Πρέπει να έχει καταστεί σαφές, σε κάθε επαρκούς νοημοσύνης πολίτη, πως αυτή η ατελείωτα τελματωμένη κατάσταση, την οποία βιώνουμε σε κάθε έκφανση της κοινωνικής μας ζωής δεν αποτελεί αποκλειστικά απότοκο της οικονομικής κρίσης. Αυτό που μας έχει καθηλώσει σε αυτή την εθνική εξαθλίωση είναι ότι στη συνείδηση του νέο-έλληνα –όπως έλεγε ο «δάσκαλος» Λιαντίνης- πέθανε ο Θεός, υποδηλώνοντας την παντελή έλλειψη οράματος. Ποιός όμως αλήθεια μας στέρησε το δικαίωμα στο όνειρο;

Πιστεύω προσωπικά ότι έκαστος εφ’ω ετάχθη και πως δεν είναι καιρός για να ψάχνουμε ενόχους και αποδιοπομπαίους τράγους –αυτό άλλωστε είναι δουλειά των κομμάτων-. Το ζήτημα είναι περισσότερο σύνθετο απ’ ότι φαντάζει , εκ πρώτης όψεως, και έχει ιστορική βάση. Η Ελλάδα του 2011 είναι ο αντικατοπτρισμός δύο μεγάλων «μύθων», αυτών της εθνικής επανάστασης του 1821 και του Πολυτεχνείου του 1973 . Φυσικά, ο χαρακτηρισμός αυτών των γεγονότων ως «μύθων» δεν αμφισβητεί  την ιστορική τους ύπαρξη, αλλά αφορά την δημιουργία ,στη συνείδηση του έλληνα, αντιστοίχων ψευδαισθήσεων περί αυτονομίας και δημοκρατίας. Η οικονομική εξάρτηση της Ελλάδος από τους δανειστές της, μάλλον θέτει ερωτηματικά ως προς το αυθύπαρκτο της πολιτικής εξουσίας, το οποίο και αποτελεί το συστατικό στοιχείο ενός αυτόνομου κράτους.

Από την άλλη πλευρά η ανατροπή του ολοκληρωτικού καθεστώτος του Παπαδόπουλου το 1974, συνοδεύτηκε με την αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος και την εκ νέου συνταγματική θέσπιση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σίγουρα, καθοριστική υπήρξε η ενεργοποίηση του φοιτητικού κινήματος, διά του οποίου εκφραζόταν η βούληση μιας ολόκληρης κοινωνίας. Η  βίαιη, όμως, κατάρρευση του οράματος της μεταπολιτευτικής γενιάς -ως προς το αίτημα μιας ουσιαστικής και άμεσης δημοκρατίας- δεν άργησε να πραγματοποιηθεί. Σχετικά γρήγορα και συγκεκριμένα το 1981 οι «απόφοιτοι» του Πολυτεχνείου ξύρισαν κόντρα  -στις αρχές τους- τα μούσια τους και πέταξαν τα ταγάρια και τα αμπέχονα που φορούσαν, αντικαθιστώντας τα με ποικιλόχρωμα ζιβάγκο και κασμιρένια κοστούμια. Η ίδια γενιά που όρθωσε με παρρησία το ανάστημά της στα φασιστικά τανκς, ήταν αυτή που στελέχωσε με ευκολία τον παλαιοκομματικό μηχανισμό, βα-φτυσμένο βέβαια πλέον ως σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο αλλαγής.

Ουσιαστικά το σύστημα του δημογεροντισμού και της κομματικής πειθαρχίας – πρωτόγονα κατάλοιπα της επαναστατικής Ελλάδας του 1821- μεταφέρθηκαν αυτούσια,  περιβεβλημένα από έναν εκσυγχρονιστικό μανδύα, στο πολιτικό σκηνικό της μεταπολιτευτικής μας ιστορίας. Βέβαια, ουσιαστική επικοινωνιακή γέφυρα συντήρησης της φασιστικής κομματοκρατίας ήταν το τέχνασμα της υποβολής και του ιδεολογικού εγκλωβισμού του ατόμου, στα πλαίσια ενός λαϊκιστικού οργασμού.   Χυδαία και επίπλαστα κυβερνητικά διλήμματα του τύπου  «Καραμανλής ή τανκς»,  «ΠΑ.ΣΟ.Κ ή δεξιά’», «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», «συντηρητική ή άμεση πτώχευση», ακόμη και σήμερα διχάζουν και διασαλεύουν την κοινωνική συνοχή, απειλώντας συγχρόνως την ίδια τη δημοκρατία.

Το ότι η γενιά της μεταπολίτευσης δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει την αλλαγή που η ίδια προώθησε δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση μομφή εναντίον της, καθώς οι ταχύτατες κοινωνικές εξελίξεις, ο νεανικός ενθουσιασμός και η δικαιολογημένη –έως ένα σημείο- υπεροψία του «νικητή»,  ήταν φυσικό να αποπροσανατολίσουν ακόμη και τους πιο συνεπείς οραματιστές της εποχής εκείνης. Το πιο απογοητευτικό όμως και άκρως απαισιόδοξο είναι το ότι εν αναμονή εθνικής καταστροφής δεν υπάρχει προοπτική διάδοχης κατάστασης. Τί έπεται, δηλαδή μετά; Πάλι τα τανκς; 

 Φυσικά δεν εγείρω αξιώσεις από τη γενιά του Πολυτεχνείου, καθώς αυτή απεμπόλησε την ιστορική ευκαιρία που της δόθηκε. Τώρα ήρθε ώρα να δράσει η δική μου γενιά, η «μετά-μεταπολιτευτική». Όταν μιλώ όμως για δράση, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν εννοώ αντί-δραση, αλλά εποικοδομητική διά-δραση στα πλαίσια της ανταπόκρισης στα σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά ερεθίσματα. Έχοντας γίνει κοινωνός -τα τελευταία τρία χρόνια της φοιτητικής μου ζωής- σωρείας πολύωρων, αντικοινωνικών και άκρως ανθυγιεινών Γενικών Συνελεύσεων των φοιτητικών συλλόγων, διαπιστώνω μετά θλίψης μου ότι η δική μου γενιά δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από μια κακότεχνη και φτηνή καρικατούρα της αλλοτριωμένης μεταπολιτευτικής νεολαίας. Σε όλο το μήκος και πλάτος των άδειων αμφιθεάτρων , λόγω των φασιστικών καταλήψεων, ξεπηδούν και κάνουν αισθητή την παρουσία τους εγωκεντρικά-αναρχοαυτόνομα σύνδρομα μιας άλλης ξε-φτυσμένης εποχής. Στους γεμάτους, από απαίδευτα ανθρώπινα κουφάρια, δρόμους οι φοιτητές διαδηλώνουν μεγά-φωνοι, μικρό-φωνοι και συγχρόνως παρά-φωνοι, αναζητώντας και βρίσκοντας τελικά για σημαίες τους νέους Τεμπονέρες. Αγνοούν όμως ότι ο ιστορικός ήρωας δε δύναται να ταυτίζεται με ένα πρόσωπο που βρέθηκε στον πιο ακατάλληλο τόπο, την πιο ακατάλληλη στιγμή, για έναν ακατάλληλο σκοπό. Αντιθέτως, ήρωας γίνεσαι όταν πηγαίνεις κόντρα στο ρεύμα της μάζας, ενεργώντας με θετικές ενέργειες. Για να αποκτήσουμε όμως- σε συλλογικό επίπεδο- το χαρακτήρα της «ηρωικής γενιάς», θα πρέπει πρώτα να καταλογίσουμε στους εαυτούς μας τις ευθύνες που μας αναλογούν και να μην τις μεταθέτουμε στους προκατόχους μας. Ήρθε η ώρα να ερμηνεύσουμε με επιτυχία τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μας αναθέτουν οι ίδιες οι κοινωνικές απαιτήσεις, διαφορετικά το περιθώριο της ιστορίας βρίσκεται ante portas, έτοιμο πλέον να υποδεχθεί κι εμάς.

Όταν λοιπόν τα πάντα σε αυτή τη χώρα τελούν υπό καθεστώς διάλυσης, όταν το κράτος δικαίου, η παιδεία και η υγεία αποσυντίθενται καθημερινά, δεν υπάρχει τίποτα πιο απογοητευτικό από το να συνειδητοποιείς συγχρόνως και την κατάρρευση του νεανικού οράματος.  Ας ξεφύγουμε λοιπόν από την ιδεολογία του νιχιλισμού και ας αντιληφθούμε ότι μοναδική διέξοδο από την κοινωνική αδικία αποτελεί ο κακοτράχαλος και δυσπρόσιτος δρόμος της παιδείας και όχι αυτός της κατάληψης ή της απεργίας. Δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι τα πράγματα θα διορθωθούν αν αλλάξουν. Το σίγουρο όμως είναι ότι δε θα διορθωθούν αν δεν αλλάξουν, για το λόγο αυτό ας κάνουμε μια αρχή με τον επαναπροσδιορισμό της νοοτροπία και των αρχών μας ή ακόμη και της ίδιας της στάσης μας έναντι των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News