Αν ρωτήσεις εκατό γυναίκες για το πώς βίωσαν την εγκυμοσύνη, τη λοχεία και τη μητρότητα θα πάρεις εκατό διαφορετικές απαντήσεις. Αν τους πεις να είναι και εντελώς ειλικρινείς ως προς το τί ένιωσαν και τί πέρασαν και περνούν ως μητέρες, μπορεί να εκπλαγείς, ακόμα και να σοκαριστείς με όσα ακούσεις.

Παλιότερα, μια γυναίκα δεν θα τολμούσε να αποκαλύψει τις άσχημες σκέψεις που ίσως κάνει όσο είναι έγκυος. Δεν θα τολμούσε να ξεστομίσει ότι γέννησε το παιδί της και αντί να πετάξει στα σύννεφα, έπεσε σε κατάθλιψη. Αντίστοιχα, δεν θα διανοείτο να βγάλει προς τα έξω κάθε πλευρά της ζωής της ως μάνα και να παραδεχτεί την αποκρουστική πλευρά του να μεγαλώνεις παιδιά, η οποία ασφαλώς και υπάρχει.

Η εποχή έχει ανοίξει το πλάνο σε σχέση με τη μητρότητα και δείχνει πιο ωμά την αλήθεια. Η οποία δεν μας λέει μόνο ότι η τεκνοποίηση είναι απαιτητική πίστα, αυτό το γνωρίζουμε. Μας λέει όμως ότι η δυσκολία της συνδυάζεται με πολλά άλλα πράγματα, όπως ο ψυχισμός, η ιδιοσυγκρασία και οι συνθήκες του καθενός, δεδομένα που κάνουν το δικό του παζλ μοναδικό και όχι τόσο πολύχρωμο όσο είθισται να φανταζόμαστε.

Αν κάτι θέλει να πει αυτή η νέα, πιο ρεαλιστική θέαση της μητρότητας είναι ότι οι παρενέργειές της πάνω στο υποκείμενο που τη βιώνει είναι φυσιολογικές. Βλέπεις, όμως, ότι ακόμα υπάρχει αντίσταση στο να τις αποδεχτούμε ως φυσιολογικές. Έχουμε εθιστεί τόσο στο να ντύνουμε τη μητρότητα ροζ και να της αποδίδουμε γλυκανάλατα χαρακτηριστικά που κάθε διαφοροποίηση μας ξενίζει.

Τι συμβαίνει τότε; Ό, τι αδυνατούμε να κατανοήσουμε, ό, τι απομακρύνεται από το γλυκανάλατο αποδεκτό μας πρότυπο, το προσωποποιούμε και το αποδίδουμε στη γυναίκα, ως ελάττωμα δικό της. Εκείνη είναι η δύσκολη και η ευαίσθητη που το βιώνει έτσι. Αν καταρρεύσει ψυχικά είναι αδύναμη, αν χάσει τον εαυτό της είναι ανισόρροπη, αν ψάχνει να βρει τη λίμπιντο της είναι ψυχρή κι αν αλλάξει μετά τα παιδιά και δεν μας αρέσει η αλλαγή είναι δικό της πρόβλημα, και ας πρόσεχε.

Δεν είναι τυχαίο που η δήλωση μιας διάσημης μητέρας, ότι της πήρε ένα χρόνο να αισθανθεί ξανά σεξουαλικό ον, έφτασε να συνδυάζεται εμμέσως με τις σεξεργάτριες, σε μια συζήτηση που άρχισε από τη μητρότητα και κατέληξε στο πώς θα εκτονωθεί σεξουαλικά ένας πατέρας που η γυναίκα του γέννησε και δεν επιθυμεί για καιρό να συνευρεθεί μαζί του. Η συζήτηση έγινε στο πάνελ μιας πρωινής εκπομπής αλλά τέτοιες συζητήσεις και εκτός πλατό, ας μην κοροϊδευόμαστε: «Ένα χρόνο δεν τον αφήνει να την ακουμπήσει», θα πει κάποιος και θα δικαιολογήσει τα πάντα ως προς τη συμπεριφορά του άντρα, μετά τον ερχομό των παιδιών.

Καμία πρόθεση εδώ να κατηγορηθεί το ανδρικό φύλο, αντιθέτως πιστεύω ότι αυτή η νοοτροπία υποτιμά και τους άντρες βάζοντάς τους στο επίπεδο ενός πρωτόζωου που δεν μπορεί να ελέγξει τις ορμές του, με μηδαμινή ικανότητα αντίληψης και ενσυναίσθησης. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι η μητρότητα παραμένει σε μεγάλο βαθμό ακατανόητη για μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας και οι δυναμικές που δημιουργεί, που δεν είναι ρόδινες, βαραίνουν κυρίως το γυναικείο φύλο.

Όλοι θα σου πουν ότι ο ερχομός των παιδιών αλλάζει το σκηνικό και τις ισορροπίες σ’ ένα ζευγάρι, αλλά όταν αυτό μπαίνει σαν θέμα στην κουβέντα με τα επιμέρους χαρακτηριστικά του, η γυναίκα κρίνεται πιο αυστηρά και πολλές φορές άδικα. Η δυσλειτουργία στο έργο «παντρεμένοι με παιδιά» είναι γένους θηλυκού: αυτή δυσκολεύεται, αυτή έχει νεύρα, αυτή έχει θέμα, αυτή έχει μεταλλαχτεί, αυτή δεν αντέχεται πια.

Προφανώς και μας μεταλλάσει η μητρότητα. Όποιος περιμένει η γυναίκα του να είναι το ίδιο άτομο με αυτό που ήταν πριν αποκτήσει παιδιά, όποιος περιμένει να μην επηρεαστεί το νευρικό και ορμονικό της σύστημα, πλανάται πλάνη οικτρά. Κι αυτό είναι ένα ακόμα πρόβλημα θέασης των καταστάσεων που προκύπτει μέσα από τα στερεότυπα που η κοινωνία πλάθει για τα δύο φύλα και τη σχέση μεταξύ τους.

Η καλή σύζυγος και μητέρα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, σχεδόν αμετάβλητα μέσα στο χρόνο και ανεξαρτήτως καταστάσεων. Τη θέλουμε ανθεκτική σαν τον ρόμποκοπ, συμπονετική σαν τη μητέρα Τερέζα, αφοσιωμένη στην οικογένεια σαν πιστό σκυλί, σεξουαλικά διαθέσιμη σαν την Εμμανουέλλα των γνωστών ταινιών και πλέον, τη θέλουμε και φιλόδοξη. Να προσφέρει κι αυτή στο εισόδημα του νοικοκυριού. Αλλά αν παραπροσφέρει δεν κάνει καλό στην ψυχολογία του ανδρός της κι αν είναι και πολύ φιλόδοξη και δεν τη βλέπει το σπίτι της είναι κατακριτέα.

Μιλάμε για την απόλυτη παράνοια. Μια στερεοτυπική ασυναρτησία που δεν ξέρεις από πού να την πιάσεις και πού να την αφήσεις. Κάπου εκεί μέσα, σ’ αυτό το χαοτικό σύμπαν θεάσεων της γυναίκας και των ρόλων της, συνδέσαμε και τη μητρότητα με τις σεξεργάτριες. Αν δεις τη μεγάλη εικόνα δεν θα σου φανεί περίεργο που το καταφέραμε κι αυτό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News