«Είμαι μια εφημεριδογράφος χωρίς εφημερίδα», είχε πει η Μπάρι Γουάις στο πρώτο επεισόδιο του «Honestly», του podcast που λάνσαρε πριν από τέσσερα χρόνια. Σήμερα η 41χρονη αμερικανίδα δημοσιογράφος εξακολουθεί να μην εργάζεται σε κάποια εφημερίδα, αλλά πλέον κατέχει μια από τις πιο περίοπτες και σημαντικές θέσεις στον κλάδο της ειδησεογραφίας και της ενημέρωσης στις ΗΠΑ: την περασμένη Δευτέρα ανακοινώθηκε πως αναλαμβάνει χρέη διευθύντριας του CBS News, δηλαδή του τμήματος ειδήσεων του αμερικανικού ραδιοτηλεοπτικού κολοσσού CBS, μεταξύ των παραγωγών του οποίου περιλαμβάνονται διάσημες ενημερωτικές εκπομπές, όπως οι «60 Minutes» και «Sunday Morning».

Η Paramount, στην οποία ανήκει το CBS, ανακοίνωσε επίσης την εξαγορά του The Free Press, της διαδικτυακής πλατφόρμας ενημέρωσης που ίδρυσε η Μπάρι Γουάις το 2021, έναντι 150 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με αμερικανικά δημοσιεύματα. 

«Η επιλογή της Γουάις μπορεί να φαίνεται περίεργη, δεδομένου ότι δεν έχει τηλεοπτική εμπειρία», σχολιάζει η Ελενα Τεμπάνο της Corriere della Sera. «Αλλά είναι ένα σημάδι των καιρών, καθώς αντανακλά την προσπάθεια των παραδοσιακών ΜΜΕ να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα των ψηφιακών μέσων ενημέρωσης, καθώς και να ευθυγραμμιστούν με τη νεοσυντηρητική μετατόπιση της αμερικανικής κοινής γνώμης», προσθέτει.

Οσον αφορά αυτή τη νεοσυντηρητική μετατόπιση και τις προσπάθειες πολλών ΜΜΕ να κινηθούν αναλόγως, η ιταλίδα δημοσιογράφος θυμίζει ότι τον περασμένο Ιούλιο το CBS News κατέληξε σε συμβιβασμό με τον Ντόναλντ Τραμπ, συμφωνώντας να του καταβάλει 16 εκατ. δολάρια. Λίγο νωρίτερα, ο αμερικανός πρόεδρος είχε καταθέσει μήνυση ισχυριζόμενος ότι το μοντάζ μιας συνέντευξης της Κάμαλα Χάρις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας στην εκπομπή «60 Μinutes» είχε παραπλανήσει το κοινό σε βάρος της δικής του υποψηφιότητας.

Παρότι συμβιβάστηκε οικονομικά, το CBS News δεν αναγνώρισε κάποιο λάθος ούτε ζήτησε συγγνώμη, ωστόσο η συμμόρφωσή του είχε χαρακτηριστεί ως πλήγμα στην ελευθερία της έκφρασης. Επιπλέον, περίπου την ίδια περίοδο, η Paramount και η Skydance Media ανέμεναν την έγκριση για τη συγχώνευσή τους, η οποία εξαρτιόταν από την FCC, την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με την FCC, ο συμβιβασμός του CBS News με τον Τραμπ δεν είχε καμία σχέση με την έγκριση της συγχώνευσης, όμως οι επικριτές του αμερικανού προέδρου υποστηρίζουν ότι προφανώς και είχε. Λίγο αργότερα το CBS ανακοίνωσε το επικείμενο τέλος (την άνοιξη του 2026) της εκπομπής The Late Show With Stephen Colbert, στην οποία ο γνωστός αμερικανός δημοσιογράφος επικρίνει συχνά τον αμερικανό πρόεδρο και την κυβέρνησή του.

Ποια είναι, όμως, η Μπάρι Γουάις και γιατί η επιλογή της για τη θέση της διευθύντριας του CBS News απασχολεί και τα διεθνή, πέρα από τα αμερικανικά, ΜΜΕ;

Η Γουάις ήταν αρθρογράφος και μέλος της συντακτικής ομάδας των New York Times, από τους οποίους παραιτήθηκε το 2020 μετά από  διαμάχη της με την εφημερίδα: είχε ισχυριστεί ότι δεν της επιτρεπόταν να γράφει «τολμηρά» και «προκλητικά» –προς το συντηρητικότερο– ενώ είχε κατηγορήσει τη διεύθυνση ότι δεν κατάφερε να αποτρέψει τον εκφοβισμό της από αριστερόστροφους συναδέλφους της που δεν συμμερίζονταν τις απόψεις της.

Μετά την παραίτησή της από τη ναυαρχίδα της παραδοσιακής δημοσιογραφίας στις ΗΠΑ, η Γουάις λάνσαρε ένα δικό της newsletter στο Substack, μια πλατφόρμα έκδοσης ανεξάρτητων δημοσιογραφικών περιεχομένων, ενώ την επόμενη πενταετία πειραματίστηκε με τα νέα ψηφιακά μέσα, ιδρύοντας τελικά από κοινού με τη σύζυγό της, Νέλι Μπόουλς, μια πρώην ρεπόρτερ, επίσης των New York Times, το The Free Press το 2021.

Εν τω μεταξύ η Γουάις μεταλλάχτηκε από «αριστερόστροφη κεντρώα» –σύμφωνα με δικά της λόγια– σε «ριζοσπάστρια κεντρώα», αποκηρύσσοντας ορισμένες από τις προηγούμενες μετρίως προοδευτικές απόψεις της υπέρ πιο συντηρητικών θέσεων.   

Σε ένα TED Talk, τον Απρίλιο του 2024, αποκάλυψε ότι στις προεδρικές εκλογές του 2012 είχε ψηφίσει τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο Μιτ Ρόμνεϊ, ενώ στις επόμενες δύο εκλογικές αναμετρήσεις υποστήριξε τους Δημοκρατικούς, ψηφίζοντας τη Χίλαρι Κλίντον το 2016 και τον Τζο Μπάιντεν το 2020. 

Τάσσεται υπέρ, αν και διακριτικά, του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση, ενώ δεν έχει κανένα πρόβλημα να χαρακτηρίζεται «φανατική σιωνίστρια» (ήδη από τα φοιτητικά της χρόνια είχε έρθει σε αντιπαράθεση με τις Αρχές του Κολούμπια, όπου σπούδασε, κατηγορώντας τες ότι ανέχονταν τον αντισημιτισμό). Εσχάτως άρχισε να εναντιώνεται και στις διάφορες πολιτικές υπέρ της διαφορετικότητας, της ισότητας και της συμπερίληψης (DEI), καθώς και στη λεγόμενη «νοοτροπία της αφύπνισης» (wokeness). 

Σε μια συνέντευξή της στο Hoover Institution, το 2022, η Μπάρι Γουάις είχε πει ότι δημοσιογραφούσε για την «εξαντλημένη πλειοψηφία που αυτολογοκρίνεται», απορρίπτοντας το δίπολο Fox News-MSNBC, με το πρώτο να θεωρείται φερέφωνο του Τραμπ και του MAGA κινήματος και το δεύτερο έως και «ακροαριστερό» – με βάση τα αμερικανικά δεδομένα. 

Είχε σημειώσει επίσης ότι κατά τη γνώμη της υπήρχε ένα «τεράστιο» κοινό που «θέλει να του λένε την αλήθεια, ακόμη και όταν είναι άβολη», καθώς οι άνθρωποι θέλουν να κατανοούν «τον κόσμο όπως πραγματικά είναι, γιατί έτσι λαμβάνονται πραγματικές αποφάσεις για το πού να μετακομίσει κάποιος, πώς να μεγαλώσει την οικογένειά του, σε ποιο σχολείο να στείλει τα παιδιά του, πού να επενδύσει». «Εστιάζουμε σε ιστορίες που αγνοούνται ή παρερμηνεύονται στο όνομα κάποιου ιδεολογικού αφηγήματος», είχε γράψει η Μπάρι Γουάις, αναφερόμενη στην αποστολή του The Free Press. «Για εμάς η περιέργεια δεν αποτελεί εμπόδιο. Είναι αναγκαιότητα».

Αρκετοί, όμως, αντιμετωπίζουν αυτή την επιδεικτική ανεξαρτησία της από κάθε ιδεολογία πολύ πιο επικριτικά. «Το πρώτο της newsletter ονομαζόταν “Common Sense”, προς τιμήν του Τόμας Πέιν, τον επαναστάτη συγγραφέα της εργατικής τάξης. Γράφοντας για τους “απλούς Αμερικανούς”, η Μπάρι Γουάις αναδείχθηκε ως η φωνή εκατομμυρίων ανθρώπων “που αισθάνονται ότι ο κόσμος έχει χάσει τα λογικά του”.

»Ωστόσο, ως δημόσιο πρόσωπο, έδειξε ότι οι νεότεροι σύμμαχοί της είναι κυρίως δισεκατομμυριούχοι. Οι επενδυτές Ντέιβιντ Σακς και Μαρκ Αντρίσεν, καθώς και ο Χάουαρντ Σουλτς, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Starbucks, επένδυσαν στην εταιρεία της. Παρέστη στον γάμο του Τζεφ Μπέζος και της Λόρεν Σάντεζ στη Βενετία. Η Κιμ Καρντάσιαν και ο Πίτερ Τίελ συμμετείχαν στο podcast της», έγραψε η Τζέσικα Τέστα των New York Times σε άρθρο της με τίτλο «Πώς κέρδισε η Μπάρι Γουάις».

«Παρομοίως, το The Free Press παρείχε καταφύγιο σε όσους προηγουμένως έτειναν προς την Αριστερά αλλά πρόσφατα άρχισαν να προσελκύονται από δεξιές ιδέες, ένα φαινόμενο που η Μπάρι Γουάις περιέγραψε ως “τεράστια πολιτική επανευθυγράμμιση”», πρόσθεσε η δημοσιογράφος των New York Times. 

Αναγνώρισε, ωστόσο, πως η Γουάις «κατέληξε να συμβολίζει την ισχύ και τις δυνατότητες των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης. Ο κόσμος της, ένα συνονθύλευμα από podcast, newsletter και βίντεο, εδράζεται στην κοινή ιδέα ότι τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης έχουν χάσει την αυθεντία τους και τη σύνδεσή τους με το κοινό» – εξ ου και οι περισσότεροι από 1,5 εκατ. αναγνώστες του The Free Press, εκ των οποίων περίπου 170.000 είναι συνδρομητές.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα των New York Times, o νέος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Paramount, Ντέιβιντ Ελισον, επέλεξε την Μπάρι Γουάις για να συμβάλει στις προσπάθειες με στόχο να γίνει τον CBS News εκ νέου επιδραστικό. Κρίνοντας, ωστόσο, από τις πρώτες αντιδράσεις εργαζομένων, η αποστολή της θα είναι μάλλον δύσκολη. 

«Ενα emoji εμετού δεν είναι αρκετό για να εκφράσει τα συναισθήματα εδώ», έγραψε κάποιος σε μήνυμά του προς τον Guardian. «Είναι εντελώς θλιβερό. Κάποιος που δεν έχει καμία εμπειρία στην τηλεοπτική ειδησεογραφία […] αλλά με μια σαφώς καθορισμένη πολιτική ατζέντα», σημείωσε ένας άλλος. «Είναι δύσκολο να το δει κανείς αυτό ως κάτι περισσότερο από μια προσπάθεια πλήρους υποταγής [στον Τραμπ]». 

Η Κάθριν Χέριτζ, πρώην ανώτερη ερευνήτρια δημοσιογράφος στο CBS News, είναι πιο αισιόδοξη. «Η Μπάρι έχει αποδεδειγμένο ιστορικό και την εμπειρία για να οδηγήσει το CBS News στο μέλλον», είπε. «Εχει ήδη την υποστήριξη του Ντέιβιντ Ελισον, κάτι που θα κάνει όλη τη διαφορά». Πάντως ο επικεφαλής της Paramount επιμένει ότι στόχος του δεν είναι να «πολιτικοποιήσει» το ιστορικό ειδησεογραφικό δίκτυο.