Εως και πριν από μια δεκαετία οι παραλίες της Αλβανίας ήταν ένας προορισμός για λίγους. Οικογένειες και παρέες έστηναν αντίσκηνα σε κολπίσκους όπως η παραλία Τζάλε (κοντά στη Χειμάρρα) χωρίς να πληρώνουν ούτε μισό ευρώ. Σήμερα, οι ίδιες παραλίες έχουν γεμίσει ξαπλώστρες, οι λόφοι έχουν καλυφθεί από εργοτάξια και διεθνείς όμιλοι υπόσχονται πολυτελή καταφύγια για την παγκόσμια ελίτ.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Politico, το Τζάλε έγινε το σύμβολο μιας αλλαγής που αφορά ολόκληρη τη χώρα: η Αλβανία έπαψε να είναι μια «ανεξερεύνητη γωνιά» της Μεσογείου και… ανάρτηση την ανάρτηση έγινε μόδα, καταγράφοντας ταχύτατη άνοδο αφίξεων. Γρήγορα όμως εμφανίστηκαν παρενέργειες.

Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Το καλοκαίρι του 2020 η Αλβανία άνοιξε τα σύνορά της, όταν η υπόλοιπη Ευρώπη βρισκόταν σε καραντίνα. Ηδη από την επόμενη χρονιά (2021) η χώρα υποδέχθηκε 5,6 εκατομμύρια επισκέπτες, καταγράφοντας αύξηση 114% σε σχέση με το 2020. Οι τιμές ήταν τότε εξαιρετικά χαμηλές: ξενοδοχεία μπροστά στη θάλασσα κόστιζαν μόλις 30 ευρώ τη βραδιά με πρωινό και οι ξαπλώστρες 3 ευρώ.

Την ίδια στιγμή Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία γίνονταν ολοένα και ακριβότερες. Τα social media έπαιξαν καταλυτικό ρόλο, σύμφωνα με το Politico. Το 2024 στο Instagram υπήρχαν ήδη 3,8 εκατ. αναρτήσεις για την Αλβανία, με 106 δισ. προβολές, αριθμοί που συγκρίνονται με εκείνους της Ιταλίας και της χώρας μας.

Η δυναμική αυτή οδήγησε σε μεγάλη αύξηση των αφίξεων: το 2023 η Αλβανία υποδέχθηκε 10 εκατομμύρια τουρίστες, 35% περισσότερους από το προηγούμενο έτος. Το 2024 οι αφίξεις ανήλθαν στα 11,7 εκατομμύρια (+15%). Για το 2025 η αλβανική κυβέρνηση περιμένει 15 εκατ. επισκέπτες, αριθμός τεράστιος για μια χώρα με μόλις 2,7 εκατ. μόνιμους κατοίκους.

Η τουριστική βιομηχανία αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου το 8% του ΑΕΠ της Αλβανίας και έχει δημιουργήσει δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η πλειονότητα των επισκεπτών έρχονται από τη Γερμανία, την Ιταλία, την Πολωνία και τη Γαλλία, συνεχίζει το Politico.

Πολλοί άνθρωποι την έχουν ακόμη στο μυαλό τους ως «άγρια και ελεύθερη, κάτι που δεν υπάρχει αλλού στην Ευρώπη», εξήγησε στον ιστότοπο η αλβανίδα δημοσιογράφος Ντενάντα Τζούσι, η οποία έχει καλύψει την άνοδο της χώρας της ως τουριστικού προορισμού.

Η κυβέρνηση της Αλβανίας προώθησε επιθετικά την προσέλκυση επενδύσεων. Οπως αναφέρει το δημοσίευμα, από το 2019 ισχύει φοροαπαλλαγή 10 ετών για τους ξένους επενδυτές που κατασκευάζουν μονάδες τεσσάρων και πέντε αστέρων, μέτρο που παρατάθηκε έως το 2027.

Το αποτέλεσμα: Οι αλυσίδες Marriott International, Meliá Hotels International και Radisson Hotel Group έχουν ήδη ξεκινήσει τις δραστηριότητές τους, ενώ ο γαμπρός του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρετ Κούσνερ, σχεδιάζει να μετατρέψει ένα αλβανικό νησί σε πολυτελές θέρετρο.

Ωστόσο η «κατασκευαστική φρενίτιδα» εγείρει αντιδράσεις και ανησυχίες. Ο νέος αερολιμένας της Αυλώνας βρίσκεται δίπλα σε προστατευόμενη περιοχή, ενώ οι μαζικές αντλήσεις νερού για τις παράκτιες μονάδες προκαλούν διαμαρτυρίες. «Η απληστία έχει αντικαταστήσει τον λογικό σχεδιασμό και τον σεβασμό στο τοπίο», δήλωσε στο Politico ο Αλφρεντ Λέλα, εκπρόσωπος της αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος.

Οι αφίξεις αυξάνονται, αλλά μαζί τους εκτοξεύονται και οι τιμές. Το 2024 η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη ανέβηκε κατά 20%, με τα συνολικά έσοδα να αγγίζουν τα 5 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει όμως ότι οι Αλβανοί χάνουν σταδιακά την πρόσβαση στις παραλίες τους, οι οποίες καταλαμβάνονται από ξαπλώστρες για τους ξένους τουρίστες.

Ταυτόχρονα, η ανεπαρκής διαχείριση των απορριμμάτων προκαλεί οργή. «Τα σκουπίδια είναι πια τεράστιο πρόβλημα. Καμία δημοτική αρχή δεν μπορεί να ανταποκριθεί», τόνισε στο Politico ο ξεναγός και περιβαλλοντιστής Αρμπεν Κόλα. «Η Αλβανία ήταν κάποτε κάτι άγριο και ανεξερεύνητο – κατασκήνωση, νιάτα, φύση. Τώρα είναι σαν το Μονακό. Δεν υπάρχει χώρος για τους ντόπιους», σχολίασε η δημοσιογράφος Ντενάντα Τζούσι.

Η βιαστική ανάπτυξη αντανακλάται ήδη στις αναρτήσεις των επισκεπτών. Στα κοινωνικά δίκτυα τουρίστες παραπονιούνται για τα σκουπίδια στις ακτές, την άναρχη δόμηση και τις υπέρογκες τιμές.

Ετσι όπως οι αναρτήσεις, ιδίως από το 2020 και μετά, έφεραν τον κόσμο στην Αλβανία, τώρα που καταγράφουν τη βιασύνη και την ανοργανωσία πολλοί φοβούνται ότι μπορούν και να τον διώξουν. Γιατί, εκτός των άλλων, η Αλβανία δεν είναι πια φθηνή, ενώ και η ποιότητα παραμένει ζητούμενο…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News