Ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε την Πέμπτη το εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο επιβάλλονται υψηλότεροι τελωνειακοί δασμοί, που θα πλήξουν προϊόντα από 69 χώρες του κόσμου, μέτρο με σκοπό «να αναδομηθεί το παγκόσμιο εμπόριο προς όφελος των αμερικανών εργαζομένων», όπως διαβεβαίωσε ο Λευκός Οίκος σε έγγραφό του.

Θα τεθούν σε εφαρμογή και θα αρχίσουν να εισπράττονται στις 7 Αυγούστου, σύμφωνα με αξιωματούχο της κυβέρνησής του, εκτός από τους δασμούς στον Καναδά, που ανέρχονται στο 35% και θα αρχίσουν να ισχύουν από την Παρασκευή.

Οι χώρες εκείνες που υπέγραψαν συμφωνίες για το εμπόριο πριν από την προθεσμία, υπόκεινται στους τελωνειακούς δασμούς που είχαν αναγγελθεί. Ετσι η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα θα δουν τα προϊόντα τους να δασμολογούνται κατά 15% και η Βρετανία κατά 10%.

Οι συμφωνίες που έχουν κλειστεί μέχρι σήμερα, υπογράφτηκαν στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων οι λεπτομέρειες των οποίων συχνά ήταν αρκετά αόριστες. Αναμένεται να αποσαφηνιστούν αργότερα, με ειδικότερα έγγραφα να επίκεται να δοθούν στη δημοσιότητα.

Εκείνες που δεν κατάφεραν να κλείσουν συμφωνίες με την αμερικανική κυβέρνηση, θα δουν τους δασμούς στα προϊόντα τους να κυμαίνονται από το 10% –το επίπεδο «βάσης»– ως το 41%, στην περίπτωση της Συρίας.

Γενικά, οι περισσότερες χώρες από αυτές που αναφέρονται στο παράρτημα του διατάγματος του Τραμπ, υπόκεινται σε δασμούς 15%, όμως κάποιες χώρες είναι αντιμέτωπες με διπλάσιους ή υψηλότερους, ιδίως η Νότια Αφρική (30%), η Σερβία (35%) και η Ελβετία (39%).

Η δραστική αύξηση των τελωνειακών δασμών προκαλεί παγκόσμια ανησυχία για τις εταιρείες που έχουν βασικό προορισμό των εξαγωγών τους τις ΗΠΑ.

Μια χώρα γλίτωσε, έστω προσωρινά, από την αύξηση των δασμών την 7η Αυγούστου. Ο Τραμπ ανακοίνωσε χθες πως παρατείνει για 90 ημέρες την ισχύ των δασμών που επιβάλλονται στο Μεξικό — διατηρώντας τους στο 25% για όσα προϊόντα εισάγονται στην αμερικανική αγορά εκτός του πλαισίου της συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (USMCA, η πρώην NAFTA).

Η πρόεδρος του Μεξικού, Κλάουντια Σέινμπαουμ, μίλησε τηλεφωνικά με τον αμερικανό ομόλογό της, το πρωί της Πέμπτης, πριν την ανακοίνωση του Τραμπ και είπε ότι ήταν μία πολύ εποικοδομητική συνομιλία.

Καναδάς και Βραζιλία στο στόχαστρο

Απεναντίας, ο Καναδάς θα δει τους δασμούς στα δικά του προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ εκτός του πλαισίου αυτής της συμφωνίας να αυξάνονται από το 25% στο 35%.

«Ο Καναδάς δεν συνεργάστηκε προκειμένου να μειωθεί η ροή φαιντανύλης και άλλων παράνομων ναρκωτικών» προς την αμερικανική επικράτεια, αιτιολόγησε ο Λευκός Οίκος σε χωριστό έγγραφό του, ενώ «έλαβε μέτρα αντιποίνων εναντίον των ΗΠΑ».

Επιπλέον, επισήμανε η Telegraph, η αύξηση των δασμών είναι η απάντηση του Τραμπ στην ανακοίνωση του Καναδά ότι θα αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος.

Ο Μάικ Κάρνι, πρωθυπουργός του Καναδά, δήλωσε απογοητευμένος, αλλά τόνισε ότι θα συνεχίσει να εργάζεται για να τηρηθεί η τριμερής συμφωνία ελευθέρου εμπορίου.

My statement on Canada-U.S. trade: pic.twitter.com/0PSG9kKtiO

— Mark Carney (@MarkJCarney) August 1, 2025

Η κυβέρνηση Τραμπ εμφανίζεται εξαιρετικά σκληρή έναντι κάποιων συγκεκριμένων χωρών. Ο αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε έτσι την Τετάρτη διάταγμα που προβλέπει επιπλέον δασμούς 10%, συνολικά 50%, στα περισσότερα προϊόντα που εισάγονται από τη Βραζιλία, με την εξαίρεση κάποιων αγαθών.

Οι επιπρόσθετοι δασμοί αυτοί επιβλήθηκαν εν είδει αντιποίνων για τη δίκη με κατηγορούμενο τον ακροδεξιό πρώην πρόεδρο Ζαΐχ Μπολσονάρο –σύμμαχο και μέγα θαυμαστή του Τραμπ– για απόπειρα πραξικοπήματος μετά την ήττα του στις εκλογές του 2022.

Η Ινδία θα δει τα προϊόντα της να δασμολογούνται κατά 25%, επίπεδο στο οποίο αναμένεται να προστεθούν επιπλέον «ποινές» διότι η Ουάσινγκτον της προσάπτει ότι αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.

Ο Τραμπ διαλαλεί τα οφέλη των συμφωνιών που κλείστηκαν και των δασμών, που θα εισφέρουν έσοδα στο αμερικανικό δημόσιο, το χρέος του οποίου είναι δυσθεώρητο.

Ωστόσο ο αντίκτυπος των τελωνειακών δασμών συνεχίζει να ανησυχεί οικονομολόγους, που προεξοφλούν ότι θα αυξήσουν κι άλλο τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ –ανέβηκε στο 2,6% τον Ιούνιο– και θα πλήξουν την ανάπτυξη της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.

Η Apple προέβλεψε πως οι τελωνειακοί δασμοί αναμένει πως θα αυξήσουν τα κόστη της κατά 1,1 δισ. ευρώ το τρέχον τρίμηνο.

Προσφυγή κατά των δασμών εξετάζεται στην Ουάσινγκτον

Ομοσπονδιακό εφετείο άρχισε να εξετάζει χθες στην Ουάσινγκτον προσφυγή που αφορά το ερώτημα εάν ο Τραμπ υπερέβη τις εξουσίες του δυνάμει του Συντάγματος προχωρώντας στην επιβολή των επιπρόσθετων δασμών χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου. Η προσφυγή αφορά τους δασμούς καθολικής ισχύος, και όχι κάποιου συγκεκριμένο τομέα, όπως αυτόν της αυτοκινητοβιομηχανίας ή του χάλυβα.

Συνήγορος των εναγόντων, μία συμμαχία μικρών επιχειρήσεων και 12 αμερικανικών πολιτειών, εξήγησε πως προσάπτουν στον πρόεδρο ότι «ιδιοποιήθηκε» εξουσίες του Κογκρέσου, κάτι «άνευ προηγουμένου από πλευράς οποιουδήποτε προέδρου τα τελευταία 200 χρόνια», ενώ η πλειοψηφία των εφετών αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τα κυβερνητικά επιχειρήματα.

Ο Λευκός Οίκος έχει ήδη καταστήσει σαφές πως, σε περίπτωση δυσμενούς γι’ αυτόν ετυμηγορίας, θα προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News