Κάποτε ήταν οι παγκόσμιοι πρωταθλητές των πραξικοπημάτων. Αλλά αυτή τη φορά οι τούρκοι στρατιωτικοί απέτυχαν παταγωδώς. Πού έκαναν λάθος; Στον αιώνα: οι επίδοξοι πραξικοπηματίες έμειναν στην εποχή όπου αρκούσε να κατεβάσεις μερικά τανκς στους δρόμους και να συλλάβεις μερικούς πολιτικούς για να ανατρέψεις μια κυβέρνηση. Ο 21ος αιώνας, όμως, έχει ιδιωτική τηλεόραση. Και -κυρίως– έχει μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτός ήταν ο βασικός λόγος για τον οποίο το πραξικόπημα των τεσσάρων έγινε το πιο σύντομο ανέκδοτο της παγκόσμιας ιστορίας των πραξικοπημάτων. Αυτό όμως δεν ήταν και το μοναδικό λάθος των πραξικοπηματιών. Γιατί όπως αποδεικνύεται, σε τέσσερις ώρες μπορείς να κάνεις τέσσερα σοβαρά λάθη.

Πρώτο: Εάν δεν καταφέρεις να κινητοποιήσεις μια υπολογίσιμη μάζα σε σύντομο χρονικό διάστημα, το πραξικόπημά σου έχει αποτύχει. Η ιταλική Repubblica υπενθυμίζει εν προκειμένω την περίπτωση της Αιγύπτου και του Αλ Σίσι, του στρατηγού που ανέτρεψε τον πρόεδρο Μόρσι. Ο στρατηγός είχε εξασφαλίσει την υποστήριξη ενός μεγάλου τμήματος της κοινής γνώμης. Την εποχή της ιδιωτικής τηλεόρασης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μια παρουσιάστρια της κρατικής τηλεόρασης που διαβάζει μια ανακοίνωση είναι λίγο – πολύ λίγο. Ειδικά όταν τα ιδιωτικά μέσα μεταδίδουν όλη τη νύχτα τα βίντεο που είχαν ανεβάσει στο Facebook, το Twitter και το YouTube οι πολίτες.

Δεύτερο: Δεν υπάρχει πραξικόπημα χωρίς την άμεση σύλληψη και εξουδετέρωση του εχθρού – του Ερντογάν αυτοπροσώπως. Το 1973 στη Χιλή, για παράδειγμα, ο στρατός του Πινοσέτ εισέβαλε αμέσως στο προεδρικό μέγαρο σκοτώνοντας ή αναγκάζοντας τον Αλιέντε να αυτοκτονήσει. Οι τούρκοι πραξικοπηματίες αντίθετα φαίνεται να μην είχαν ιδέα που ήταν ο Ερντογάν και πού βρισκόταν το καταφύγιό του. Κι αν είχαν ιδέα, φαίνεται ότι δεν είχαν τη δύναμη να τον πιάσουν. Γι’ αυτόν τον τελευταίο ήταν αρκετά μια σύνδεση στο Διαδίκτυο και το FaceTime για να κινητοποιηθούν οι οπαδοί του και να βγουν στους δρόμους. Το γεγονός ότι οι πολιτικές δυνάμεις –ακόμη και οι πιο εχθρικές απέναντι στον Ερντογάν–  τάχθηκαν κατά του πραξικοπήματος, απομόνωσε ακόμη περισσότερο τους πραξικοπηματίες.

Τρίτο: Δεν φτάνει να εξουδετερώσεις τον αρχηγό του εχθρού, πρέπει να έχεις να βάλεις και κάποιον στη θέση του. Οπως φαίνεται οι πραξικοπηματίες είχαν αρκετούς συνταγματάρχες, είχαν και μερικούς στρατηγούς, αλλά όχι αρχηγό – κι αν είχαν αυτός δεν τόλμησε καν να παρουσιαστεί. Το ίδιο λάθος –θυμίζει και πάλι η Repubblica– είχαν κάνει οι παλαιομπολσεβίκοι τον Αύγουστο του 1991 όταν επιχείρησαν να τοποθετήσουν τον άγνωστο Γιανάεφ στη θέση του Γκορμπατσόφ.

Τέταρτο: Πρέπει να είσαι –τουλάχιστον- αθεράπευτα αισιόδοξος για να επιχειρήσεις στρατιωτικό πραξικόπημα χωρίς την υποστήριξη του στρατού. Και οι επίδοξοι πραξικοπηματίες δεν την είχαν: το μεγαλύτερο τμήμα του μηχανισμού παρέμεινε αμέτοχο, ενώ κάποια σώματα κινητοποιήθηκαν υπέρ του προέδρου. Στο εσωτερικό των όπλων εκδηλώθηκαν ρήξεις και εκφράστηκαν πολλοί δισταγμοί. Η άνευ όρων παράδοση των υπερεξοπλισμένων στρατιωτών ήταν το φυσικό επακόλουθο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News