Στο κολαστήριο του ΕΑT-ΕΣΑ, εκεί που στεγάζεται τώρα το Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων στο Πάρκο Ελευθερίας έχει δημιουργηθεί μια νέα Βουλή. Η «Βουλή των Σωμάτων», μια μεταβαλλόμενης μορφής κοιτίδα όπου από τις 14 ως τις 24 Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστεί η πρώτη δημόσια δράση της documenta 14 με τίτλο «34 ασκήσεις ελευθερίας».  Θυμίζουμε ότι σε αυτό το κτίριο κατά τη διάρκεια της χούντας στεγαζόταν το αρχηγείο της στρατιωτικής αστυνομίας (ΕΑΤ-ΕΣΑ), ενώ το κτίριο πίσω του χρησιμοποιήθηκε ως κέντρο κράτησης και βασανισμού. Το κτίριο που παραχωρείται στην documenta 14 χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια ως χώρος εκθέσεων τέχνης και πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου Αθηναίων. Είναι χαρακτηρισμένο διατηρητέο μνημείο.

Μην περιμένετε να δείτε εκεί ένα συνέδριο, ούτε μία έκθεση σύγχρονης τέχνης, λένε οι διοργανωτές. Μην περιμένετε μουσειολογικές δομές. Μην περιμένετε να ακούσετε μόνο καλλιτέχνες. Αντιθέτως οι βασικές θεματικές και οι ιδιότητες των συμμετεχόντων αφορούν κυρίως την πολιτική, τις κοινωνικές δομές και τον χάρτη των δικαιωμάτων.  Λένε οι διοργανωτές: «Εχουμε προσκαλέσει 45 συμμετέχοντες να “ασκήσουν την ελευθερία” μέσα σε αυτό το κτίριο, που, στην πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, χρησιμοποιείτο ως έδρα της στρατιωτικής αστυνομίας κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας. Αντιλαμβανόμαστε την ελευθερία, όπως ο Φουκό– όχι ως ατομική ιδιοκτησία ούτε ως φυσικό δικαίωμα, αλλά ως πρακτική. Παρασυρόμαστε από το ρεύμα της Ιστορίας. Υπάρχει ένας χώρος. Υπάρχουν κάποια σώματα. Υπάρχουν κάποιες φωνές. Τι σημαίνει να είμαστε μαζί, εδώ, τώρα; Τι μπορεί να γίνει; Ποιος και τι γίνεται ορατό; Ποιες φωνές μπορούν να ακουστούν και ποιες παραμένουν σιωπηλές; Πώς μπορεί να αναδιοργανωθεί η δημόσια σφαίρα;»

Μεταξύ των 45 συμμετεχόντων ξεχωρίζουν ο Αντόνιο Νέγκρι ­–εκ των ιδρυτών του κινήματος Potere Operaio (Εργατική Εξουσία), το 1969, και μέλος της ιταλικής Autonomia Operaia (Εργατική Αυτονομία)–  και ο Νίλας Σόμπι, ακτιβιστής για τα πολιτικά δικαιώματα και την εθνική κυριαρχία των Σάμι, στον βορρά της Νορβηγίας. Τη δεκαετία του 1970 και οι δύο αντιμετώπισαν διαφορετικές κατηγορίες ως τρομοκράτες.

Και το κοινό; Αυτό δεν θα αντιμετωπισθεί «ως αισθητικός επισκέπτης ή νεοφιλελεύθερος καταναλωτής. Έχουμε επίσης απορρίψει τη δημοκρατική μυθοπλασία του ημικυκλικού αμφιθεάτρου. Διεκδικούμε –μαζί με τον Οσκαρ Χάνσεν– το ευκταίο της “ανοιχτής μορφής” στην πολιτική». Ο γνωστός αρχιτέκτονας και εικαστικός Ανδρέας Αγγελιδάκης έχει δημιουργήσει τα ερείπια ενός δημοκρατικού κοινοβουλίου με 68 μαλακά μπλοκ στο χρώμα του τσιμέντου. Αυτά μπορούν αν συναρμολογηθούν με διάφορους τρόπους, να δώσουν νέο σχήμα να δημιουργήσουν νέους χώρους. Εργαλεία μιας εφήμερης αρχιτεκτονικής που θα ακολουθήσει και υπηρετήσει το πρόγραμμα των «35 ασκήσεων ελευθερίας».

Λέει ο ίδιος ο Ανδρέας Αγγελιδάκης για το έργο του: «Σαν σκαλοπάτια που παραπέμπουν στην Βουλή της Πνύκας, επειδή μ’ αυτά χτίστηκε η δημοκρατία. Το χρώμα και το σχέδιο τους θυμίζει τσιμεντένιο σκελετό, όπως η οικιστική ανάπτυξη της Αθήνας που εξασφάλισε την δεκαετία του 50 και 60 την δημοκρατία στους Έλληνες καθώς απέκτησαν σπίτι αφήνοντάς την όμως αυθαίρετη και ημιτελή».

Και ο στόχος της πρώτης δημόσιας δράσης; Διαβάζουμε στο υλικό που μοίρασαν οι διοργανωτές: «Οι 34 Ασκήσεις Ελευθερίας έχουν στόχο να συνθέσουν μια queer αντιαποικιακή ευρωπαϊκή συμφωνία με αφετηρία τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα, εμπλέκοντας στο διάλογο και φέρνοντας στο προσκήνιο αντιφρονούσες, ετερογενείς και αποσιωπημένες αφηγήσεις. Αρχίζουμε φέρνοντας κοντά την παράδοση της ριζοσπαστικής Αριστεράς και τον αντι-αποικιοκρατικό αγώνα για εθνική κυριαρχία των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ευρώπη… Παραμερίζοντας την καθιερωμένη αντίθεση δικτατορίας και δημοκρατίας, προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε τις αποτυχίες της μετάβασης από τη δικτατορία στη νεοφιλελεύθερη δημοκρατία, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ισπανία, την Αργεντινή ή τη Χιλή: πώς η έννοια της ελευθερίας ταυτίστηκε με την ελεύθερη αγορά. Ενώ η δεκαετία του 1980 παρουσιάζεται συχνά ως περίοδος παρακμής για τα κινήματα κοινωνικής απελευθέρωσης και ως προάγγελος της εμφάνισης μιας καινούργιας δημοκρατικής συναντίληψης μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού –προτάσσοντας στη θέση της ιδεολογικής αντίθεσης την οικονομική ανάπτυξη– τα αντι-αποικιοκρατικά, φεμινιστικά, queer και αντι-AIDS κινήματα άρχισαν να καταδεικνύουν τα κενά στον Δυτικό ηγεμονικό λόγο. Είναι άραγε δυνατό να συλλάβουμε την ελευθερία πέρα από την καπιταλιστική της αντίληψη; Σταδιακά, μέσα σε αυτό το δεκαήμερο διάλογο σκοπεύουμε να αρθρώσουμε σύγχρονες γλώσσες αντίστασης, από την κουρδική επανάσταση της Rojava ως τους queer, τρανσέξουαλ, εκδιδόμενους και τις φωνές των μεταναστών στην Τουρκία, την Ελλάδα, στο Μεξικό ή στη Βραζιλία, τους σύγχρονους αγώνες για την αποκατάσταση των αυτόχθονων πληθυσμών, τις νέες πολιτικές και καλλιτεχνικές πρακτικές που επινοούν νέες μορφές επίδρασης, γνώσης και πολιτικής υποκειμενικότητας, όπως ecosex, queer-indigenism και ριζοσπαστική επιτελεστικότητα. Όλοι μαζί σχεδιάζουν έναν πολιτικό και ποιητικό χάρτη της Ευρώπης διαφορετικό από εκείνον που σχεδίασε η Ευρωπαϊκή Ένωση».

Ο δήμαρχος Γιώργος Καμίνης επισημαίνει: «Η documenta 14 αποτελεί πέραν της πολιτιστικής της διάστασης, την αφορμή για κρίσιμες ζυμώσεις, συμμετοχή στα κοινά και στη δημόσια σφαίρα, πεδίο αναζήτησης των παραμέτρων των δομικών αλλαγών, αλλά και το έναυσμα για την ενίσχυση της τουριστικής κίνησης στην Αθήνα».

Στο πρόγραμμα ομιλιών, περφόρμανς, προβολών, ιστορικών ξεναγήσεων, δημοσίων συζητήσεων, αναγνώσεων της πρώτης δημόσιας δράσης, συμμετέχουν οι εξής:

Αδέσποτες Σκύλες, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts), Ανδρέας Αγγελιδάκης, Daniel García Andújar, Aννα Αποστολλέλη, Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), Hawzhin Azeez, Ειρήνη Βακαλοπούλου, Ιωάννα Βόγλη, Macarena Gómez-Barris, Τίνα Βορεάδη, Παντελής Βούλγαρης, Rüzgâr Buşki, Στάθης Γουργουρής, Clémentine Deliss, Linnea Dick, Maria F. Dolores, Θέατρο Δωματίου, Bonita Ely, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Sergio Zevallos, Irena Haiduk, Jack Halberstam, Candice Hopkins, Regina José Galindo, Αρχηγός Robert Joseph, Νέλλη Καμπούρη, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Κωστής Καρπόζηλος, Κωστής Κορνέτης, Sevval Kılıç, Κατερίνα Λαμπρινού, Quinn Latimer, Πράσινη Λεσβία, Ana Longoni, MiniMaximum ImproVision, Naeem Mohaiemen, Άντζελα Μπρούσκου, Antonio Negri, Gizem Oruç, Νένη Πανουργιά, Άννα Παπαέτη, Jørgen Flindt Pedersen, Paul B. Preciado, Judith Revel, Γεωργία Σαγρή,Τάσος Σακελλαρόπουλος, Niillas Somby, Annie Sprinkle και Beth Stephens, Erik Stephensen, Adam Szymczyk, Diana Taylor, Πρόδρομος Τσινικόρης, Μαργαρίτα Τσώμου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News