Οσο προφανές είναι ότι την εξαετία 2019-2025, επί διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, ελαφρύνθηκαν οι ιδιοκτήτες με την κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ για μεγάλες περιουσίες αντικειμενικής αξίας άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ και την οριζόντια μείωση του φόρου ακινήτων κατά 10% από το 2020, εξίσου προφανές είναι ότι την ίδια χρονική περίοδο επιβαρύνθηκε φορολογικά το σύνολο μισθωτών και συνταξιούχων.

Κι αυτό έγινε λόγω της μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας. Γιατί όταν ο πληθωρισμός καλπάζει —όπως ειδικά από το 2022 μέχρι σήμερα— και ανεβαίνουν παράλληλα οι ονομαστικοί μισθοί και οι συντάξεις (όχι με τον ίδιο ρυθμό), οι πολίτες φορολογούνται κάθε χρόνο και περισσότερο.

Με απλά λόγια, ο φόρος εισοδήματος υπολογίζεται ακόμα και σήμερα με την κλίμακα του τρίτου μνημονίου και του ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτό που καταργήθηκε από το 2023 είναι ο επιπλέον φόρος μέσω της Εισφοράς Αλληλεγγύης που είχε επιβληθεί στα φυσικά πρόσωπα από το δεύτερο μνημόνιο και επιβάρυνε όλα τα εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ τον χρόνο.Βέβαια και αυτή η απόφαση ήταν μια ελάφρυνση. Ξεκινούσε από 0,7% για συνολικό καθαρό εισόδημα από 12.001 ευρώ έως 20.000 ευρώ το χρόνο, ανέβαινε στο 1,4% για ετήσιο εισόδημα έως 30.000 ευρώ, στο 2% για ετήσιο εισόδημα έως 50.000 ευρώ και στο 4% για ετήσιο συνολικό εισόδημα έως 100.000 ευρώ.

Εδώ αρχίζουν όμως οι «ενστάσεις» και τα «αλλά»…

— Ναι μεν η έκτακτη αυτή η εισφορά των μνημονίων καταργήθηκε για τους μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα, τους εισοδηματίες και στη συνέχεια τους δημοσίους υπαλλήλους παρέμεινε όμως για τους συνταξιούχους.

Πάνω από 400.000 συνταξιούχοι εξακολουθούν να καταβάλλουν (πέραν του φόρου εισοδήματος που προκύπτει από την κλίμακα) την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων που ξεκινά από 3% για συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ το μήνα και κλιμακώνεται ανά 300 ευρώ μέχρι να φτάσει και το 12% στις πολύ υψηλές συντάξεις. Η μεγαλύτερη επιβάρυνση όμως προκύπτει από την απόφαση να επιβάλλεται σε όλο το ποσό της σύνταξης, δηλαδή από το πρώτο ευρώ.

— Η κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης από την κυβέρνηση ευνόησε περισσότερο τα υψηλά και πολύ υψηλά εισοδήματα (πάνω από 50.000 ευρω το χρόνο).

— Η απόφαση «ελάφρυνσης» ουσιαστικά άφησε απέξω τον έναν στους τρείς φορολογούμενους που είχαν εισόδημα έως 12.000 ευρώ καθώς δεν τους αφορούσε αλλά και τη λεγόμενη μεσαία τάξη (με εισοδήματα έως 30.000 ευρώ το χρόνο) καθώς η ελάφρυνση ήταν πολύ μικρή (1,4%).

Ολα αυτά, αν και αποτελούν κοινό τόπο για τα νοικοκυριά, αποκαλύφθηκαν με αριθμούς από το τμήμα μελετών της Eurobank η οποία στη μελέτη που δημοσίευσε την περασμένη Τετάρτη (6/8), επισημαίνει ότι η μεγάλη πλειοψηφία του φορολογητέου εισοδήματος των φυσικών προσώπων στην Ελλάδα (σχεδόν το 70% το 2023) προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, με την επιχειρηματική δραστηριότητα -σε μεγάλη απόσταση- να έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφορά (9%).

Και καθώς τα εισοδήματα των φορολογούμενων αυξάνονται και υπερβαίνουν ορισμένα κατώφλια, φορολογούνται με ολοένα υψηλότερους συντελεστές.

Αυτό είναι μία παρενέργεια των προοδευτικών συστημάτων και ονομάζεται «ολίσθηση κλιμακίου», δηλαδή η αυτόματη αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των νοικοκυριών, εντονότερη σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού στον βαθμό που η φορολογική κλίμακα δεν τιμαριθμοποιείται.

Ετσι, οι αυξήσεις στα ονομαστικά εισοδήματα που είδαμε τα τελευταία χρόνια και μπορεί απλώς να αντισταθμίζουν μέρος της απώλειας της αγοραστικής τους δύναμης λόγω πληθωρισμού, οδηγούν τους φορολογούμενους σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια αυξάνοντας δυσανάλογα το φόρο που πληρώνουν, ακόμα και αν το πραγματικό τους εισόδημα έχει μειωθεί.

Ακόμα και νοικοκυριά με αμετάβλητες ονομαστικές αποδοχές επηρεάζονται από την ολίσθηση κλιμακίου, καθώς η αγοραστική τους δύναμη μειώνεται, αλλά ο φόρος που τους καταλογίζεται παραμένει ο ίδιος.

Συνεπώς, η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας αποτελεί μια μορφή «πληθωριστικού φόρου», η οποία ενισχύει τα φορολογικά έσοδα του κράτους ενώ παράλληλα μειώνει τη συνολική ζήτηση, συγκρατώντας τις πληθωριστικές πιέσεις.

Επιπλέον φόρος 1 δισ. το 2025

Χρησιμοποιώντας στοιχεία της ΑΑΔΕ, οι μελετητές υπολόγισαν ότι η φορολογική επιβάρυνση των εισοδημάτων από μισθωτές υπηρεσίες, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα, αυξήθηκε από το 9,9% το 2021 στο 11,1% το 2023. Με βάση τις εκτιμήσεις της μελέτης, το 37% της αύξησης αυτής προήλθε από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας.

Πιο συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι αν η κλίμακα είχε τιμαριθμοποιηθεί πλήρως, τα φορολογικά έσοδα από τις προαναφερθείσες κατηγορίες εισοδημάτων για το 2023 θα ήταν κατά 9,2% χαμηλότερα.

Η ανάλυση δείχνει ότι ακόμη και υπό πλήρη τιμαριθμοποίηση, η απώλεια εσόδων για το δημόσιο (άρα η επιβάρυνση των φορολογουμένων) φθάνει τα 0,81 δισ. ευρώ το 2023 και σχεδόν 1 δισ. ευρώ το 2025 (0,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ).

Ακόμη διαπιστώνεται ότι η μη τιμαριθμοποίηση της κλίμακας πλήττει αναλογικά εντονότερα τα μεσαία στρώματα των μισθωτών. Πιο συγκεκριμένα, ο μέσος φόρος των εισοδημάτων από μισθούς όσων βρίσκονται μεταξύ του 40% και του 70% στη σχετική εισοδηματική κατανομή θα ήταν μειωμένος από 19% έως 32% αν η κλίμακα είχε τιμαριθμοποιηθεί πλήρως και από 11% έως 22% αν είχε τιμαριθμοποιηθεί μερικώς βάσει του πορτογαλικού παραδείγματος.

Τι κάνει η αντιπολίτευση;

Eνα άλλο, μάλλον πολιτικό ερώτημα που προκύπτει, είναι το εξής:

♦ Χρειαζόταν να πει την αλήθεια η Eurobank για την υπερφορολόγηση των εισοδημάτων; Τι κάνουν τουλάχιστον τα τελευταία δυο χρόνια τα κόμματα της αντιπολίτευσης και δεν μπορούν να αναδείξουν το μείζον αυτό θέμα για τα νοικοκυριά, τους εργαζόμενους και ειδικά τους συνταξιούχους.

Τη στιγμή μάλιστα που κάθε μήνα η κυβέρνηση «διαφημίζει» τα υπερ-πλεονάσματα του προϋπολογισμού τα οποία όπως αναδεικνύει η μελέτη είτε προέρχονται από την άμεση φορολογία (τα εισοδήματα) είτε από την έμμεση φορολογία (κατά κύριο λόγο τον ΦΠΑ) και τα οποία οφείλονται κατά κύριο λόγο στον πληθωρισμό και στο γεγονός πως ούτε η φορολογική κλίμακα τιμαριθμοποιήθηκε, ούτε οι συντελεστές του ΦΠΑ ελαφρύνθηκαν, αλλά παρέμειναν όπως ήταν το 2019 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όταν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος υλοποιούσαν πιστά το τρίτο μνημόνιο.

«Φόρος πληθωρισμού»

Το τελικό συμπέρασμα ότι τα αυξημένα έσοδα του κράτους, πέραν της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής με την υποχρεωτική χρήση πλαστικού χρήματος και των POS, οφείλονται σε μεγάλο ποσοστό (πάνω από το μισό) στο «φόρο του πληθωρισμού» δηλαδή στα έσοδα που φέρνει η συνεχής άνοδος των τιμών αλλά και οι ονομαστικές αυξήσεις μισθών και συντάξεων κάθε χρόνο παρότι υπολείπονται του ποσοστού ανόδου του πληθωρισμού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News