Για δεκαετίες, οι κάτοικοι της φτωχικής νότιας Ιταλίας έφευγαν από την Καλαβρία και τη Σικελία αναζητώντας ευκαιρίες στον βιομηχανικό Βορρά ή στο εξωτερικό.

Τώρα, ωστόσο, ολοένα και περισσότεροι μετανάστες προσελκύονται από τη βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης και τα νέα έργα υποδομής, δημιουργώντας ελπίδες ότι το χρόνιο χάσμα πλούτου μεταξύ των περιφερειών της Ιταλίας θα μπορούσε επιτέλους να αρχίσει να μειώνεται.

Η Ιταλία έχει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, αλλά περιοχές όπως η Σικελία, η Καμπανία γύρω από τη Νάπολη και η Καλαβρία στην άκρη της χερσονήσου είναι από τις φτωχότερες στο νομισματικό μπλοκ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.

Μια διαρκής ανάκαμψη στον Νότο θα σταθεροποιούσε τις εσωτερικές μεταναστευτικές ροές, βελτιώνοντας ενδεχομένως τις δημόσιες υπηρεσίες και δίνοντας ανταγωνιστική ώθηση στην Ιταλία στο σύνολό της, ανέφερε το Reuters σε σχετικό του αφιέρωμα.

Ο Κρίστιαν Ιμπρέσια, ένας 52χρονος γεωλόγος που επέστρεψε στην πατρίδα του, τη Σικελία, το 2019, μετά από χρόνια εργασίας στον Βορρά, σε πόλεις από τη Γένοβα μέχρι το Μπολζάνο, δήλωσε ότι η ανάπτυξη υποδομών στον ιταλικό Νότο τού έχει δώσει δουλειά σε επίγειες έρευνες για σιδηροδρόμους και άλλα έργα. «Λαμβάνω τόσες πολλές προτάσεις που μετά βίας μπορώ να ακολουθήσω», είπε στο Reuters.

Η οικονομική ανάπτυξη στη νότια Ιταλία ξεπέρασε εκείνη της υπόλοιπης χώρας για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το 2024, ενισχυμένη από την αύξηση των κατασκευών, η οποία συνδέεται με το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τι λένε τα νούμερα

Η περιοχή, που εδώ και καιρό χαρακτηρίζεται ως «οπισθοδρομική» από πολλούς στον ιταλικό Βορρά, δείχνει τώρα σημάδια αναγέννησης. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του Νότου αυξήθηκε κατά 8,6% μεταξύ 2022-2024, ξεπερνώντας την αύξηση 5,6% που καταγράφηκε στην υπόλοιπη χώρα κατά την ίδια περίοδο, σύμφωνα με στοιχεία του ιταλικού ερευνητικού ινστιτούτου SVIMEZ, που ειδικεύεται στην ανάλυση της οικονομίας του Νότου.

«Αυτό το είδος διαρκούς υπεραπόδοσης δεν έχει συμβεί εδώ και δεκαετίες», δήλωσε ο διευθυντής του SVIMEZ, Λούκα Μπιάνκι, στο Reuters. Το ποσό που θα φτάσει στην Ιταλία από το Ταμείο Ανάκαμψης ανέρχεται σε περίπου 194 δισ. ευρώ μεταξύ του 2021 και του τέλους του προγράμματος, το 2026.

Τουλάχιστον το 40% προορίζεται για τον Νότο, ο οποίος αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ιταλίας των 59 εκατ. κατοίκων, και μόλις το 22% της παραγωγής της.

Η απασχόληση στην περιοχή αυξήθηκε κατά 2,2% πέρυσι, πολύ πάνω από τον εθνικό μέσο όρο του 1,6%, καθώς οι θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό κλάδο αυξήθηκαν κατά 6,9%, σύμφωνα με στοιχεία της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας ISTAT.

Εν τω μεταξύ, ο αριθμός των νότιων Ιταλών που εργάζονται σε κεντρικές και βόρειες περιοχές μειώθηκε κατά 3,6% το 2023, σύμφωνα με το SVIMEZ, γεγονός που υποδηλώνει μια μετατόπιση στα μεταναστευτικά μοτίβα. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, το μοτίβο συνεχίστηκε το 2024, αν και η αντιστροφή της βαθιά ριζωμένης τάσης φυγής από τον Νότο χρειάζεται τιτάνια προσπάθεια.

Περίπου 241.000 Ιταλοί από τον Νότο εγκαταστάθηκαν στο κεντρικό και βόρειο τμήμα της Ιταλίας κατά τη διετία 2023-24, σύμφωνα με στοιχεία της ISTAT, σχεδόν διπλάσιος αριθμός από αυτούς που μετακινήθηκαν προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Ανάγκη για επενδύσεις

Ο επικεφαλής της SVIMEZ, Μπιάνκι, δήλωσε στο Reuters ότι τα κεφάλαια της ΕΕ ενισχύουν τη ζήτηση στον Νότο, αλλά μια μακροπρόθεσμη ανάκαμψη απαιτεί επενδύσεις σε «κοινωνικές υποδομές», όπως σχολεία, υγειονομική περίθαλψη και παιδική μέριμνα. «Η μετανάστευση δεν καθοδηγείται μόνο από οικονομικά δεδομένα, αλλά και από το πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται το μέλλον τους», είπε.

Ο Αντρέα Φαλτσόνε, ένας 61χρονος σικελός αρχιτέκτονας, έφυγε από την Μπολόνια το 2023 για να επιστρέψει στο νησί, όπου τώρα εργάζεται σε έργα κατασκευής μεταφορών. «Μιλάμε για δεκάδες δισ. ευρώ σε επενδύσεις την επόμενη δεκαετία. Με τόσα χρήματα να δαπανώνται, τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν», τόνισε ο Φαλτσόνε.

Αυτή την περίοδο εργάζεται σε ένα έργο αναβάθμισης της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Παλέρμο και Κατάνια, των μεγαλύτερων πόλεων της Σικελίας.

Η Webuild, η μεγαλύτερη κατασκευαστική εταιρεία της Ιταλίας, συμμετέχει σε 19 μεγάλα έργα υποδομής στις νότιες περιοχές της Καλαβρίας, της Καμπανίας, της Απουλίας και της Σικελίας, με 8.700 εργαζομένους να απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα.

Σε αυτά περιλαμβάνονται μια σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας μεταξύ του Σαλέρνο, νότια της Νάπολης, και του Ρέτζιο Καλάμπρια, στην άκρη της Ιταλίας, και ένας αυτοκινητόδρομος σχεδόν 500 χλμ. κατά μήκος των ακτών του Ιονίου, μεταξύ Απουλίας και Καλαβρίας.

Η αμφιλεγόμενη γέφυρα της Μεσσήνης

Το πιο φιλόδοξο και φαραωνικό έργο που έχει προγραμματιστεί στην περιοχή είναι η κατασκευή της μακρύτερης  γέφυρας χωρίς ενδιάμεσους πυλώνες παγκοσμίως, κατά μήκος του Στενού της Μεσσήνης, που θα συνδέσει τη Σικελία με την ηπειρωτική Ιταλία, κόστους 13,5 δισ. ευρώ.

Η Webuild ηγείται μιας κοινοπραξίας εταιρειών για το έργο, συμπεριλαμβανομένου του ισπανικού ομίλου Sacyr και της ιαπωνικής IHI. Οι υποστηρικτές της υλοποίησης του έργου λένε ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει πάνω από 100.000 θέσεις εργασίας κατά την επταετή περίοδο κατασκευής.

Οι επικριτές του, που επιδιώκουν να το μπλοκάρουν, αμφισβητούν αυτές τις εκτιμήσεις, προειδοποιούν ότι η γέφυρα θα μπορούσε να βλάψει το περιβάλλον και λένε ότι τα χρήματα θα ήταν καλύτερο να δαπανηθούν σε έργα βελτίωσης των ερειπωμένων δημοσίων υπηρεσιών της Σικελίας.

Ο Ραφαέλε Τζιρλάντο, 24 ετών, από τη Ραγκούσα της Σικελίας, σπουδάζει πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου και θέλει να εργαστεί στην κατασκευή της γέφυρας, στην πατρίδα του.

«Η Γέφυρα της Μεσσήνης είναι ένα όνειρο που είχα από τότε που ήμουν παιδί», είπε στο Reuters. «Από μηχανικής άποψης είναι μια πρόκληση παγκοσμίας κλάσης και, ως Σικελός, πιστεύω πως θα είναι πηγή υπερηφάνειας και ανανεωμένου ενδιαφέροντος για την περιοχή μας».

Με τις προοπτικές εργασίας να βελτιώνονται στον Νότο, οι μετανάστες μπορούν πλέον να εξετάσουν και τα άλλα πλεονεκτήματα της περιοχής, όπως το ηλιόλουστο κλίμα, ο πιο αργός ρυθμός ζωής και το φθηνότερο κόστος διαβίωσης.

Ο Φαλτσόνε, ο σικελός αρχιτέκτονας, μετακόμισε πίσω στην Καλτανισέτα, στο κέντρο του νησιού, όταν ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματός του στην Μπολόνια διπλασίασε το ενοίκιο στα 1.000 ευρώ τον μήνα. «Ηταν αδύνατο να τα βγάλω πέρα ​​οικονομικά, οπότε επέστρεψα στη Σικελία, όπου θα μπορώ να μείνω στο σπίτι μου με την οικογένειά μου», εξήγησε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News