Αυτές τις ημέρες μια καμπάνια της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) σε αεροδρόμια άφιξης των ξένων τουριστών στην Ελλάδα, τους παροτρύνει με τεράστια μπάνερ που γράφουν «Apodixi Please» να ζητούν απόδειξη. Με άλλα λόγια με το που πατάνε το πόδι τους στη χώρα μας, αυτή τους καλωσορίζει λέγοντας ότι είμαστε λίγο πολύ κλέφτες και να προσέξουν τη φοροδιαφυγή (εδώ). 

Επτά χρόνια μετά το 2015, ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν είναι πια υπουργός Οικονομικών, η Ελλάδα βγήκε από τα μνημόνια και τις εποπτείες, αλλά το πνεύμα του φαίνεται ότι ζει σε κάποιους που ασχολούνται με την επικοινωνία της ανεξάρτητης αρχής. Διότι τι θα σκεφτεί άραγε ένας τουρίστας όταν φτάνει σε ένα αεροδρόμιο της Ελλάδας και βλέπει σε οθόνες και μπάνερ το «Apodixi Please»; 

Θα σκεφτεί το πολύ απλό: Οτι έφτασε σε μια χώρα όπου κάτι δεν πάει καλά, που δεν είναι ακριβώς η κανονική χώρα που προφήτευσαν τα διεθνή μίντια και που πρέπει να προσέχει μην τον κλέψουν –διότι η φοροδιαφυγή και κλοπή του πελάτη είναι: τον χρεώνεις τιμές με φόρο, τον οποίο βάζεις στην τσέπη. Η προειδοποίηση παραπέμπει στις οδηγίες που δίνονται από τουριστικούς πράκτορες και κυβερνήσεις στους δυτικούς τουρίστες που επισκέπτονται χώρες του τρίτου κόσμου με υψηλή εγκληματικότητα: να προσέχουν στον δρόμο γιατί κυκλοφορούν πορτοφολάδες κ.λπ. και μπορεί να τους κλέψουν το Rolex χωρίς να το καταλάβουν. 

Επτά χρόνια πριν, στον πυρετό της «υπερήφανης διαπραγμάτευσης» –λέμε τώρα– του Βαρουφάκη με την τρόικα το πρώτο εξάμηνο του 2015 υπήρχε ένα comic relief, ας πούμε μια χιουμοριστική ανάσα. Μόνο που αυτός που το σκέφτηκε, ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, το εννοούσε σοβαρά, ως πρόταση προς τους Θεσμούς. 

Η σκέψη που διατυπώθηκε γραπτώς συνοψίστηκε με τον δημοσιογραφικό τίτλο «καλωδιωμένες νοικοκυρές», σκόρπισε άφθονο γέλιο και μας έκανε μια χαρά ρεζίλι. Βρισκόμαστε στις αρχές Μαρτίου του 2015 και η επιστολή της Ελλάδας που φτάνει στις Βρυξέλλες και στον επικεφαλής του Eurogroup (η πρόταση Βαρουφάκη), προβλέπει την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής με τον εξής τρόπο: με την εκπαίδευση και την παροχή οπτικοακουστικού εξοπλισμού σε νοικοκυρές, τουρίστες και φοιτητές που θα καταγράφουν με κάμερες τους φοροφυγάδες και θα πληρώνονται με την ώρα. Αυτά τα πράγματα ειπώθηκαν σοβαρά, ήταν η πρόταση της χώρας.

Νωρίτερα, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, είχαν κάνει τον γύρο του κόσμου δηλώσεις που είχαν αποδοθεί στον τότε Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, όπως ότι «κυβερνάω μια διεφθαρμένη χώρα», που μετά έγινε προσπάθεια να ανασκευαστούν, καθώς και οι περίφημες αναφορές περί Τιτανικού.

Δεν μας χρεοκόπησαν, ασφαλώς, αυτές οι δηλώσεις αλλά είναι πράγματα που τα πληρώσαμε. Καλό δεν έκαναν. Κακό έκαναν και φούσκωσαν χωρίς λόγο τον λογαριασμό των σκληρών μέτρων λιτότητας, όπως η υπερφορολόγηση και το κόψιμο μισθών και συντάξεων. Λες και η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα στον κόσμο που αντιμετώπιζε φαινόμενα φοροδιαφυγής και διαφθοράς στη διοίκηση.

Είπαμε, η ΑΑΔΕ είναι ανεξάρτητη από την εκάστοτε κυβέρνηση και πολύ σωστά -και έτσι πρέπει να παραμείνει. Αλλά οι καμπάνιες της εκπροσωπούν την Ελλάδα και πέρα από την αύξηση των εσόδων και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής – πράγματα απαραίτητα και για λόγους φορολογικής δικαιοσύνης – υπάρχει και η μεγάλη εικόνα που είναι η προστασία του κύρους της χώρας. Γιατί αν αυτό χαθεί ξανά, όπως συνέβη το 2009 και το 2015, θα τρέχουμε και δεν θα φτάνουμε. 

Το κύρος ασφαλώς δεν χτίζεται με κουκούλωμα των προβλημάτων (όπως είναι διαχρονικά η φοροδιαφυγή), αλλά με στέρεα βήματα για την αντιμετώπισή τους. Για παράδειγμα, με την ενίσχυση των ηλεκτρονικών πληρωμών στην οποία έχει επενδύσει η κυβέρνηση και αυξάνεται κάθε μήνα. Και -μην παρεξηγηθούμε- προφανώς πρέπει να ζητάμε όλοι απόδειξη. Αλλά τα μηνύματα που περνάνε στο εξωτερικό -έστω, με καλή πρόθεση- απαιτούν πάντα ιδιαίτερη προσοχή και ας προέρχονται από ανεξάρτητες αρχές και όχι από την κυβέρνηση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News