Σε νέο στάδιο φαίνεται πως περνούν οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, καθώς οι χώρες της Ομάδας των Επτά (G7) και η Ευρωπαϊκή Ενωση εξετάζουν την επιβολή πλήρους απαγόρευσης παροχής ναυτιλιακών υπηρεσιών σε κάθε φορτίο ρωσικού πετρελαίου που μεταφέρεται διεθνώς.

Το μέτρο, εφόσον υλοποιηθεί, θα αντικαταστήσει το υπάρχον πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αργού που επιβλήθηκε το 2022 και θα επιφέρει τεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια ναυτιλία, ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα, που έχουν ηγετικό ρόλο στον τομέα των τάνκερ.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες που μετέδωσε το Reuters, έξι πηγές με γνώση των διαπραγματεύσεων επιβεβαιώνουν ότι το νέο καθεστώς εξετάζεται σοβαρά και ενδέχεται να συμπεριληφθεί στο επόμενο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ στις αρχές του 2026.

Η πρόταση έρχεται σε μια περίοδο όπου οι δυτικές κυβερνήσεις αναζητούν τρόπους να περιορίσουν περαιτέρω τα έσοδα της Μόσχας, τα οποία εξακολουθούν να χρηματοδοτούν τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τι σημαίνει η απαγόρευση – Ποιο τμήμα της αγοράς πλήττεται

Σήμερα, η Ρωσία εξάγει πάνω από το ένα τρίτο του πετρελαίου της με δυτικά πλοία, κυρίως προς την Ινδία και την Κίνα, χρησιμοποιώντας υπηρεσίες μεταφοράς, ασφάλισης και πιστοποίησης που παρέχονται από εταιρείες της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων χωρών της G7. Μεταξύ αυτών δεσπόζουν οι στόλοι Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, που διακινούν σημαντικό ποσοστό των φορτίων.

Με μια πλήρη απαγόρευση, η δυτική ναυτιλία θα αποσυρθεί ολοκληρωτικά από το ρωσικό εμπόριο, ανατρέποντας ένα σύστημα που για δεκαετίες βασιζόταν στη χρήση της ευρωπαϊκής ναυτιλιακής τεχνογνωσίας και των υπηρεσιών της, σύμφωνα με το Reuters.

Ταυτόχρονα, η Μόσχα θα αναγκαστεί να στηριχθεί ακόμη περισσότερο στη λεγόμενη «σκιώδη αρμάδα» — έναν τεράστιο στόλο εκατοντάδων γηρασμένων, συχνά αμφίβολης ιδιοκτησίας τάνκερ, που ταξιδεύουν χωρίς δυτική ασφάλιση και εκτός διεθνών προτύπων.

Ηδη, σύμφωνα με το Κέντρο Eρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, το 44% των ρωσικών εξαγωγών τον Οκτώβριο πραγματοποιήθηκε από τέτοια πλοία, με το ποσοστό να αυξάνεται σταθερά.

Εάν η G7 και η ΕΕ εφαρμόσουν την απαγόρευση, αναμένεται ένα ράλι αύξησης του «σκοτεινού» στόλου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε θέματα ασφάλειας, περιβαλλοντικής προστασίας και σταθερότητας της αγοράς.

Το πολιτικό παρασκήνιο – οι διαφορές στον χειρισμό Μπάιντεν και Τραμπ

Η ιδέα της απαγόρευσης προωθείται, σύμφωνα με τις πηγές, από αμερικανούς και βρετανούς αξιωματούχους στις τεχνικές συσκέψεις της G7. Ωστόσο, η τελική στάση των ΗΠΑ θα εξαρτηθεί από τις επιλογές πίεσης που θα υιοθετήσει η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ μέσα στο πλαίσιο των ειρηνευτικών συνομιλιών που μεσολαβεί μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε υποστηρίξει έντονα το πλαφόν, υποστηρίζοντας ότι αν η Ρωσία αναγκαστεί να επενδύσει δισεκατομμύρια σε δικά της τάνκερ, θα διαθέτει λιγότερους πόρους για τον πόλεμο.

Η κυβέρνηση Τραμπ, αντιθέτως, το αντιμετωπίζει με μεγαλύτερο σκεπτικισμό: αρνήθηκε να στηρίξει τη μείωσή του από τα 60 στα 47,6 δολάρια το βαρέλι τον Σεπτέμβριο του 2025, θέση που έχει δημιουργήσει νέες ισορροπίες εντός της G7.

Η ενδεχόμενη απαγόρευση δεν αποτελεί απλώς επέκταση των κυρώσεων. Μπορεί να οδηγήσει σε ανατροπή στο παγκόσμιο σύστημα πετρελαϊκών ροών, περιορισμό του ρόλου των ευρωπαϊκών ναυτιλιακών δυνάμεων, ενίσχυση λιγότερο ρυθμισμένων αγορών, αύξηση κινδύνων για περιβαλλοντικά ατυχήματα και απώλεια δυτικού ελέγχου στη ναυτιλιακή ασφάλιση και πιστοποίηση.

Η Ελλάδα, ως κορυφαία ναυτιλιακή δύναμη στον κόσμο, παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις, σημειώνει το πρακτορείο. Αν και η κυβέρνηση δεν σχολίασε, έγραψε το Reuters, οι ελληνικοί ναυτιλιακοί κύκλοι αντιλαμβάνονται ότι μια πλήρης απαγόρευση θα μεταβάλει ριζικά το επιχειρηματικό τοπίο.

Η Lloyd’s List Intelligence υπολογίζει ότι ο συνολικός στόλος που εμπλέκεται σε φορτία «υπό καθεστώς κυρώσεων» από Ρωσία, Ιράν και Βενεζουέλα έχει πλέον φτάσει τα 1.423 τάνκερ, εκ των οποίων περίπου 900 είναι ήδη κυρωμένα από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Με την αυστηροποίηση των δυτικών μέτρων, οι αρμόδιες αρχές προειδοποιούν για:

• αύξηση ναυτικών ατυχημάτων λόγω παλαιότητας των πλοίων,
• περαιτέρω αδιαφάνεια στην αγορά,
• αύξηση κινδύνου παράνομων μεταφορτώσεων (ship-to-ship),
• υποβάθμιση των περιβαλλοντικών προτύπων σε διεθνή ύδατα.

Και καταλήγει το δημοσίευμα του Reuters: Αν η G7 και η ΕΕ υιοθετήσουν την απαγόρευση, θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του συστήματος μεταφοράς πετρελαίου από τη δεκαετία του 1970. Θα πλήξει άμεσα την ενεργειακή ασφάλεια της Ασίας, τη ρωσική οικονομία, την ευρωπαϊκή ναυτιλιακή βιομηχανία και την παγκόσμια αγορά μεταφορών.

Οσο οι διαπραγματεύσεις προχωρούν, η διεθνής ναυτιλία εισέρχεται σε μια περίοδο αβεβαιότητας, όπου τα γεωπολιτικά εργαλεία αποκτούν βαρύτητα αντίστοιχη με τις αγορές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News