Για πολλούς, αποτελεί το κορυφαίο άλμπουμ της μουσικής – ever. Δημιουργία των Beatles, κυκλοφόρησε την 1η Ιουνίου 1967, ύστερα από ηχογράφηση πεντέμισι μηνών στα στούντιο της Αμπεϊ Ρόουντ. Πιο συγκεκριμένα, το γκρουπ μπήκε εκεί στις 6 Δεκεμβρίου του 1966 και βγήκε στις 21 Απριλίου 1967 – ακριβώς την ίδια ημέρα που η Ελλάδα έμπαινε στον μίζερο «γύψο» των συνταγματαρχών.

«Αλμπουμ καινοτόμο, από τον ήχο έως το εξώφυλλό του, συνδύασε εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία». Και κάπου εδώ θα μπορούσε να τελειώνει ένα αρκούντως μικρό, αλλά περιγραφικό λήμμα κάποιας μουσικής εγκυκλοπαίδειας.

Η αλήθεια του δίσκου, όμως, έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να περιγραφεί ακόμα και σε ένα κείμενο, χιλιάδων λέξεων. Δεν αποτελεί υπερβολή ή συστολή ενός συντάκτη υπό το δέος που γεννά, ακόμα και σήμερα, το όνομα και η καριέρα αυτού του συγκροτήματος το οποίο σφράγισε με τις νότες του μια ολόκληρη εποχή. Είναι η πραγματικότητα και η διαπίστωση που γίνεται αβίαστα ότι στις ημέρες μας υπάρχει ένας δίσκος ο οποίος ακόμα συζητείται ως μια μουσική σταθερά – μισό αιώνα από την κυκλοφορία του.

Η είδηση, επίσης, η οποία θα μπορούσε να κλείνει αυτό το κείμενο, θα μπορούσε να επικεντρωθεί στο ότι τo «Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band» επανακυκλοφορεί σε deluxe εκδόσεις για αυτή την 50ή επέτειό του. Εκεί, περιλαμβάνεται μια ακυκλοφόρητη ορχηστρική ηχογράφηση του «Penny Lane» και δύο ακυκλοφόρητες εκτελέσεις του «Strawberry Fields Forever».

Στη super deluxe έκδοση περιλαμβάνονται και 33 επιπλέον ηχογραφήσεις από τα Sgt. Pepper sessions, με τα περισσότερα από αυτά να είναι ακυκλοφόρητα μέχρι σήμερα. Επίσης, μια ανανεωμένη έκδοση του σπάνιου ντοκιμαντέρ του 1992 «The Making of Sgt. Pepper» και ένα σκληρόδετο βιβλίο 144 σελίδων με μια νέα εισαγωγή από τον Πολ ΜακΚάρτνεϊ, καθώς επίσης και σημειώσεις, στιγμιότυπα και γεγονότα από την περίοδο των ηχογραφήσεων του άλμπουμ.

Αλήθεια, όμως, πώς μπορείς σε μια τέτοια συλλογή να μεταφέρεις όλο το κλίμα εκείνων των στιγμών, πώς μπορείς να αποδώσεις την «Βeatlemania» η οποία θέριεψε με αυτή τη δισκογραφική κυκλοφορία; Είναι απίθανο να συμβεί κάτι τέτοιο, όπως και το να μπορέσει να εξηγηθεί το πώς ένα βινύλιο έδωσε τη σκυτάλη σε θρυλικά live gigs, ακόμη πιο θρυλικά κουρέματα και κοστούμια, τα οποία μπήκαν σε ταινίες με κίτρινα υποβρύχια και είχαν μουσική υπόκρουση η οποία επανεφηύρε την ποπ κουλτούρα της χρυσής δεκαετίας των ‘60s. Κι όλα αυτά την ίδια στιγμή όπου οι πωλήσεις του δίσκου υπολογίζεται ότι πούλησαν εκατομμύρια αντίτυπα, παγκοσμίως.

Η επίσημη κυκλοφορία του «Sgt Peppers» έγινε μέσω της δισκογραφικής εταιρείας «Parlophone» στην Ευρώπη και της «Capitol» στην Αμερική. Ολα ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του συγκροτήματος στην Αφρική, τότε που τα μέλη του σκέφθηκαν να δημιουργήσουν ένα θεματικό άλμπουμ («concept album», το λέμε στο χωριό) για μια φανταστική ορχήστρα με επικεφαλής τον Λοχία Πέπερ, η οποία θα έδινε ένα φανταστικό κοντσέρτο μπροστά σ’ ένα φανταστικό κοινό, ενώ οι τέσσερις Beatles θα υποδύονταν συγκεκριμένους ρόλους. Εντάξει, το όλο σχέδιο δεν τους προέκυψε απόλυτα, αλλά το βέβαιο είναι ότι δημιούργησαν μια σειρά από μουσικά διαμάντια -υπό την καθοριστική συνδρομή του παραγωγού τους, Τζορτζ Μάρτιν- εκεί όπου η ψυχεδέλεια, η κλασική μουσική, το ροκ εντ ρολ και το μιούζικ-χολ, μπήκαν στην ίδια συνταγή, για να γίνει αυτό το όγδοο άλμπουμ του αγγλικού συγκροτήματος.

Το δίκτυο του BBC απαγόρευσε αρκετά από τα τραγούδια των Beatles. Μεταξύ αυτών το «I am the walrus» για τη λέξη «knickers» (γυναικεία εσώρουχα) και τα «Fixing a hole», «A Day in the life» και «Lucy in the Sky with Diamonds», για εσάνς σεξισμού και, εννοείται, ευθείες αναφορές σε ναρκωτικές ουσίες. Βέβαια, πολύ μετά έγινε γνωστό πως το τελευταίο τραγούδι γράφτηκε για χάρη του γιου του Τζον Λένον από τον πρώτο του γάμο, Τζούλιαν, ο οποίος είχε κάνει μια ζωγραφιά με αυτό το θέμα στο σχολείο. Για τον ίδιο πιτσιρικά λέγεται πως γράφτηκε και άλλη μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες των «Σκαθαριών», το «Hey Jude», ως ένεση παρηγοριάς για το διαζύγιο των γονιών του. Για τα ντραγκς, όμως, καμία κουβέντα!

Το συγκεκριμένο άλμπουμ γνώρισε τεράστια επιτυχία σκαρφαλώνοντας στην κορυφή των τσαρτς -και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού- παραμένοντας στην κορυφή για 27 εβδομάδες στη Βρετανία και 15 εβδομάδες στις ΗΠΑ.

Επίσης, το «Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band» κέρδισε το βραβείο Grammy του 1968 στην κατηγορία του «άλμπουμ της χρονιάς», της «καλύτερης ηχογράφησης», των «καλύτερων φωνητικών» και του «καλύτερου εξωφύλλου».

Α, ναι, το εξώφυλλο

Θα μπορούσες να το αποκαλέσεις -αναλογικά όχι μόνο με εκείνη την εποχή, αλλά και σήμερα- ως ένα «έργο Τέχνης», μια δημιουργία του γκαλερίστα Ρόμπερτ Φρέιζερ με τη συνεργασία τού Πολ ΜακΚάρτνεϊ. Είναι ένα κολάζ στο κλίμα της ποπ-αρτ, το οποίο απεικονίζει τα τέσσερα «Σκαθάρια» ντυμένα με εδουαρδιανά ρούχα να είναι περιτριγυρισμένα από διάσημες προσωπικότητες, καλλιτέχνες και μη. Για την ακρίβεια, οι Beatles φωτογραφήθηκαν με στολές που θυμίζουν θηριοδαμαστές σε τσίρκο, ειδικά σχεδιασμένες για το εξώφυλλο. Μάλιστα, οι Πολ και Τζορτζ Χάρισον είχαν καρφιτσώσει τα παράσημα με τα οποία η βασίλισσα της Αγγλίας τους είχε ανακηρύξει ιππότες. Ο Τζον φορά μετάλλια που δανείστηκε από τη μητέρα τού πρώτου ντράμερ των Beatles, του Πιτ Μπεστ.

Δείτε πώς στήθηκε το σκηνικό για το εξώφυλλο

Κάποια από τα πρόσωπα που είχαν αρχικά επιλεχθεί δεν μπήκαν στο τελικό κολάζ του εξωφύλλου, όπως ο Χίτλερ, ο Ιησούς, αλλά κι ο Γκάντι, προκειμένου να μην παρεξηγηθούν οι «πιστοί» ή, αντίστοιχα, οι πολέμιοί τους. Απορρίφθηκαν, επίσης, ο Αϊνστάιν επειδή τον «έκρυβε» ο Λένον και δεν υπήρχε χώρος(!), η ηθοποιός Μπέτι Ντέιβις κι ο -επίσης ηθοποιός- Λίο Γκόρσεϊ επειδή ζήτησε 400$ ως αμοιβή για να δώσει την άδειά του για αυτή τη συμμετοχή στο εξώφυλλο. Το ίδιο λάθος πήγε να κάνει και η αμερικανίδα ηθοποιός Μέι Ουέστ η οποία δεν ήθελε να συμμετάσχει σε ένα εξώφυλλο δίσκου του οποίου ο τίτλος του ήταν «Lonely Hearts Club». Τελικά, το… πήρε αλλιώς, έπειτα από γράμμα που της έστειλαν οι Beatles.

Συνολικά, όλες οι φωτογραφίες που εικονίζονται στο άλμπουμ είναι 57 – υπάρχουν και 12 κέρινα αγάλματα από το μουσείο ομοιωμάτων της Μαντάμ Τισό. Ακόμα και σήμερα υπάρχει ένας άτυπος διαγωνισμός προκειμένου να μπορέσεις να βρεις όλους όσοι απεικονίζονται σε αυτό το εξώφυλλο. Κι αν η γνώσεις σου είναι τόσο σπουδαίες, ίσως δεν θα μπορέσεις να αναγνωρίσεις κάποιους γκουρού, φίλους του συγκροτήματος από την Ινδία, οι οποίοι μπήκαν για καλό κάρμα σε αυτό το εξώφυλλο. Αρχίζεις την αναγνώριση με Μπομπ Ντίλαν, Μάρλον Μπράντο, Τόνι Κέρτις, Μέριλιν, Χοντρό και Λιγνό, Οσκαρ Ουάιλντ, Ντίλαν Τόμας, αλλά κάπου χάνεις το μέτρημα, ενώ κάποιους –πιθανώς- να μην μπορείς να τους αναγνωρίσεις. Κι ο Ελβις; Πού είναι ο Πρίσλεϊ, ρε παιδιά; Οταν ο ΜακΚάρτνεϊ ρωτήθηκε σχετικά, απάντησε: «Ο Ελβις είναι ο πιο σημαντικός απ’ όλους, δεν είναι απλά ένας ποπ τραγουδιστής, είναι ο Ελβις ο βασιλιάς».

Η δαπάνη για τη δημιουργία του εξωφύλλου, έφθασε τις 2.867,25 λίρες – τεράστιο ποσό αν αναλογιστεί κάποιος ότι τότε τα εξώφυλλα στοίχιζαν… 50 λίρες!

Η μουσική του αξία του δίσκου, όμως, είναι ανεκτίμητη, αφού θεωρείται μέχρι σήμερα ένας από τους καλύτερους και πιο επιδραστικούς δίσκους που έχουν κυκλοφορήσει, έχοντας καταταχθεί στην κορυφή της λίστας με τα «500 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών» του περιοδικού «Rolling Stone». Επίσης, αρκετές άλλες λίστες, με τα «Καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών», το φιλοξενούν επίσης στην πρώτη θέση.

Είναι περιττό να επιδοθεί κάποιος σε απόδοση ευφάνταστων επιθέτων και χαρακτηρισμών για αυτόν τον δίσκο – «υπέροχος», «απίστευτος» κ.λπ. Ο διακεκριμένος μουσικοκριτικός των Times του Λονδίνου, Κένεθ Τάιναν, το είπε όσο πιο λιτά κι απέριττα μπορούσε, συμπυκνώνοντας όλο το νόημα του «Sgt Peppers» σε μία πρόταση: «Αποτελεί μία σημαντική στιγμή στην ιστορία του Δυτικού Πολιτισμού».

Η αλήθεια αυτή είναι. Και παραμένει -πενήντα χρόνια μετά- ένα ορόσημο και στη μουσική και στην Τέχνη γενικότερα.
Η ποπ, στην πιο ακέραιη και απόλυτη μορφή της, δεν θα ήταν ίδια χωρίς αυτόν τον δίσκο και δίχως αυτούς τους τύπους που έφτιαξαν την μπάντα απ’ το Λίβερπουλ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News