Αν πιστέψουμε όσα ακούμε στα ραδιόφωνα, στα καφενεία, στα ταξί και στις ουρές των σουπερμάρκετ, ο Ελληνας έχει πιάσει πάτο. Δεν βγάζει τον μήνα. Δεν πάει διακοπές. Δεν γεμίζει το ρεζερβουάρ. Ξεκινά για την λαϊκή με τρόμο. Τρώει μακαρόνια σκέτα και μόνο αν είναι σε προσφορά. Ε, λοιπόν, αυτός ο ίδιος Ελληνας ή κάποιος που του μοιάζει πολύ, κατάφερε τον Ιούνιο να αυξήσει τις ιδιωτικές τραπεζικές καταθέσεις κατά 5,1 δισεκατομμύρια ευρώ.

Δεν είναι σαρδάμ, ούτε λογιστικό λάθος. Είναι τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Πέντε δισεκατομμύρια είναι πέντε χιλιάδες εκατομμύρια. Δηλαδή δέκα φορές το ετήσιο επίδομα θέρμανσης. Ή σαράντα πέντε φορές το «market pass». Ή – πηγαίνοντας μια δεκαετία πίσω – ένα μικρό μνημόνιο μετρητά, χωρίς Τόμσεν και Σόιμπλε. Και το ερώτημα είναι ποιος τα έβαλε, πού τα βρήκε και γιατί τώρα;

Το σενάριο του τουρισμού είναι υπαρκτό, αλλά δεν φτάνει. Ο Ιούνιος είναι όντως μήνας εισροών. Τα ξενοδοχεία γεμίζουν, τα εστιατόρια δουλεύουν, τα ενοικιαζόμενα σουφρώνουν ευρώ από τους Σουηδούς και τους Αγγλους. Αλλά ακόμα κι αν ήρθαν φέτος 500.000 τουρίστες παραπάνω, το πολύ-πολύ να άφησαν 300-400 εκατομμύρια σε τράπεζες. Οχι 5 δισ. Αυτός ο αριθμός είναι τουλάχιστον ασυνήθιστος. Το 2022 και το 2023, οι καταθέσεις αυξάνονταν κατά 1 με 2 δισ. τον Ιούνιο. Φέτος, ξαφνικά, πήγαν στο +5,1 δισ. Κάτι δεν κολλάει.

Μήπως πλήρωσε ο ΟΠΕΚΕΠΕ; Εδώ υπάρχει βάση. Μέσα στον Ιούνιο ξεκίνησαν — μετά και τις αποκαλύψεις για τα σκάνδαλα — οι καθυστερημένες πληρωμές στους αγρότες. Επεσαν λεφτά. Αμεσες ενισχύσεις, εξισωτικές, πράσινες επιδοτήσεις. Μα ακόμα κι αν όλοι οι αγροτοκτηνοτρόφοι άφησαν ανέγγιχτα τα λεφτά τους στην τράπεζα, πόσα να είναι; Το πολύ ένα ή δύο δισεκατομμύρια. Πάλι λείπουν τρία και κάτι.

Μία πιθανή εξήγηση είναι ότι ο ελληνικός καναπές ξεστόκαρε. Αδειασαν τα στρώματα, τα σεντούκια, οι θυρίδες. Οι παλιές λίρες της γιαγιάς, τα «για ώρα ανάγκης» των μπακάληδων, τα μαύρα των παλιών εργολάβων και τα μετρητά των επιφυλακτικών που δεν ξέχασαν το 2015. Καθότι ψ

Βεβαίως, οι «ιδιωτικές καταθέσεις» περιλαμβάνουν και τις επιχειρηματικές. Αν ένας όμιλος πούλησε ακίνητα, αν μια αλυσίδα πήρε προκαταβολή από deal, αν μεταφέρθηκαν εσωτερικά κεφάλαια από αμοιβαία σε καταθέσεις, είναι κινήσεις που καταγράφονται. Δηλαδή, κάποια από τα 5 δις μπορεί να είναι λογιστικά ή προσωρινά, να είναι απλώς μεταφορά από το ένα ράφι της οικονομίας στο άλλο. Όμως, ακόμα κι έτσι, δείχνουν συγκέντρωση ρευστότητας, την στιγμή που ο κόσμος από τις 20 του μήνα κόβει το φρέντο και κουβαλά καφέ στο γραφείο από το σπίτι του με το θερμός.

Αρα έχουμε δύο Ελλάδες; Ή μήπως τρεις; Μια που δυσκολεύεται και ζει μέρα με τη μέρα. Μια δεύτερη που βολεύεται με συντάξεις, νοίκια Airbnb, μικροεισοδήματα και δεν αγγίζει τις αποταμιεύσεις της. Και μια τρίτη, σιωπηλή, που μετακινεί εκατομμύρια χωρίς να το λέει, γιατί δεν έχει λόγο ούτε να διαμαρτυρηθεί ούτε να προκαλέσει.

Το θέμα είναι ότι οι τρεις αυτές Ελλάδες ζουν δίπλα-δίπλα, μιλούν την ίδια γλώσσα, διαβάζουν τις ίδιες ιστοσελίδες και ψηφίζουν στο ίδιο εκλογικό τμήμα. «Ολα πατρίδα μας» που έγραφε και ο Πολέμης, «κι αυτά κι εκείνα». Δική μας και η πατρίδα που δηλώνει χρεοκοπημένη και η άλλη που αυξάνει τις καταθέσεις της σαν να κέρδισαν ξάφνου όλοι οι συγχωριανοί το τζακ-ποτ στο τζόκερ.

Ισως το ερώτημα δεν είναι «ποιος έβαλε τα λεφτά», αλλά «γιατί μας προκαλεί έκπληξη που υπάρχουν ακόμα λεφτά». Η ελληνική κοινωνία δεν είναι ενιαία. Εχει στρώματα, έχει απόθεμα, έχει σκιές. Κάθε φορά που δημοσιεύεται ένας πίνακας που δείχνει πλεόνασμα αντί για έλλειμμα, είναι σαν να ρίχνει φως σε ένα μέρος που ως σήμερα δεν θέλαμε να κοιτάξουμε.

Ισως γιατί το αφήγημα της παγίως φτωχής προδομένης Ελλάδας, βολεύει πολλούς. Και γιατί είναι πάντα πιο εύκολο να λες «δεν έχω μία», ακόμα κι όταν μόλις έβαλες πέντε δισ. ευρώ στο σύστημα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News