Οσο ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξαπέλυε μια σειρά από απίστευτους δασμούς και στελέχη της κυβέρνησής του μιλούσαν όλο και περισσότερο για την ισχύ των στρατιωτικών συμμαχιών τους στην Ασία, θα φανταζόταν κανείς ότι το Πεκίνο περνούσε δύσκολες ή, αν μη τι άλλο, ανήσυχες ώρες.

Τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, γράφει ο Economist, μάλλον το αντίθετο. Στο Πεκίνο, η ηγεσία της χώρας έχει σκύψει πάνω από οικονομικά στοιχεία και γεωπολιτικούς χάρτες και χαράσσει ήδη τις νέες πολιτικές του, οι οποίες πιθανότατα θα αποβούν προς όφελος της Κίνας.

Η Κίνα ήταν ξεκάθαρα στο στόχαστρο του Τραμπ όταν ανακοίνωνε τους νέους δασμούς του. Υπολογίζοντας τη νέα εισφορά 34%, συν τους υφιστάμενους δασμούς, το σύνολο αυξάνεται στο 65% ή και παραπάνω, όπως το υπολογίζει ο Economist. Οι εξαγωγές εξακολουθούν να είναι περίπου στο 20% του ΑΕΠ της χώρας και οι δασμοί σαφώς  θα βλάψουν την οικονομία της Κίνας. Επίσης, η τακτική της Κίνας να επαναδρομολογεί τις αλυσίδες παραγωγής των εταιρειών της, μέσω χωρών όπως το Βιετνάμ, για να παρακάμψει τους δασμούς, σκοντάφτει τώρα στους φόρους που επέβαλε σχεδόν παντού ο Τραμπ.

⇒ Η Κίνα απαντά στον Τραμπ με φόρο 34% στα αμερικανικά προϊόντα

Ο εμπορικός πόλεμος βρίσκει την Κίνα να παλεύει με τον αποπληθωρισμό, το στεγαστικό πρόβλημα και τα πολύ δυσμενή δημογραφικά στοιχεία, σημειώνει ο Economist. Τα τελευταία πέντε χρόνια το Κομμουνιστικό Κόμμα αδιαφόρησε για τη μείωση της κατανάλωσης και αγκάλιασε έναν ακόμη μεγαλύτερο κρατισμό, δυσχεραίνοντας την κατάσταση για τον ιδιωτικό τομέα. Η Κίνα εξάγει την πλεονάζουσα παραγωγική της ικανότητα, κατακλύζοντας τον κόσμο με αγαθά και έχει δημιουργήσει δυσφορία ανάμεσα στους συμμάχους της Αμερικής, τόσο στην Ασία όσο και στην Ευρώπη.

Παρ’ όλα αυτά, η Κίνα μπαίνει στη νέα εποχή Τραμπ πιο ισχυρή από ό,τι ήταν στην πρώτη θητεία του. Ο κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό ότι η Αμερική είναι υπερβολικά πολωμένη και έχει υπερβεί τις δυνάμεις της, άρα δεν μπορεί να διατηρήσει τον παγκόσμιο ηγεμονικό ρόλο της. Επίσης, έχει προειδοποιήσει για «μεγάλες αλλαγές, που δεν έχουν συμβεί εδώ και έναν αιώνα».

«Ο παρανοϊκός εθνικισμός του κινέζου ηγέτη έμοιαζε έως τώρα με δυστοπική υπερβολή. Τώρα που ο Τραμπ επιδίδεται σε αυθαίρετους αυτοτραυματισμούς και γενική καταστροφή, ο Σι φαίνεται ότι ήταν μπροστά από την εποχή του», γράφει ο Economist.

Ο Σι προετοιμάζεται για τον σημερινό, χαοτικό κόσμο από τότε που ανέλαβε τη ηνία της Κίνας, το 2012. Εχει ζητήσει οικονομική και τεχνολογική αυτάρκεια για τη χώρα του. Η Κίνα έχει μειώσει την ευπάθειά της στις αμερικανικές πολιτικές «ασφυξίας», όπως οι κυρώσεις και οι έλεγχοι των εξαγωγών. Αν και οι τράπεζές της εξακολουθούν να χρειάζονται πρόσβαση σε δολάρια, τώρα πραγματοποιεί τις περισσότερες διεθνείς πληρωμές εκτός τραπεζών, σε γιουάν.

Η εγχώρια κινεζική οικονομία έχει κάποια πολύ δυνατά σημεία. Ο ανταγωνισμός και ο εναγκαλισμός της τεχνολογίας σημαίνουν ότι οι βιομηχανικές εταιρείες της είναι σε θέση να συντρίψουν τους δυτικούς ανταγωνιστές τους σε οτιδήποτε, από τα ηλεκτρικά οχήματα μέχρι την «οικονομία χαμηλού υψομέτρου», δηλαδή τα drones και τα ιπτάμενα ταξί. «Οπως το βλέπει η Κίνα, οι δασμοί του Τραμπ θα καταδικάσουν το Ντιτρόιτ σε απαξίωση όπως τη δεκαετία του 1970, ενώ η σταυροφορία του εναντίον των πανεπιστημίων θα διαλύσει την καινοτομία», σημειώνει ο Economist.

Ενα παράδειγμα είναι το DeepSeek, το οποίο έδειξε ότι η χώρα μπορεί να παρακάμψει τα εμπάργκο ημιαγωγών της Αμερικής. Η εγχώρια ΤΝ θα μπορούσε να επιτρέψει στην τεχνολογία να διαδοθεί στην Κίνα πιο γρήγορα από ό,τι στη Δύση, ενισχύοντας την παραγωγικότητα. Αυτό, και οι ενδείξεις ότι ο Σι γίνεται πιο ανεκτικός απέναντι στους επιχειρηματίες, εξηγούν γιατί ο δείκτης MSCI των κινεζικών μετοχών αυξήθηκε κατά 15% το 2025, ενώ οι αμερικανικές μετοχές έχουν υποχωρήσει.

Τέσσερα χρόνια μετά την κρίση της κατασκευαστικής φούσκας, ο συγκεκριμένος τομέας γίνεται επιτέλους λιγότερο «βαρίδι» για την ανάπτυξη. Σε ορισμένες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Σαγκάης και της Νανκίνγκ, οι τιμές άρχισαν πάλι να αυξάνονται. Πέραν αυτών, το κόμμα έχει τεράστια περιθώρια να λάβει μέτρα για την τόνωση της κατανάλωσης, το οποίο άρχισε ήδη να κάνει. Οι τοπικές κυβερνήσεις μπορούν, πλέον, να αναχρηματοδοτηθούν με 6 τρισ. γιουάν (830 δισ. δολάρια) νέων ομολόγων για τρία χρόνια και με άλλα 4,4 τρισ. «ειδικά» ομόλογα φέτος. Αρκετά από αυτά τα χρήματα, σύμφωνα με τον Economist, θα πάνε στα νοικοκυριά.

Για να αξιοποιήσει πλήρως τις οικονομικές ευκαιρίες, το κόμμα πρέπει να σταματήσει να διώκει τον ιδιωτικό τομέα. Πλέον, ακόμη και οι πιο σκληροπυρηνικοί πολιτικοί της Κίνας κατανοούν ότι η καταστολή της «κοινής ευημερίας», που ξεκίνησε το 2021, έφτασε στην υπερβολή. Ο Λι Κιανγκ, αναπληρωτής του Σι, σε ομιλία του, στις 23 Μαρτίου, επαίνεσε τους «δράκους» του Χανγκζού, της πρωτεύουσας της καινοτομίας της Κίνας.

Η οικονομία θα χρειαστεί περισσότερα κίνητρα για την τόνωση της κατανάλωσης και πιο αποφασιστικές προσπάθειες για τη σταθεροποίηση της αγοράς ακινήτων, γράφει ο Economist. Η πρόσθετη κατανάλωση θα ωφελούσε και τις διεθνείς κινεζικές σχέσεις, βοηθώντας στην απορρόφηση της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας. Καθώς η Αμερική υψώνει τείχη, η Κίνα θα έχει την ευκαιρία να επαναφέρει τις εμπορικές σχέσεις της με όλον τον κόσμο προσφέροντας επενδύσεις στη μεταποίηση, σε διάφορες χώρες, αντί να τις πλημμυρίζει με εξαγωγές.

Αυτές οι οικονομικές ευκαιρίες έρχονται μαζί με μια γεωπολιτική. Η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα είναι ανησυχητικά ασαφής, εξηγεί ο Economist. Τα «γεράκια» της κυβέρνησης Τραμπ επιμένουν ότι, με την απομάκρυνση από την Ευρώπη, η Αμερική ελευθερώνει πόρους για να περιορίσει την Κίνα. Ωστόσο, ο Τραμπ θαυμάζει τον Σι και έστειλε τον γερουσιαστή Στιβ Ντέινς, στο Πεκίνο για να διαπραγματευτεί. Στην πρώτη θητεία του, ο Τραμπ είχε συνάψει εμπορική συμφωνία με την Κίνα. Τώρα θέλει να παζαρέψει το TikTok.

Το Πεκίνο πιστεύει ότι η συζήτηση για μια «αντίστροφη συμφωνία Κίσινγκερ», με την Αμερική να τραβάει τη Ρωσία μακριά από την Κίνα, είναι ανόητη. Ο τραμπικός προστατευτισμός, η κακοποίηση των συμμάχων και η αδιαφορία για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι μια αποκήρυξη των αμερικανικών αξιών: ο φάρος του ελεύθερου κόσμου φαίνεται πλέον επικίνδυνος. Ο Σι δεν έχει καμία πρόθεση να καλύψει το κενό που άφησε ο θείος Σαμ, σημειώνει ο Economist, αλλά έχει την ευκαιρία να επεκτείνει την επιρροή της Κίνας, ειδικά στον παγκόσμιο Νότο. Αν, εκτός από τη διάδοση καθαρών τεχνολογιών, η Κίνα γίνει πιο τολμηρή όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών στο εσωτερικό, θα μπορούσε να παίξει ηγετικό ρόλο και στην κλιματική αλλαγή.

Η περιφρόνηση του Τραμπ για το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία έχουν διαβρώσει την εμπιστοσύνη των συμμάχων του στην Ασία, που δεν πιστεύουν πλέον ότι είναι πρόθυμος να πολεμήσει για την Ταϊβάν. Αν η Αμερική κατασκευάσει περισσότερους δικούς της προηγμένους ημιαγωγούς, το κίνητρό της να υπερασπιστεί την Ταϊβάν θα μειωθεί περαιτέρω. Αυτό είναι ακόμη ένα δώρο για τον Σι.

Ωστόσο, υπάρχουν και κίνδυνοι για την Κίνα, καταλήγει ο Economist. Ενας εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να προκαλέσει παγκόσμια ύφεση. Αν ο Τραμπ δεν καταφέρει να συνάψει συμφωνία με το Πεκίνο, θα μπορούσε να επιτεθεί στο εθνικό του νόμισμα και να επιβάλει περισσότερες κυρώσεις. Η Κίνα μπορεί να συνεχίσει να δηλητηριάζει τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο, βομβαρδίζοντάς τον με εξαγωγές. Το αν θα εκμεταλλευτεί το momentum, εξαρτάται από έναν άνθρωπο: τον Σι. Το γεγονός, όμως, ότι της παρουσιάζεται η ευκαιρία, το οφείλει σε έναν άλλον άνθρωπο: τον Τραμπ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News