Δίκιο έχουν όσοι γκρινιάζουν. Το extra large δεν είναι βολικό, ιδίως αν ζυγίζεις 30, ή 40 κιλά. Πολλές από τις μάσκες που διανεμήθηκαν στα σχολεία της χώρας είχαν πρόβλημα καραμπινάτο, εξ ου και το πάρτι στα social media. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν έχουν προλάβει να βγάλουν ετυμηγορία ως προς το ποιος ευθύνεται για τη γκάφα ολκής την πρώτη κιόλας μέρα του σχολικού έτους, κρατούν απλώς την κοιλιά τους από τα γέλια για τη μάσκα – αλεξίπτωτο, μάσκα – κουκούλα, μάσκα για γίγαντες.

Όσο μαίνεται η συζήτηση, έχει ενδιαφέρον να δει κανείς τα βασικά χαρακτηριστικά της ιστορίας αυτής, τα πρόσωπα (ουκ ολίγα), τους θεσμικούς φορείς, τη μάλλον περίπλοκη διαδικασία στην οποία συμμετείχαν, τα λάθη και τα παράλογα της.

Ο διαγωνισμός για τις μάσκες, μας λέει επισήμως η Κεντρική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΕ, η οποία και εξέδωσε τη σχετική προκήρυξη), διεξήχθη με απόλυτη διαφάνεια και νομιμότητα, με τη συμμετοχή στελεχών τριών υπουργείων – του υπουργείου Εσωτερικών, Παιδείας και Υγείας – και της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. Συμμετείχαν 93 εταιρείες, επιλέχθηκαν είκοσι ανάδοχοι, ένσταση καμία (βασικότατο). Πράσινο φως από το Ελεγκτικό Συνέδριο, υπογραφή σε χρόνο ρεκόρ των συμβάσεων με τους προμηθευτές. Παράγεται η πρώτη ποσότητα μασκών.

Το λάθος έχει ήδη συμβεί. Και κρύβεται στην απόφαση για τις διαστάσεις των μασκών: η ατομική προστασία κάθε μαθητή θα ήταν «περίπου» 12 εκ. ×20 εκ. (για ανηλίκους κάτω 10 ετών), και 15 εκ. × 25 εκ. (άνω των 10 ετών, και γενικώς). Διαπιστωμένα μεγάλες μάσκες. Η κακή μέρα από το πρωί φαίνεται.

Ούτε η ορθή επανάληψη, η τροποποίηση δηλαδή των προδιαγραφών προς τα κάτω, κατάφερε να σώσει την κατάσταση. Οι μαθητές κάτω των 10 ετών θα έπαιρναν μάσκες 10 εκ. × 18 εκ., ενώ οι άνω των 10 (καθώς και οι εκπαιδευτικοί) θα κάλυπταν τα πρόσωπα τους με μάσκες 12 εκ. × 22 εκ., ( +/- 1 εκ.). Αυτό θα ήταν και το «τελικό προϊόν». Οι νέες «ορθές» διαστάσεις περιλήφθηκαν στην προκήρυξη από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, με τη διευκρινιστική προσθήκη «όπως οι διαστάσεις καθορίστηκαν με την το Πρακτικό – θέμα 2α – της 109ης Συνεδρίασης της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι κορωνοϊού COVID-19». Τις διαστάσεις, τις καθορίζουν πάντα οι «ειδικοί».

Το λάθος ξέφυγε, έτρεξε, κανείς δεν μπόρεσε να το πιάσει. Ο Δημήτρης Παπαστεργίου, πρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήλωσε στο διοικητικό συμβούλιο της Τρίτης 15 Σεπτεμβρίου ότι είχε εντοπίσει το στραβό του πράγματος, προέβη σε «διάβημα» αλλά δεν εισακούσθηκε: «Είδαμε ότι οι μάσκες είναι μεγάλες και ενημερώσαμε γι’ αυτό». Περίεργο – γιατί;

Υπήρξαν δειγματοληπτικοί έλεγχοι ως προς τις ποιοτικές προδιαγραφές των μασκών σε πιστοποιημένα εργαστήρια – όταν μάλιστα εντοπίστηκε στο προϊόν ενός εκ των προμηθευτών ότι δεν επληρούτο ένα από τα κριτήρια, σχετικό με τη περιεκτικότητα σε βαμβάκι, αποφασίστηκε να μην παραδοθεί η συγκεκριμένη ποσότητα στα σχολεία. Κανείς δεν στάθηκε στο «υπερφυσικό» μέγεθος. Είχαν παραγγελία, την εξετέλεσαν. «Είχαμε αναλάβει να παράγουμε και όχι να προτείνουμε», δήλωσε στην ΕΡΤ ένας εκ των προμηθευτών, ο κ. Γ. Σταθόπουλος. «Το είδαμε ότι οι διαστάσεις ήταν μεγάλες». Οι ενστάσεις του δεν έπιασαν τόπο. Κανείς δεν άκουγε. Περίεργο – γιατί;

Στους διαγωνισμούς, είθισται να συστήνονται Επιτροπές, αρχικά Επιτροπή Προδιαγραφών, εν συνεχεία Επιτροπή Διαγωνισμού και Αξιολόγησης Προσφορών, και αργότερα Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής του «έργου». Είθισται, επίσης, να συμμετάσχουν σε αυτές ειδικοί, που ξέρουν «τι πρέπει» και «τι δεν πρέπει». Πώς και δεν λειτούργησαν – ουσιαστικά – όλα αυτά τα φίλτρα, και δη αυτό της Επιτροπής Προδιαγραφών; Περίεργο – γιατί;

Δεν υπολογίστηκαν, λέει, οι πτυχώσεις του υφάσματος. «Οι διαστάσεις είναι σύμφωνες με τις αντίστοιχες διεθνείς προδιαγραφές. Πλην όμως, αφορούσαν στο μέγεθος του υφάσματος πριν από τη συρραφή του και όχι το τελικό μέγεθος των δύο τύπων μασκών», ήταν η επίσημη δικαιολογία – ανάληψη ευθύνης από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας. Σκόνταψαν στις έρμες τις πτυχώσεις, υπουργεία, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, επιστήμονες, δήμαρχοι, δημοτικοί υπάλληλοι, μεταφορείς, τόσος κόσμος που έκανε το καλύτερο δυνατό, έτρεξε – σε πιεσμένους και πιεστικούς χρόνους – για να διανεμηθούν στα σχολεία εγκαίρως, ακόμη και στα πιο απομακρυσμένα νησιά, τα μέσα ατομικής προστασίας των μαθητών. Στη θεαματική τούμπα, είδαν την προσπάθεια τους να ακυρώνεται, και τον κόσμο να γελάει. Είδαν να γκριζάρει μια μέρα σημαντική, που θα έπρεπε να συζητείται μόνο για το γεγονός ότι τα σχολεία- ο φυσικός χώρος των παιδιών άνοιξαν, ότι η λογική υπερίσχυσε του παραλόγου (λιγοστά ήταν τα επεισόδια των αρνητών της μάσκας), και ότι η πειθαρχία – ωριμότητα χιλιάδων ανηλίκων, ακόμη και των μικρών τάξεων του Δημοτικού, μας επέτρεψε να μιλάμε για την πρώτη επιτυχία ως προς την παίδευσή τους στην έννοια της ατομικής ευθύνης.

Ποιος φταίει; Ολοι δείχνουν τις «επιτροπές» και το υπουργείο Υγείας. Οι λογικές αλληλουχίες, όμως, αυτές που κλιμακωτά οδηγούν -σε γερά δομημένα διοικητικά κράτη- στην απόδοση ευθυνών, είναι ακόμη θολές. Πολλοί είδαν, λίγοι παρατήρησαν, ακόμη λιγότεροι κατάλαβαν. Το κράτος είναι πάλι εδώ, για να προβληματίσει. Πείτε τις αλλαγές, πείτε τις μεταρρυθμιστικές απαιτήσεις ή και παραδειγματικά μοντέλα, το ζητούμενο είναι η αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διοίκηση που θα επιτρέπει σε ιδέες και πρωτοβουλίες, ανάγκες και προτεραιότητες, μικρά και μεγάλα projects, να έχουν αντίκρισμα. Όχι στο περίπου, «συν /πλην ένα εκατοστό». Αλλά «ακριβώς».

Αν σας ρωτήσουν μαθητές, τα ίδια τα παιδιά σας, τι πήγε λάθος και η μάσκα τους δεν ήταν αυτή που περίμεναν, μη μπείτε σε λεπτομέρειες και παρωνυχίδες της υπόθεσης. Φτάνει να τους θυμίσετε, αλληγορικά, εκείνο το τραγουδάκι από τον Μαρμαρά Προποντίδας, που υπάρχει στο Ανθολόγιο τους:

«Να τος και ο κυνηγός
που σκότωσε το λύκο
που έφαγε το βόδι
που ρούφηξε το ποτάμι
που ‘σβησε τη φωτιά
που έκαψε το ξύλο
που σκότωσε το σκύλο
που έπνιξε τη γάτα
που έφαγε τον ποντικό
που πήρε το φιτίλι
μέσ’ από το καντήλι
που έφεγγε και κένταγε
η κόρη το  μαντίλι,
ντίλι – ντίλι – ντίλι».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News