Οι επιστήμονες εργάζονταν πάνω στην εφεύρεση της τηλεόρασης ήδη από τη δεκαετία του 1850, αλλά χρειάστηκε ένας μοναχικός, αντισυμβατικός άνθρωπος, που δούλευε με ανακυκλωμένες λάμπες ποδηλάτων, παλιοσίδερα και κουτιά μπισκότων, για να την κάνει πραγματικότητα, αναφέρει αφιέρωμα του BBC για τα 100 χρόνια από την ανακάλυψή της.

Πριν την μεγάλη του ανακάλυψη, ο Τζον Λόγκι Μπερντ ήταν ένας «καθ’ έξιν» εφευρέτης με επιτυχίες και αποτυχίες. Αντιμέτωπος με σοβαρά προβλήματα υγείας σε όλη του τη ζωή, αυτός ο γιος ενός σκωτσέζου κληρικού κηρύχθηκε ιατρικά ανίκανος για να υπηρετήσει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ξεκίνησε να εργάζεται σε μια εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά δεν σταμάτησε τις εφευρέσεις. Εμπνευσμένος από ένα διήγημα του ειδώλου του, συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Χ. Τζ. Γουέλς, επιχείρησε να κατασκευάσει τεχνητά διαμάντια από άνθρακα χρησιμοποιώντας τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικού ρεύματος – κατάφερε να βυθίσει στο σκοτάδι ένα μέρος της Γλασκόβης.

Υστερα, προσπάθησε ανεπιτυχώς να αναπτύξει μια θεραπεία για τις αιμορροΐδες. Αλλά παρά τις αποτυχίες του, ο Μπερντ κατάφερε να αποκομίσει κάποιο εμπορικό κέρδος. Χρησιμοποιώντας τα χρήματα που του απέφερε η πώληση της επιχείρησης κατασκευής σαπουνιών και καλτσών, νοίκιασε ένα μικρό ακίνητο στην πόλη Χέιστινγκς, στη νοτιοδυτική ακτή της Αγγλίας, το 1923.

Ο θαλασσινός αέρας αποδείχθηκε καλός για τους αδύναμους πνεύμονές του, περιγράφει το BBC, αλλά το εργασιακό του περιβάλλον ήταν ένας εφιάλτης για την υγεία και την ασφάλεια. Δημιούργησε ένα εργαστήριο για να ξεκινήσει τα πειράματα με την τηλεόραση, χρησιμοποιώντας αυτοσχέδια υλικά, όπως ένα παλιό ξύλινο κουτί τσαγιού στο οποίο εφάρμοσε έναν κινητήρα.

Στο κέντρο της υπό διαμόρφωση εφεύρεσής του, ο Μπερντ χρησιμοποίησε έναν μεγάλο δίσκο που περιστρεφόταν με υψηλή ταχύτητα, για να σαρώνει εικόνες γραμμή προς γραμμή, χρησιμοποιώντας φωτοανιχνευτές και έντονο φως. Αυτά τα σήματα στη συνέχεια μεταδίδονταν και ανακατασκευάζονταν για να παράγουν κινούμενες εικόνες. Αφού κατάφερε να μεταδώσει μια σιλουέτα, το όραμα δεκαετιών για την εφεύρεση της τηλεόρασης άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.

Εχοντας υποστεί εγκαύματα από ηλεκτροπληξία στο εργαστήριό του, αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα να μετακομίσει στα λαμπερά φώτα του Λονδίνου. Νοίκιασε ένα διαμέρισμα στο Σόχο και έστησε το νέο του εργαστήριο. Η νέα συσκευή του εξέπεμπε τόσο έντονη θερμότητα, που στη διάρκεια των πειραμάτων αναγκάστηκε να χρησιμοποιεί ένα ανδρείκελο.

Αλλά στις 2 Οκτωβρίου 1925, ο 37χρονος εφευρέτης «προσέλαβε» το πρώτο ανθρώπινο πειραματόζωο.

Ο Ουίλιαμ Τέιντον ήταν ένας τότε 20 ετών και εργαζόταν ως υπάλληλος στην επιχείρηση κάτω από το εργαστήριο του Μπερντ. Ακριβώς 40 χρόνια μετά το πείραμα, το 1965, ο Τέιντον έλεγε στο BBC: «Κατέβηκε τρέχοντας και σχεδόν με έσυρε στο εργαστήριό του – ήταν τόσο ενθουσιασμένος που δεν μπορούσε καν να μιλήσει, απλά με τράβηξε στις σκάλες». Βλέποντας το ετοιμόρροπο εργαστήριο, ο Τέιντον σχεδόν πανικοβλήθηκε.

Χρειάστηκε να περάσει μέσα από καλώδια που κρέμονταν από την οροφή και ήταν σκορπισμένα σε όλο το πάτωμα. Περιέγραψε στο BBC την αυτοσχέδια συσκευή ως γεμάτη από «χάρτινους δίσκους με φακούς ποδηλάτου και άλλα πράγματα μέσα, και λάμπες κάθε είδους, και παλιές μπαταρίες, και μερικούς πολύ παλιούς κινητήρες που χρησιμοποιούσε για να κάνει τον δίσκο να γυρίζει».

Ο Μπερντ τον έβαλε να κάτσει μπροστά από τον πομπό. Ο Τέιντον φοβήθηκε από την υπερβολική ζέστη που εξέπεμπε η συσκευή, αλλά ο εφευρέτης τον καθησύχασε. Ακολούθως έτρεξε στο κάτω διάζωμα όπου βρισκόταν η συσκευή λήψης. Ο Τέιντον δεν άντεξε τη θερμότητα που εξέπεμπαν οι λάμπες και ύστερα από ένα λεπτό σηκώθηκε να φύγει, όταν ο Μπερντ του έδωσε μισή κορώνα για να τον πείσει να επιστρέψει. Αυτό ήταν η πρώτη τηλεοπτική αμοιβή στην Ιστορία.

Για να καταγράψει κάποια κίνηση, ο Μπερντ του ζήτησε να βγάλει τη γλώσσα του και να κάνει αστείες γκριμάτσες. Πανικόβλητος, ο Τέιντον του φώναζε «μα ψήνομαι ζωντανός!», αλλά εκείνος επέμενε «κρατήσου για λίγα δευτερόλεπτα ακόμα, Ουίλιαμ». Πράγματι, λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, ο Μπερντ ήρθε τρέχοντας κοντά του, αναφωνώντας: «Σε είδα, έχω επιτέλους τηλεόραση, την πρώτη τηλεοπτική εικόνα!».

Ο υπάλληλος δεν είχε ιδέα τι εννοούσε ο εφευρέτης, οπότε ο Μπερντ του πρότεινε να αλλάξουν θέσεις. Ο Τέιντον πήγε στο μόνιτορ και είδε «μια μικροσκοπική εικόνα διάστασης περίπου 5 x 8 εκατοστών». Ξαφνικά «το πρόσωπο του Μπερντ εμφανίστηκε στη οθόνη, με τα μάτια του να ανοιγοκλείνουν και το πρόσωπό του να κινείται, σαν μια σκιά με γραμμές να τρέχουν από πάνω προς τα κάτω», θυμόταν το 1965, μιλώντας στο BBC.

Σε έξαψη, ο Μπερντ ρώτησε τον Τέιντον πώς του φαινόταν η εφεύρεσή του. «Δεν τη θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική», του απάντησε, «γιατί η εικόνα του προσώπου σου ήταν θολή, χωρίς ευκρίνεια». Ο γεμάτος αυτοπεποίθηση εφευρέτης, όμως, του απάντησε: «Μην ανησυχείς, αυτή είναι μόλις η αρχή. Αυτή είναι η πρώτη τηλεόραση – και σύντομα θα διαπιστώσεις ότι κάποτε θα βρίσκεται σε όλα τα σπίτια όλης της χώρας, και μάλιστα, σε όλο τον κόσμο!».

Στις 26 Ιανουαρίου του επόμενου έτους, 1926, ο Μπερντ έκανε την πρώτη δημόσια επίδειξη τηλεόρασης στον κόσμο. Παρότι η πρωτοποριακή του συσκευή τελικά ξεπεράστηκε από τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν από εταιρείες με καλύτερους πόρους, είχε ανοίξει τον δρόμο για όλα όσα ακολούθησαν.

Το 1951, πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Μπερντ σε ηλικία μόλις 57 ετών, ο Τέιντον επέστρεψε στο εργαστήριο του Σόχο για τα αποκαλυπτήρια μιας αναμνηστικής πλάκας. Ο σερ Ρόμπερτ Ρένγουικ, τότε πρόεδρος της Τηλεοπτικής Ακαδημίας, δήλωνε στους παρευρισκόμενους: «Αν και αυτή η αναμνηστική πλάκα βρίσκεται στην καρδιά του Λονδίνου, το πραγματικό μνημείο για τον Μπερντ βρίσκεται στο δάσος από κεραίες που ξεφυτρώνουν σε ολόκληρη τη χώρα».

Λίγα χρόνια μετά την εμφάνιση του Τέιντον στο BBC για να μοιραστεί τις αναμνήσεις του από τον σύντομο ρόλο του στην ανάπτυξη της τηλεόρασης, άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη ήταν κολλημένοι στις οθόνες τους παρακολουθώντας τις πρώτες προσσεληνώσεις. Η επιστημονική φαντασία, που είχε αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τον Μπερντ στην εφεύρεσή του, είχε γίνει πια επιστημονικό γεγονός.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News