Η τουρκική πρόκληση με την έκδοση NAVTEX για έρευνες νοτιοανατολικά του Καστελόριζου φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη συνεννόησης των πολιτικών δυνάμεων στα ζητήματα της εξωτερικής μας πολιτικής. Η ψυχραιμία, η αποφασιστικότητα και η ετοιμότητα που απαιτούνται από την ελληνική πλευρά ενώ παρακολουθούμε από κοντά τις κινήσεις της γείτονος χώρας που φαίνεται να βρίσκεται σταθερά εκτός του δικαιικού πλαισίου, καλούν και σε έναν αυξημένο βαθμό εθνικής ομοψυχίας.

Το τι απαιτούν οι περιστάσεις βέβαια, σαφώς κινείται στο επίπεδο του δέοντος και πόρρω μπορεί να απέχει από την πραγματικότητα. Μέχρι στιγμής, ίσως από μια αίσθηση σχετικής ασφάλειας, έχουμε συνηθίσει η εξωτερική πολιτική να αποτελεί άλλο ένα σημείο πολιτικής αντιπαράθεσης, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί κατά καιρούς τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο, με την καθιέρωση θεσμών όπως το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών ή το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.

Ίσως ήρθε η ώρα να προχωρήσουμε σε μια ριζική και αποφασιστική αλλαγή νοοτροπίας: η εξωτερική πολιτική, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις σχέσεις μας με τους επικίνδυνους και επίμονους γείτονες, πρέπει να βγει εκτός κομματικής αντιπαράθεσης με συμφωνία όλων των κομμάτων πάνω σε ένα κοινό πλαίσιο δράσης. Αυτό προϋποθέτει την αναζήτηση κοινών σημείων, πέρα από σχηματοποιήσεις και κλισέ που έχουν κυριαρχήσει όχι μόνο στη στενά κομματική συζήτηση αλλά και στη συζήτηση μεταξύ ειδικών και διανοουμένων. Η αντίληψη πως το εθνικά ορθό, για παράδειγμα, είναι βέβαιο πως θα είναι και μειοψηφικό ή προϊόν μιας απομακρυσμένης από την κοινωνία γνώσης δεν αποδίδει την πραγματικότητα αλλά τον ελιτισμό αυτών που διατυπώνουν τέτοιες απόψεις. Κι αυτό γιατί η πολιτική, ιδίως όταν υπάρχει το στοιχείο της συναίνεσης, είναι πάντα εδώ για να πείσει για την ορθότητα των επιλογών που εκτιμά πως πρέπει να γίνουν. Οφείλει με άλλα λόγια να βρίσκεται σε έναν συνεχή διάλογο με την κοινωνία.

Έχει παρατηρηθεί ότι η προβολή επιχειρημάτων επί του πρακτέου μπαίνει εν τούτοις σε δεύτερη μοίρα όταν στη συζήτηση κυριαρχεί μια στείρα αντιπαράθεση με την προβολή από την αντιπολίτευση θέσεων που κινούνται εντός του πελάγους των επιθυμιών και δεν διέρχονται τη στενωπό της πραγματικότητας. Πρόβλημα δεν αποτελεί μόνο η προβολή ανεδαφικών θέσεων αλλά και η χρήση της εξωτερικής πολιτικής ως αντεπιχειρήματος ή πετάγματος της μπάλας στην εξέδρα. Για παράδειγμα, με έκπληξη παρακολούθησα χθες στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αποφεύγει μια συζήτηση για την απόπειρα συγκάλυψης στο Μάτι μιλώντας για δήθεν «υποχώρηση» στα εθνικά θέματα.

Καθώς μπαίνουμε σε μια νέα φάση ανάδυσης της προκλητικότητας των γειτόνων, δεν θα μπορούσε να τονιστεί περισσότερο η αξία της συναίνεσης. Ας το πούμε για μια ακόμα φορά: η εξωτερική πολιτική, όταν η χώρα διέρχεται κρίσιμες φάσεις, πρέπει να μένει εκτός της κομματικής αντιπαράθεσης. Και από την ταχύτητα με την οποία το αντιλαμβάνονται αυτό οι πολιτικές δυνάμεις, κρίνεται και το αν στέκονται στο ύψος των περιστάσεων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News