Κίνηση τακτικής από τη Λευκωσία; Ή προαναγγελία ναυαγίου για την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής; Σε κάθε περίπτωση, το βέτο που άσκησε η Κύπρος στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών για το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης να επιβάλει κυρώσεις στη Λευκορωσία, είναι μια εξέλιξη που ανατρέπει τα δεδομένα και ενδεχομένως να δυναμιτίσει και την προσπάθεια προσέγγισης Ελλάδας και Τουρκίας: Η Λευκωσία απαιτεί κυρώσεις για την Αγκυρα αν θέλουν οι Ευρωπαίοι κυρώσεις για τη Λευκορωσία, όμως αν υπάρξουν κυρώσεις κατά του καθεστώτος Ερντογάν, για τις ενέργειές του στην κυπριακή ΑΟΖ, τότε πώς θα καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου Ελληνες και Τούρκοι;

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, ήταν πάντως κάθετος: η κυπριακή κυβέρνηση αρνείται να υποστηρίξει τα μέτρα κατά της Λευκορωσίας του Αλεξάντερ Λουκασένκο, εκτός εάν η ΕΕ επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία, η οποία εξάλλου συνεχίζει τις έρευνες σε θαλάσσιες περιοχές της ΑΟΖ της Κύπρου, με πρόσχημα ότι διασφαλίζει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το αδιέξοδο, καθώς η Κύπρος μπλόκαρε το σχέδιο κατά του Λουκασένκο, επικαλούμενη την έλλειψη δράσης της ΕΕ κατά της Τουρκίας. «Δεν είναι μυστικό για κανέναν ότι δεν έχουμε ομοφωνία επειδή μια χώρα δεν έχει συμμετάσχει στη συναίνεση» δήλωσε εμφανώς απογοητευμένος ο ύπατος εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, μετά το πέρας του συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών, για να παραδεχτεί λίγο έπειτα ότι αυτή η χώρα ήταν η Κύπρος.

Ωστόσο, από την Κύπρο έχουν μια άλλη οπτική και μιλούν για βέτο της Λευκωσίας στους «τακτικισμούς Μπορέλ – Γερμανίας». Αυτός ήταν ο τίτλος του «Φιλελεύθερου» της Κύπρου, ο οποίος ανέφερε ότι τόσο η Γερμανία όσο και ο Μπορέλ επιχείρησαν στο χθεσινό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων να προωθήσουν μόνο τα μέτρα για την Λευκορωσία και να αφήσουν τα μέτρα κατά της Τουρκίας να συζητηθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Πέμπτης στο ευρύτερο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων. Οι τακτικισμοί αυτοί μπλοκαρίστηκαν από την Κύπρο, η οποία ζήτησε όμως και τα δύο θέματα να οδηγηθούν για αποφάσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την Πέμπτη, προκαλώντας την αντίδραση μελών το γερμανικού άξονα.

Η εφημερίδα απαρίθμησε τα βασικά σημεία της (άγονης όπως αποδείχτηκε) διαπραγμάτευσης μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες:

1. Ολες οι χώρες συμφώνησαν, επί της αρχής, ως προς την ανάγκη επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Λευκορωσίας.

2. Στη συζήτηση για την Τουρκία υπό τις τρέχουσες εξελίξεις, αριθμός χωρών, συμπεριλαμβανομένων των Κύπρου, Ελλάδας, Σλοβακίας, Γαλλίας, Ιρλανδίας, Δανίας, Μάλτας υποστήριξαν ότι στο Βερολίνο υπήρξε πολιτική συμφωνία για να προχωρήσουν κυρώσεις έναντι της Τουρκίας για τις ενέργειές της στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, παράλληλα με τις κυρώσεις έναντι της Λευκορωσίας.

3. Σειρά χωρών εξέφρασε την άποψη, σε σχέση με την επιβολή επιπρόσθετων κυρώσεων έναντι της Τουρκίας αναφορικά με τις παράνομες ενέργειές της στην Κυπριακή ΑΟΖ, ότι υπό το πρίσμα της συζήτησης όλου του φάσματος των ευρωτουρκικών σχέσεων στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το εν λόγω θέμα θα πρέπει να παραπεμφθεί στους ηγέτες.

4. Το γεγονός αυτό οδήγησε την Κύπρο, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τη Λευκορωσία, να σημειώσει ότι από τη στιγμή που δεν δύναται να εφαρμοσθεί η πολιτική συμφωνία του Βερολίνου, το θέμα των κυρώσεων έναντι της Λευκορωσίας θα πρέπει επίσης να παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Ο κ. Χριστοδουλίδης δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η αντίδρασή μας σε κάθε είδους παραβίαση των βασικών αξιών και αρχών μας, δεν μπορεί να είναι a la carte. Πρέπει να είναι ακριβής».

Αλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, ωστόσο, εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την κυπριακή στάση. Οπως ανέφερε o Guardian, ευρωπαϊκή πηγή προειδοποίησε τη Λευκωσία με απομόνωση. «Ολοι είναι εκνευρισμένοι, ενοχλημένοι. Είμαι σίγουρος ότι αυτό θα έχει συνέπειες (για την Κύπρο)».

Ενας άλλος διπλωμάτης κατηγόρησε την Κύπρο ότι «προστατεύει το καθεστώς του Λουκασένκο από τις συνέπειες της αντιδημοκρατικής και καταπιεστικής του συμπεριφοράς».

H αλήθεια είναι ότι σχεδόν έναν μήνα μετά την απόφαση της ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις στην κυβέρνηση του Μινσκ, μετά και την αμφιλεγόμενη επανεκλογή του Λουκασένκο στην προεδρία (εδώ), η αποτυχία των υπουργών Εξωτερικών να συμφωνήσουν σε ένα ενιαίο νομικό κείμενο είναι ένα σοκ, κυρίως για τους λευκορώσους διαδηλωτές, που εδώ και εβδομάδες δίνουν τον δικό τους αγώνα για δημοκρατία στους δρόμους της πατρίδας τους και τώρα βλέπουν την Ευρώπη να τους γυρίζει την πλάτη.

Στους κόλπους της ΕΕ έχει καταρτιστεί ένας κατάλογος 40 αξιωματούχων της Λευκορωσίας, που σύμφωνα με τις κυρώσεις θα τους επιβληθεί πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων, ενώ θα τους απαγορευτεί και η δυνατότητα να ταξιδεύουν. Στον κατάλογο, όμως, δεν υπάρχει το όνομα του Αλεξάντερ Λουκασένκο, παρά τις εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να συμπεριλάβει τον ισχυρό ηγέτη, ο οποίος κυβερνά τη Λευκορωσία για 26 χρόνια. Ο Μπορέλ είπε ότι η συμπερίληψη του Λουκασένκο «συζητείται» ακόμη.

Νωρίτερα τη Δευτέρα, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συναντήθηκαν με τη Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, την εξόριστη ηγέτη της αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία. Η δασκάλα που έγινε πολιτικός, είπε στους δημοσιογράφους ότι είχε παροτρύνει τους υπουργούς να «είναι πιο γενναίοι στις αποφάσεις τους». «Οι κυρώσεις είναι πολύ σημαντικές στον αγώνα μας, επειδή είναι μέρος της πίεσης που θα αναγκάσει τη λεγόμενη εξουσία της Λευκορωσίας να ξεκινήσει διάλογο μαζί μας», είπε.

Το αδιέξοδο για τις κυρώσεις στη Λευκορωσία επανέφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση για την κατάργηση των βέτο σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Την περασμένη εβδομάδα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ζήτησε τον τερματισμό του όρου της ομοφωνίας στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις κυρώσεις. Ομως, οι εθνικές κυβερνήσεις αντιστέκονται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News