Ενα τρίλεπτο τεστ των εγκεφαλικών κυμάτων είναι σε θέση να ανιχνεύσει προβλήματα μνήμης που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ πολύ πριν από τη διάγνωσή της, αυξάνοντας τις ελπίδες ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση ίσως βοηθήσει στον εντοπισμό όσων είναι πιθανότερο να ωφεληθούν από νέα φάρμακα για την πάθηση.

Σε μια μικρή κλινική δοκιμή, το τεστ ανέδειξε συγκεκριμένα προβλήματα μνήμης σε άτομα με ήπια γνωστική εξασθένηση, επισημαίνοντας ποιοι διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της εκφυλιστικής νόσου. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, κλινικές δοκιμές μεγαλύτερης κλίμακας βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη.

Το τεστ Φάστμπολ είναι μια μορφή ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG) που χρησιμοποιεί μικρούς αισθητήρες στο τριχωτό της κεφαλής για να καταγράψει την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου, την ώρα που κάποιος παρακολουθεί ροή εικόνων σε οθόνη. Το τεστ ανιχνεύει προβλήματα μνήμης αναλύοντας τις αυτόματες αντιδράσεις του εγκεφάλου σε εικόνες που έχουν προβληθεί στο άτομο πριν από το τεστ.

«Αυτό μας δείχνει ότι το νέο μας παθητικό μέτρο μνήμης, το οποίο έχουμε δημιουργήσει ειδικά για τη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ, μπορεί να είναι ευαίσθητο σε άτομα που διατρέχουν πολύ υψηλό κίνδυνο αλλά δεν έχουν ακόμη διαγνωστεί», αναφέρει στον Guardian ο δρ Τζορτζ Στόθαρντ, γνωστικός νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ, όπου αναπτύχθηκε το τεστ.

Στη δοκιμή, που διεξήχθη σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, συμμετείχαν 54 υγιείς ενήλικες και 52 ασθενείς με ήπια γνωστική εξασθένηση (MCI). Τα άτομα που πάσχουν από MCI έχουν προβλήματα με τη μνήμη, τη σκέψη ή την ομιλία, αλλά αυτά συνήθως δεν είναι αρκετά σοβαρά ώστε να εμποδίσουν την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων τους.

Πριν από το τεστ προβλήθηκαν οκτώ εικόνες τις οποίες οι εθελοντές κλήθηκαν να αναγνωρίσουν – αλλά όχι συγκεκριμένα να τις θυμούνται ή να τις αναζητούν κατά τη διάρκειά του. Ακολούθως, οι ερευνητές κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητα των συμμετεχόντων καθώς παρακολουθούσαν εκατοντάδες εικόνες να αναβοσβήνουν σε μια οθόνη. Κάθε εικόνα εμφανιζόταν για ένα τρίτο του δευτερολέπτου και κάθε πέμπτη εικόνα ήταν μία από τις οκτώ που είχαν δει νωρίτερα.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όσοι πάσχουν από αμνησιακή ήπια γνωστική εξασθένηση, η οποία επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη μνήμη επί  αντικειμένων, είχαν μειωμένες αντιδράσεις στο τεστ σε σύγκριση με υγιείς ενήλικες και άτομα με μη αμνησιακή MCI. Οι πρώτοι έχουν συχνά περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ από τους δεύτερους.

Το Φάστμπολ δεν μπορεί να προσδιορίσει ποιος θα εμφανίσει σίγουρα τη νόσο, αλλά εάν περαιτέρω μελέτες επιβεβαιώσουν τα ευρήματα, αυτά θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους γιατρούς να αξιολογούν έγκαιρα ποιοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο. Με αυτόν τον τρόπο οι πιθανοί μελλοντικοί ασθενείς θα μπορούσαν να ωφεληθούν περισσότερο από νέα φάρμακα για το Αλτσχάιμερ, όπως η δονανεμάμπη και η λεκανεμάμπη.

Ολα τα τεστ πραγματοποιήθηκαν στις οικίες των εθελοντών, γεγονός που σύμφωνα με τον Στόθαρντ ήταν σημαντικό, καθώς πρόσφερε πρόσβαση στους ερευνητές και μείωνε το άγχος των συμμετεχόντων. Οι λεπτομέρειες της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Brain Communications.

Νευρολόγοι αναφέρουν στον Guardian ότι η εν λόγω μελέτη συνιστά ένα πρώιμο βήμα προς την ανάπτυξη ενός κλινικά χρήσιμου τεστ, αλλά ένα κρίσιμο επόμενο βήμα θα είναι ο προσδιορισμός της πιθανότητας πρόβλεψης της αλλαγής κατάστασης των εν δυνάμει ασθενών με την πάροδο του χρόνου – γεγονός που θα καθοδηγήσει τις ιατρικές αποφάσεις για την περαιτέρω θεραπεία τους.

Οι νέες θεραπείες για το Αλτσχάιμερ αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικές όταν χορηγούνται σε πρώιμα στάδια της νόσου, επομένως η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για να επωφεληθούν οι ασθενείς. Αλλά απαιτούνται μακροπρόθεσμες μελέτες σε μεγαλύτερη κλίμακα εθελοντών, συνδυαστικά με άλλα διαγνωστικά εργαλεία, όπως οι γνωστικές αξιολογήσεις και οι εξετάσεις αίματος, καθώς η εξασθένηση της μνήμης συνδέεται και με άλλες παθήσεις πλην της άνοιας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News