«Πρόκειται για το τέλος της πορτογαλικής εξαίρεσης. Πρόκειται επίσης για το τέλος του σοσιαλιστικού θαύματος που ζήλευαν οι αριστερές δυνάμεις ολόκληρης της Ευρώπης» γράφει σε ανάλυσή ο Αλεσάντρο Οπες της La Repubblica, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών που διεξήχθησαν την Κυριακή στην Πορτογαλία: νικήτρια αναδείχθηκε οριακά η κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία (AD), ενώ το ακροδεξιό κόμμα Chega σημείωσε ανησυχητικά μεγάλη άνοδο.

«Η εξαίρεση ήταν αυτή μιας χώρας χωρίς Ακροδεξιά, η οποία είχε αποφύγει να γητευτεί από τον συντηρητικό εξτρεμισμό ακόμα και κατά τις πιο κρίσιμες περιόδους, όπως τα σκοτεινά χρόνια της περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας από την παρέμβαση της τρόικας, των “ανδρών με τα μαύρα” της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, που έφτασαν το 2011 για να εφαρμόσουν συνταγές αίματος και δακρύων σε μια οικονομία στα πρόθυρα χρεοκοπίας» εξηγεί ο ιταλός δημοσιογράφος.

Οσον αφορά το «πορτογαλικό θαύμα», το οποίο διήρκεσε λίγο λιγότερο από μια δεκαετία και πλέον ανήκει στο παρελθόν, «ήταν εκείνο που κατάφερε με μεγάλη πολιτική δεξιοτεχνία ο Αντόνιο Κόστα, ο σοσιαλιστής ηγέτης που κατάφερε να βάλει σε τάξη τα οικονομικά της Πορτογαλίας, πετυχαίνοντας ταυτόχρονα τη δημοσιονομική ισορροπία και την επανεκκίνηση του κράτους πρόνοιας».

Για αυτόν τον λόγο προκαλεί έκπληξη, τουλάχιστον εν μέρει, η σημαντική άνοδος που σημείωσε ο ακροδεξιός σχηματισμός Chega του Αντρέ Βεντούρα, καταφέρνοντας να τετραπλασιάσει τον αριθμό των εδρών του, από 12 σε 48, μέσα σε μόλις μια διετία αφότου εισήλθε στο Κοινοβούλιο της Πορτογαλίας.

Αυτός ο «θρίαμβος», όπως τον χαρακτηρίζει ο σχολιαστής της Repubblica, ενδέχεται να μην έχει πρακτικές συνέπειες στην πορτογαλική πολιτική, αν ο ηγέτης της νικήτριας κεντροδεξιάς Δημοκρατικής Συμμαχίας, Λουίς Μοντενέγκρο, τηρήσει τη δέσμευσή του περί μη συνεργασίας με την Ακροδεξιά, και αν οι οριακά ηττημένοι Σοσιαλιστές (αναδείχθηκαν δεύτερο κόμμα, με εκατοντάδες ψήφους διαφορά από την πρώτη Δημοκρατική Συμμαχία) επιτρέψουν, όπως έχουν υποσχεθεί, στη νικήτρια παράταξη να κυβερνήσει.

«Είναι αυτή η τελευταία αντίσταση του ιστορικού δικομματισμού που κυβέρνησε τη χώρα από την επιστροφή στη δημοκρατία το 1974 και που ο Αντρέ Βεντούρα τις τελευταίες μέρες θεωρούσε τελειωμένο, καθώς ήταν πεπεισμένος ότι θα μπορούσε να βρει μια θέση στο υπουργικό συμβούλιο» γράφει ο Αλεσάντρο Οπες.

Ομως το γεγονός ότι ένας άμεσος ακροδεξιός κίνδυνος έχει μάλλοναποτραπεί δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει ακροδεξιό ζήτημα. Καταρχάς, πρέπει να γίνει κατανοητή η σημαντική, παρότι σχετική, επιτυχία ενός ακροδεξιού κόμματος που βασίζεται στο σύνθημα «Θεός, Πατρίδα, Οικογένεια», που θέλει να ποινικοποιήσει τη λαθρομετανάστευση, που τάσσεται υπέρ του χημικού ευνουχισμού των καταδικασθέντων για βιασμό και που αντιμάχεται την αποκαλούμενη «θεωρία του φύλου».

«Κατέστη ξαφνικά η Πορτογαλία μια φανατισμένη και μισαλλόδοξη χώρα;» διερωτάται ο Αλεσάντρο Οπες, σημειώνοντας ότι οι πρώτοι που έθεσαν το ερώτημα ήταν οι Σοσιαλιστές, διά στόματος, μάλιστα, του Αντόνιο Κόστα: «Πρέπει να καταλάβουμε κατά πόσο πρόκειται για κάτι δομικό, κατά πόσο ανταποκρίνεται σε μια θεμελιώδη αλλαγή στην πορτογαλική κοινωνία και κατά πόσο είναι ψήφος διαμαρτυρίας» ανέφερε σχετικά.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), που πριν από δύο χρόνια έλαβε το 41% των ψήφων κερδίζοντας αναπάντεχα την απόλυτη πλειοψηφία, απώλεσε, όπως αναμενόταν, σημαντικό μέρος της δύναμής του. Καταρχάς λόγω του σκανδάλου διαφθοράς που πριν από τέσσερις μήνες ανάγκασε τον Αντόνιο Κόστα να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία, καθώς μεταξύ των συλληφθέντων συγκαταλέγονταν και στενοί συνεργάτες του. Ωστόσο, παρά την παραίτησή του, η υπόθεση προσέφερε στην ήδη ενισχυμένη στις δημοσκοπήσεις Ακροδεξιά ένα επιπλέον επιχείρημα υπέρ της λαϊκιστικής εκστρατείας της κατά της πολιτικής διαφθοράς.

«Η αποτελεσματικότητα του μηνύματος του Βεντούρα συνδέεται ακριβώς με την ικανότητα εκμετάλλευσης μιας γενικής δυσαρέσκειας του πληθυσμού, ορισμένων κοινωνικών στρωμάτων που αισθάνονται εγκαταλελειμμένα από το κράτος (δεν είναι τυχαίο ότι στο παρελθόν επικράτησε με διαφορά σε αγροτικές περιοχές)» σημειώνει ο δημοσιογράφος της Repubblica, παραθέτοντας τους λόγους της επιτυχίας του ακροδεξιού ηγέτη και του κόμματός του.

«Υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι δεν είναι “ούτε δεξιός ούτε αριστερός”, αλλά ικανός μόνο να προσέχει προς τα πού φυσάει ο άνεμος. Επιπλέον, η πολύ πιο ακριβής και επαγγελματική, σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα κόμματα, χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τού εξασφάλισε μια ηχηρή επικράτηση μεταξύ των νέων ηλικίας 18-25 ετών» προσθέτει.

Οσον αφορά τον Αντόνιο Κόστα, εξακολουθεί να είναι δημοφιλής, τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό: μεταξύ των ευρωπαίων Σοσιαλιστών, οι οποίοι εξακολουθούν να τον λαμβάνουν υπόψη ως πιθανό υποψήφιό τους για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά και των ευρωπαίων ηγετών – ακόμη και στους κόλπους του ΔΝΤ, το οποίο χαρακτήρισε την ανάκαμψη της Πορτογαλίας υπό την ηγεσία του ως «μάθημα για την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και για τον κόσμο».

Οσον αφορά το Σοσιαλιστικό Κόμμα, «πεθαίνει από επιτυχία», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Αλεσάντρο Οπες. «Στους Σοσιαλιστές της Πορτογαλίας αυτό συνέβη ίσως και διότι, αφού εξάλειψαν το έλλειμμα και μείωσαν το χρέος, αύξησαν τις συντάξεις και μείωσαν το ποσοστό ανεργίας, με την έκρηξη του τουρισμού και το άνοιγμα στις ξένες επενδύσεις βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια χώρα όπου το κόστος ζωής είναι πολύ υψηλό, τα ενοίκια εκτινάσσονται και όσοι πάλευαν να τα βγάλουν πέρα έως το τέλος του μήνα, τώρα παλεύουν περισσότερο. Το τέλειο μείγμα για να δώσει κανείς επιχειρήματα σε λαϊκιστές με απλές συνταγές για πολύπλοκα προβλήματα» εξηγεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News