Η κοπέλα στο βίντεο που βγαίνει μπροστά μου στο Tik Tok κρατάει στα χέρια της ένα γνωστό γυναικείο περιοδικό. Είναι ενθουσιασμένη. Σκίζει τη ζελατίνα και βγάζει από μέσα μια κρέμα ακριβής μάρκας σε μικρό μέγεθος. Μας λέει ότι πήρε δύο ίδια τεύχη για να αποκτήσει τη μίνι κρέμα εις διπλούν. Σε άλλο βίντεο, κάποια άλλη κρατάει στα χέρια της μια μινιατούρα ακριβού αρώματος, η οποία βγήκε μέσα από τη ζελατίνα ενός άλλου γυναικείου περιοδικού.

Ο αλγόριθμος, ικανοποιώντας την περιέργειά μου για αυτού του τύπου τα βίντεο, μου πετάει καμιά δεκαριά με παρόμοιο περιεχόμενο, όπου οι χρήστες δείχνουν τα καλούδια των περιοδικών στα περίπτερα. Μια κοπέλα έχει αγοράσει ίσαμε δέκα τεύχη και αραδιάζει τα προϊόντα που δίνουν δώρο, από αρώματα, μέχρι μάσκαρα και κραγιόν. Ηθελε να τα έχει όλα. Μια άλλη, πάλι, μας καλεί να τρέξουμε στα περίπτερα γιατί ένα περιοδικό δίνει δώρο προϊόν σε κανονικό μέγεθος.

«Γιατί όχι», λέω από μέσα μου σαν κανονικό τζάνκι του αλγόριθμου. Κατεβαίνω στο ψιλικατζίδικο και ψάχνω αυτό το περιοδικό, για να διαπιστώσω ότι τα δύο που έχουν μείνει έχουν καπαρωθεί για άλλους. Το προϊόν σε κανονικό μέγεθος έχει γίνει ανάρπαστο.

Το μυαλό μου τρέχει σε άλλες δεκαετίες, όπου τα περιοδικά καμάρωναν στις προθήκες χωρίς ζελατίνες με δώρα μέσα. Μια στοίβα από αυτά βρίσκεται στην αποθήκη μου, καθώς, για κάποιον παράξενο λόγο, αρνούμαι να τα πετάξω. Δεν λέω ότι τότε τα περιοδικά είχαν απαραιτήτως περιεχόμενο αξίας, άλλωστε έστησαν και αυτά τη νεο-κουλτούρα μας με την ελαφριά, επικεντρωμένη στον καταναλωτισμό και στην επιφάνεια θεματολογία τους. Ως προς τα γυναικεία περιοδικά συγκεκριμένα, πάντα δέχονταν επικρίσεις για την οπτική τους απέναντι στη γυναίκα, καθώς την παρουσίαζαν σαν ένα ον με μόνη επιδίωξη την ομορφιά και το πώς θα την αναδείξει για να αρέσει.

Είχαν και κάτι καλό μέσα στη σαβούρα περιεχομένου τους τα γυναικεία περιοδικά κάποτε; Ενα άρθρο ή μια συνέντευξη που άξιζε την αγορά τους; Ως τακτική αναγνώστριά τους, θα πω ότι είχαν. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι εμείς είχαμε την επιθυμία να τα ξεφυλλίσουμε και να ανακαλύψουνε το διαμαντάκι που, ίσως, υπήρχε εκεί μέσα.

«Το περιοδικό το πετάω στα σκουπίδια, δεν το βλέπω καν», είπε το κορίτσι σε ένα από αυτά τα βίντεο του Tik Tok. Μια άλλη, ξεφυλλίζοντάς το μπροστά στον φακό της σαν κατάλογο σούπερ μάρκετ πριν το πετάξει επιδεικτικά στον σκουπιδοτενεκέ, σχολίασε ότι είναι τίγκα στις διαφημίσεις και στα πανάκριβα προϊόντα και ρούχα. «Μα πού απευθύνονται;», κατέληξε γελώντας.

Η αλήθεια είναι ότι σήμερα συμβαίνει το απόλυτο παράδοξο. Το περιεχόμενο των γυναικείων περιοδικών απευθύνεται κυρίως σε πλούσιους, αφού η συντριπτική πλειονότητα όσων βλέπεις στις σελίδες τους έχουν τιμές που μόνο ένα γερό πορτοφόλι μπορεί να σηκώσει. Αλλά το κοινό στο οποίο τελικά καταλήγουν είναι οι κοπελίτσες της διπλανής πόρτας που επιθυμούν διακαώς τα δώρα στις ζελατίνες. Αυτές, κυρίως, θύματα του λεγόμενου «skincare», θα δώσουν το χαρτζιλίκι τους για να πάρουν δύο και τρία περιοδικά, επειδή περιέχουν μια τζούρα από όσα δεν μπορούν να πλησιάσουν στα ράφια ενός καταστήματος.

Ενας μικρο-καταναλωτισμός πολυτελείας που σε βάζει στην τροχιά του σαν ζητιάνο, πετώντας σου μια μπουκιά ακριβού εδέσματος, το οποίο πιάνεις στον αέρα και χαίρεσαι. Αυτή τη συνθήκη είναι όρος επιβίωσης για τον γυναικείο περιοδικό Τύπο, που φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά ότι οι αγοραστές του δεν θα ανοίξουν ούτε μια σελίδα. Και γιατί, άλλωστε; Για να δουν το πανάκριβο ρούχο οίκου μόδας που ούτε στα όνειρά τους δεν μπορούν να έχουν; Για να διαβάσουν μια χιλιοφορεμένη συνέντευξη και μια πληροφορία την οποία μπορούν να βρουν στο διαδίκτυο ή για να βλέπουν διαφημίσεις ανά δυο σελίδες;

«Ανάγνωση» και «γυναικεία περιοδικά» είναι έννοιες σχεδόν αντικρουόμενες. Οχι ότι ήταν ποτέ διαφορετικά, πάντα τα έπαιρνες για να τα χαζέψεις κυρίως, αλλά πλέον δεν συμβαίνει ούτε αυτό. Δεν συμβαίνει τίποτα, πέρα από εκείνο που η νέα γενιά γυναικών αναζητά και πέφτει μέσα στην παγίδα του: μια κρέμα ακόμα στο μπάνιο της, ένα ακόμα προϊόν στο νεσεσέρ της. Αυτό της δίνουν και τα γυναικεία περιοδικά, και από αυτό παίρνουν λίγο ακόμα οξυγόνο για να επιβιώσουν.

Ενα κύκνειο άσμα, με δώρα τυλιγμένα σε ζελατίνες σαν επιβράβευση αγοράς για κάτι που δεν σε συγκινεί και σου είναι παντελώς αδιάφορο. Ο επιθανάτιος ρόγχος αναβάλλεται όσο το κοινό τσιμπάει. Και η αλήθεια είναι, τσιμπάει: «Πήγα στο περίπτερο να κάνω τις αγορές μου», λέει το κορίτσι στο βίντεο, κρατώντας μια ντουζίνα περιοδικά με δώρα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News