Φυσικά υπάρχει πρόοδος, το να ξεκινήσεις ψυχανάλυση όχι απλώς δεν είναι ταμπού, αντιθέτως έχει γίνει μόδα τελευταία, αλλά τα στερεότυπα ξεκινούν αν η ψυχική σου κατάσταση χρήζει ψυχιατρικής θεραπείας. Λίγοι θα πούνε ότι παίρνουν φάρμακα γιατί δεν λύνεται το πρόβλημά τους χωρίς αυτά.

Το λένε μόνο οι στατιστικές, φανερώνοντας την αύξηση στην κατανάλωση αντικαταθλιπτικών, αγχολυτικών και άλλων σχετικών σκευασμάτων. Σύμφωνα μ’ αυτές, οι περισσότεροι είμαστε ψυχικά νοσούντες. Εμείς όμως συνεχίζουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας. Και να διαπομπεύουμε με την υπερβολή μας την ψυχασθένεια ή την υποψία αυτής. Δύο παράλληλοι κόσμοι που ο ένας δεν αποδέχεται τον άλλο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News