Διαθήκες: Η «επανάσταση» που άργησε 71 χρόνια
Την πρώτη ολοκληρωμένη ψηφιοποιημένη εφαρμογή στον κόσμο της Δικαιοσύνης παρουσίασε το υπουργείο Δικαιοσύνης το μεσημέρι της Τετάρτης: την πλατφόρμα diathikes.gr, που τίθεται σε λειτουργία από την 1η Νοεμβρίου 2025 και φιλοδοξεί να αποσυμφορήσει σε μεγάλο βαθμό τα δικαστήρια.
Η εφαρμογή, το Γενικό Μητρώο Διαθηκών, θα παρέχει τη δυνατότητα άμεσης δημοσίευσης διαθηκών, ιδιόχειρων, μυστικών και δημόσιων, βασιζόμενο σε ιδέα του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών-Πειραιώς-Αιγαίου και Δωδεκανήσου, η οποία γίνεται πραγματικότητα, σε συνεργασία με την ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης. Σύσσωμη, άλλωστε, έδωσε το «παρών» –Γιώργος Φλωρίδης, Ιωάννης Μπούγας, Πέλοπας Λάσκος– στο αμφιθέατρο του υπουργείου, στη Μεσογείων, προκειμένου να υπογραμμίσει τη σημασία της καινοτομίας, 71 ολόκληρα χρόνια μετά την αρχική νομοθέτηση του Μητρώου Αδημοσίευτων Διαθηκών.
Για την Ιστορία, να σημειωθεί ότι τη σύσταση του εν λόγω Μητρώου προέβλεπε το οικείο νομοθετικό διάταγμα του 1954 (3082/1954), απαγορεύοντας τη σύνταξη πράξης αποδοχής κληρονομιάς χωρίς την προσκόμιση πιστοποιητικού περί ύπαρξης ή μη κατατεθειμένης διαθήκης.
Την πλατφόρμα θα διαχειρίζεται ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος, με την εποπτεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 5221 του 2025. Η λειτουργία της εφαρμογής από την 1η Νοεμβρίου δεν θα αφορά τις τρέχουσες διαθήκες. Για αυτές προβλέπεται νομοθετική ρύθμιση με απώτερο στόχο το σύστημα να γίνει ενιαίο και να τις περιλαμβάνει όλες. Θα αφορά, με άλλα λόγια, τις μελλοντικές –από 1ης Νοεμβρίου– διαθήκες.
Tην «επανάσταση» που θα φέρει ως προς τους χρόνους η καινοτομία τόνισε ο κ. Φλωρίδης, υπογραμμίζοντας ότι η δημοσίευση διαθήκης απαιτούσε 400 ημέρες, ενώ εφεξής θα απαιτεί από τρεις έως επτά ημέρες. Ο υπουργός είπε ότι το Μητρώο συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη, καθώς αναμένεται να αφαιρεθούν 60.000-70.000 υποθέσεις από τις πλάτες των δικαστών, για να κατευθυνθούν προς τους συμβολαιογράφους.
«Το έτος 2024 εισήχθησαν στα πρωτοδικεία της χώρας προς δημοσίευση περίπου 76.500 αιτήσεις δημοσίευσης διαθηκών. Από αυτές διεκπεραιώθηκαν περίπου οι 64.5ο0, δηλαδή ποσοστό 84%. Αποτέλεσμα, να έχουμε εκκρεμείς 14.000 υποθέσεις», επισήμανε ο υπουργός, προσθέτοντας ότι σήμερα μεσολαβεί ένας χρόνος για την ολοκλήρωση της διαδικασίας, συγκεκριμένα 400 ημέρες στο Πρωτοδικείο Αθηνών.
Τον αντίκτυπο της καινοτομίας στην εθνική οικονομία τόνισε από την πλευρά του ο κ. Μπούγας, με βασικό σκεπτικό ότι πολλές κληρονομιαίες περιουσίες παρέμεναν κατά το παρελθόν αδρανείς, με εύλογη την απώλεια εσόδων.
Τον λόγο έλαβε και ο Χριστόφορος Λινός, διευθύνων το Πρωτοδικείο Αθηνών, από τα μεγαλύτερα δικαστήρια της Ευρώπης, για να τονίσει μεταξύ άλλων ότι απελευθερώνονται από το «βάρος» των διαθηκών δικαστές (περίπου 100 πρωτοδίκες) και δικαστικοί υπάλληλοι (12), οι οποίοι θα αξιοποιηθούν σε άλλες θέσεις, καλύπτοντας κενά νευραλγικά (π.χ. Ενοχικό Δίκαιο). Ο κ. Λινός, υπογραμμίζοντας την αξία της πλατφόρμας, σημείωσε ότι σήμερα δίνεται ως ημερομηνία δημοσίευσης διαθήκης ο Νοέμβριος του 2026.
Με τη σειρά της, η Ελένη Κοντογεώργου, πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών-Πειραιώς-Αιγαίου και Δωδεκανήσου, ευχαρίστησε το υπουργείο Δικαιοσύνης για την εμπιστοσύνη που δείχνει στους συμβολαιογράφους, ενώ έδωσε την οπτική των επαγγελματιών του χώρου, που έφθασαν να υφίστανται ακόμη και πειθαρχικά στο τέλος κάθε τριμήνου για τις αδημοσίευτες διαθήκες.
Στο πλαίσιο δημιουργίας της εφαρμογής, κομβική είναι η συνεργασία του υπουργείου Δικαιοσύνης με το υπουργείο Εξωτερικών και τη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού – αργότερα αναμένεται, μάλιστα, η πλατφόρμα και στην αγγλική γλώσσα.
Το Γενικό Μητρώο Διαθηκών αποτελείται από δυο τμήματα.
Το Α’ Τμήμα περιλαμβάνει:
- Τις κατατεθειμένες σε συμβολαιογράφο ή πρόξενο ιδιόγραφες διαθήκες.
- Τις μυστικές και δημόσιες διαθήκες.
- Τις πράξεις ανάκλησης διαθηκών.
Το Β’ Τμήμα περιλαμβάνει:
- Τις πράξεις δημοσίευσης των διαθηκών.
- Τα αντίγραφα των πρακτικών δημοσίευσης διαθηκών από πρόξενο ή αλλοδαπή αρχή τις πράξεις κήρυξης ιδιόγραφων διαθηκών ως κυρίων.
Η ιδιόγραφη διαθήκη κηρύσσεται κύρια, γνήσια από τον συμβολαιογράφο, εφόσον ζητηθεί, παρουσία μαρτύρων και με παράσταση δικηγόρου, εκτός αν ο τιμώμενος είναι εξωτικός, οπότε απαιτείται επιπλέον γραφολογική πραγματογνωμοσύνη.
Να σημειωθεί ότι η διαλειτουργικότητα της πλατφόρμας με άλλα ηλεκτρονικά συστήματα του κράτους θωρακίζει το Μητρώο από τυχόν ψευδή στοιχεία.
Θετικά χαρακτηριστικά
Στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγονται τα εξής:
Αποσυμφορούνται τα δικαστήρια.
Τηρούνται οι κανόνες του GDPR. Η πλατφόρμα παρέχει στους πολίτες ασφαλή πρόσβαση στο Μητρώο για την αναζήτηση διαθήκης.
Απλοποιείται ο μηχανισμός με τον οποίο ο πολίτης μπορεί να ελέγξει την ύπαρξη ή μη διαθήκης κατατεθειμένης σε συμβολαιογράφο, πανελλαδικώς.
Η βεβαίωση για την ύπαρξη ή μη διαθήκης εκδίδεται εντός της ίδιας ημέρας.
Ελαχιστοποιείται ο χρόνος κήρυξης ιδιόγραφης διαθήκης ως κύριας, καθώς και έκδοσης του αντίστοιχου πιστοποιητικού – έως και πέντε εργάσιμες ημέρες.
Επιτυγχάνεται άμεση σύνδεση του Γενικού Μητρώου Διαθηκών με το Ευρωπαϊκό Μητρώο Διαθηκών, παράμετρος που διευκολύνει ασφαλώς τον έλεγχο για την ύπαρξη ή μη διαθήκης εκλιπόντος, κατατεθειμένης σε συμβολαιογράφο κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
-
Ναι δηλαδή τι; Εσάς δεν σας έπαιρνε δώρο Ferrari η μαμά σας;
5 Δεκεμβρίου 2025, 06:53
