Ο Χοσέ Ροντρίγκεζ Σάλας εξελέγη δήμαρχος μιας μικρής ισπανικής πόλης στα νότια της χώρας, της Χουν, το 2005, αφού είχε διατελέσει εκεί αντιδήμαρχος για έναν χρόνο. Η εκλογή του έφερε και μια μεγάλη αλλαγή στην πόλη, που ανήκει στην επαρχία της Γρανάδα, και κυρίως στον τρόπο που λειτουργούν οι υπηρεσίες της: έγινε η πρώτη κοινότητα που στην ουσία διοικείται μέσω του Twitter.

To δημοφιλέστατο μέσο ιδρύθηκε το 2005 και έξι χρόνια αργότερα, το 2011, ο Ροντρίγκεζ ζήτησε από όλους τους εργαζόμενους του δήμου -από τον αναπληρωτή δήμαρχό του ως τους οδοκαθαριστές- να φτιάξουν λογαριασμούς στο Twitter και να αρχίσουν να τους ενημερώνουν για τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Το πρωτότυπο αυτό μέτρο είχε έναν πολύ συγκεκριμένο στόχο: να ενισχύσει την υπευθυνότητα και τη διαφάνεια σε όλες τις δομές και λειτουργίες της πόλης. Μάλιστα, όπως δήλωσε εκ των υστέρων, το προτίμησε από το Facebook, εξαιτίας του γρήγορου τρόπου αλληλεπίδρασης μεταξύ των χρηστών.

Στο δίκτυο δεν άργησαν και μπουν και οι δημότες, με αποτέλεσμα ως το 2013 σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της -που φτάνει μετά βίας τους 3.500 κατοίκους- να έχει προφίλ στο Twitter. Ο δήμαρχος, στη συνέχεια, ζήτησε να επικυρώσουν τα προφίλ τους, με μια απλή διαδικασία κατά την οποία ελέγχθηκαν οι πολιτικές τους ταυτότητες, ώστε να είναι βέβαιο πως χρήστης και πολίτης ταυτίζονται. Η αρχή έγινε με τις βασικές υπηρεσίες, όπως η συντήρηση της καθαριότητας. Οι κάτοικοι άρχιζαν να ενημερώνουν με tweets και φωτογραφίες μόλις αντίκριζαν έναν βρώμικο δρόμο.

Καθώς όλοι οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες χρησιμοποιούν το Twitter για να ενημερώνονται διαρκώς, η ανταπόκρισή τους είναι έκτοτε άμεση. «Ποιος μπορούσε προηγουμένως να αξιολογήσει με τόσο άμεσο τρόπο το έργο των οδοκαθαριστών;», ανέφερε σε μια από τις πρώτες συνεντεύξεις του ο δήμαρχος Ροντρίγκεζ. «Το γεγονός πως και κάτοικοι και εργαζόμενοι διαθέτουν λογαριασμούς στο μέσο, σημαίνει πως η δουλειά τους οπτικοποιείται και αυτό συμβάλλει στη βελτίωσή τους. Ταυτόχρονα οι πολίτες γίνονται αναπόσπαστο τμήμα της διακυβέρνησης της πόλης».

Οταν, λοιπόν, οι πολίτες έχουν κάποιο παράπονο, θέλουν να επικοινωνήσουν, φερ’ ειπείν, με τον γιατρό ή έχουν κάποια παρατήρηση προς τις τοπικές αρχές, χρησιμοποιούν τους 140 χαρακτήρες και επωφελούνται από την αμεσότητα των tweets. Απευθύνονται προς τους τοπικούς άρχοντες ή τις υπηρεσίες με μία απλή αναφορά (@ / mention), καθώς όλοι τους έχουν ονόματα χρήστη με την κατάληξη –Jun (το όνομα της πόλης). Με τον ίδιο τρόπο θα απευθυνθούν στον δήμαρχο ή θα ειδοποιήσουν και τις αστυνομικές αρχές, σε περίπτωση που παρατηρήσουν κάτι περίεργο.

Os dejo con #FotillodelDia para celebrar #TalkingAboutTwitter y la imagen coche patrulla @PoliciaJun con @TATGranada pic.twitter.com/Cy1SuVFjyt

— Alcalde de Jun (@JoseantonioJun) May 17, 2013

Μα η αξιοποίησή του δεν σταματά εδώ: υπάρχουν αξιοσημείωτα οφέλη και σε οικονομικό επίπεδο, καθώς από το 2011 έχει εξοικονομηθεί περί το 13% -δηλαδή γύρω στις 380.000 δολάρια- από τον ετήσιο προϋπολογισμό του δήμου. Και τούτο γιατί το τοπικό συμβούλιο αποφάσισε να μεταφέρει όσες αρμοδιότητες είχε το τμήμα επικοινωνίας στο… Twitter και πλέον δεν υπάρχει ανάγκη να εκδίδουν ανακοινώσεις ή να ενημερώνουν με τον παραδοσιακό τρόπο.

Η χρήση του μέσου ουδέποτε επιβλήθηκε, βασίστηκε αποκλειστικά στην καλή θέληση των κατοίκων, που άρχισαν να ανοίγουν λογαριασμούς σποραδικά. Ασφαλώς, για όσους το επιθυμούν, οι τυπικοί τρόποι είναι ακόμα διαθέσιμοι, όπως το να συμπληρώνουν φόρμες ή να απευθύνονται στο δημαρχείο της πόλης για τα έγγραφα που κατά καιρούς χρειάζονται. Αλλωστε οι ηλικιωμένοι δεν είναι πλήρως εξοικειωμένοι. Μα γίνεται προσπάθεια ώστε όλοι να γνωρίσουν το μέσο καλά: παρέχονται μαθήματα χρήσης υπολογιστή και περιήγησης στο Διαδίκτυο για τους «αδιάβαστους», για το πώς στέλνει κάποιος σωστά προσωπικό μήνυμα, πώς χρησιμοποιούνται τα hashtags και όσα ακόμα είναι αναγκαία για την αποτελεσματική του χρήση.

Η, σχεδόν καθολική, δικτύωση της πόλης δεν άργησε να γίνει αντιληπτή από την εταιρεία του Twitter. Ο τότε διευθύνων σύμβουλος, Ντικ Κοστόλο, επισκέφθηκε το καλοκαίρι του 2015 την πόλη, ξεναγήθηκε στο δημαρχείο, ενημερώθηκε για τον τρόπο λειτουργίας των υπηρεσιών και άφησε το αποτύπωμα των χεριών του σε έναν πυργίσκο που στήθηκε σε κεντρικό σημείο , με ανάγλυφο το λογότυπο του Twitter στην κορυφή. Κατά πόδας και το Tεχνολογικό Iνστιτούτο Μασαχουσέτης, που, με χρηματοδότηση από την εταιρεία του Twitter, έστησε μια λεπτομερή ανάλυση για το πώς οι πολίτες έχουν ωφεληθεί από τη χρήση του δικτύου. Σημειωτέον δε πως ο δήμος δεν κερδίζει το παραμικρό από την εταιρεία, παρά την ευρύτατη χρήση του.

Official Twitter accounts are prominently displayed for example on police cars and official uniforms pic.twitter.com/EWlfHIilVV

— Tony Wang (@TonyW) June 21, 2013

Κι αν όλα δείχνουν πρωτοποριακά και αισιόδοξα, υπάρχει και ο αντίλογος, με όσους υποστηρίζουν πως η «εξάρτηση» των λειτουργιών μιας ολόκληρης κοινότητας από ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης δεν θα πρέπει να είναι αποδεκτή. Αρκετοί πολίτες υποστηρίζουν πως θα προτιμούσαν οι φορείς να επικεντρώνονται περισσότερο στις αρμοδιότητές τους, παρά στο να ενημερώνουν διαρκώς για όσα κάνουν μέσω Twitter. Είναι επίσης αμφίβολο αν μια τέτοια αξιοποίηση του μέσου θα μπορούσαν να υιοθετήσουν πολυπληθέστερες πόλεις, ενώ υπάρχει επίσης το ζήτημα, κατά πόσο είναι θεμιτό το προϊόν μιας ιδιωτικής εταιρείας να χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση κοινωνικών υπηρεσιών.

Από πλευράς δημάρχου, βέβαια, ο κύβος ερρίφθη. Ενημερώνει συχνά-πυκνά τον λογαριασμό του για θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Μέσα από tweets έχει κατά καιρούς προειδοποιήσει για βαριά βροχόπτωση ή σχετικά με την απαγόρευση των μπάρμπεκιου από τις αρχές του καλοκαιριού και έπειτα, λόγω υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς.

Ετσι λίγοι εντυπωσιάστηκαν όταν, τον περασμένο Απρίλιο, θέλησε να ενημερώσει τους 400.000 followers του για τη γέννηση της κόρης του, Μαρτίνα. Αντί όμως να χρησιμοποιήσει τον δικό του λογαριασμό, όπως συνηθίζουν οι περιχαρείς γονείς, δημιούργησε γρήγορα έναν λογαριασμό για το νεογέννητο, που η πρώτη του δημοσίευση ήταν η φράση «Η μαμά μου έχει μόλις εισέλθει στο μαιευτήριο και νομίζω πως θα πρέπει να γεννηθώ σύντομα».

Mi mami acaba de entrar en la sala de dilatación del Hospital Maternal de Granada y creo que voy a nacer muy pronto. ???

— Martina RM (@martinajun) April 3, 2016

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News