Σαφώς και είναι θεμιτό οι πολίτες να μπορούν να αναγνωρίζουν τις ψευδείς ειδήσεις και να προστατεύονται από την προπαγανδιστική και κακόβουλη παραπληροφόρηση – τόσο την «εσωτερική», με στόχο στην ενίσχυση του λαϊκισμού και της λεγόμενης αντι-πολιτικής, όσο και  την «εξωτερική», με στόχο την υπονόμευση της ορθής λειτουργίας της δημοκρατίας.

Το ζήτημα είναι σίγουρα κρίσιμο αλλά και σύνθετο, κυρίως επειδή είναι δύσκολο να οριστεί ποιος θα μπορούσε να είχε την εξουσία να κρίνει (και, αναλόγως, να επιβάλλει πρόστιμα ή να λογοκρίνει ή και να κλείνει) ένα μέσο ενημέρωσης ως αξιόπιστο; «Αυτό το “οργουελικό” ερώτημα κυριαρχεί στην καθημερινότητά μας. Είναι ένα ερώτημα που ανησυχεί και ευαισθητοποιεί το κοινό, αλλά αναζητά ακόμα απαντήσεις», γράφει ο Μάσιμο Νάβα της Corriere della Sera.

Οπως συνοψίζει ο αρθρογράφος και ειδικός ανταποκριτής της ιταλικής εφημερίδας στο Παρίσι, τις προηγούμενες εβδομάδες, μια πρόταση του Εμανουέλ Μακρόν περί της πιθανότητας θέσπισης ενός «πιστοποιητικού αξιοπιστίας» για τα ΜΜΕ που σέβονται τον κώδικα της δημοσιογραφικής δεοντολογίας προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.

Προφανώς, αρμόδιοι για την έκδοση αυτού του «πιστοποιητικού αξιοπιστίας» θα ήταν επαγγελματίες και ειδικοί των ΜΜΕ. Αλλά ποιος θα τους επέλεγε και με ποια κριτήρια; Ισως με βάση υποδείξεις από το Ελιζέ; Φυσικά, ο γάλλος πρόεδρος απέκλεισε οποιαδήποτε πολιτική παρέμβαση οποιουδήποτε είδους, αλλά δέχτηκε πλήθος επικρίσεων, με πολλούς να κάνουν λόγο για απόπειρα ελέγχου της πληροφόρησης με τον μανδύα της κάθαρσης στα ΜΜΕ. Αλλοι, ωστόσο, χαρακτήρισαν την πρόταση ως «επίθεση κατά της παραπληροφόρησης και της “Αγριας Δύσης” της σφαίρας της ενημέρωσης».

Οπως συνοψίζει ο Μάσιμο Νάβα, η διαμάχη ξέσπασε στο Αράς τον προηγούμενο μήνα, όταν ο Μακρόν, μιλώντας σε αναγνώστες της περιφερειακής εφημερίδας La Voix du Nord, αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο έκδοσης από «επαγγελματίες» των media ενός «σήματος» με στόχο «τη διάκριση των κοινωνικών δικτύων και των ιστοτόπων που κερδίζουν χρήματα από εξατομικευμένες διαφημίσεις από κοινωνικά δίκτυα και ιστότοπους ειδήσεων». Αλλά δεν θα ήταν δουλειά της κυβέρνησης να αποφαίνεται ότι «αυτή είναι μια πληροφορία ενώ εκείνη δεν είναι», διαβεβαίωσε, επικαλούμενος μια πρωτοβουλία πιστοποίησης (τύπου ISO) των Reporters sans frontières.

Ωστόσο, σχεδόν αμέσως ξέσπασε φοβερή διαμάχη, με τον Εμανουέλ Μακρόν να καταλήγει στο στόχαστρο των πολλών ΜΜΕ του υπερσυντηρητικού δισεκατομμυριούχου Βενσάν Μπολορέ, τα οποία ευθυγραμμίζονται εδώ και καιρό με τη Δεξιά και την Ακροδεξιά, επιδιώκοντας, προφανώς, να αποδυναμώσουν περαιτέρω τον πρόεδρο της Γαλλίας.

Ο Πασκάλ Προ, παρουσιαστής του CNews, έκανε λόγο για «αυταρχικό πειρασμό» και, αναφερόμενος στο ιστορικό καθημερινό όργανο του ΚΚΣΕ κατά τη σοβιετική περίοδο, πρότεινε στο Ελιζέ να μετονομάσει το γραφείο Τύπου του σε Pravda. Σύμφωνα με το ελεγχόμενο από τον  Μπολορέ ειδησεογραφικό τηλεοπτικό δίκτυο, ο «πραγματικός στόχος» του Μακρόν είναι «να στιγματίσει τα δεξιά μέσα ενημέρωσης που αντιτίθενται στις πολιτικές του, χαρακτηρίζοντάς τα αναξιόπιστα».

Αμεση υπήρξε, φυσικά, και η αντίδραση της Εθνικής Συσπείρωσης της Μαρίν Λεπέν, με εκπρόσωπο του κόμματος να κάνει λόγο για «υπουργείο Αλήθειας» και αυταρχική νοοτροπία, ενώ οι Μπρουνό Ρεταγιό και Ερίκ Σιοτί, οι δύο πιο επιφανείς ηγέτες της Δεξιάς, ξεκίνησαν εκστρατείες κατά του «σήματος» αξιοπιστίας των ΜΜΕ.

«Για να διατηρηθεί η ελευθερία της έκφρασης, λέμε όχι στο σχέδιο πιστοποίησης των μέσων ενημέρωσης», έγραψε στο Χ ο Ρεταγιό, πρώην υπουργός Εσωτερικών και νυν αρχηγός των Républicains. «Αυτή η πρωτοβουλία είναι μια σοβαρή αυταρχική παρέκκλιση και ένα κρατικό σκάνδαλο που απειλεί άμεσα την ελευθερία του Τύπου και τον πλουραλισμό στη Γαλλία» σημείωσε από την πλευρά του ο Ερίκ Σιοτί, πρόεδρος της Ενωσης της Δεξιάς για τη Δημοκρατία (UDR).

Σε αυτό το πλαίσιο ο Εμανουέλ Μακρόν αναγκάστηκε να αντιδράσει, αρνούμενος, προφανώς, τις όποιες κατηγορίες και κάνοντας λόγο για πρωτοβουλία με στόχο τη αντιμετώπιση πιεστικών συλλογικών ανησυχιών. Την περασμένη εβδομάδα, ακόμη και στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ο γάλλος πρόεδρος επανέλαβε ότι ποτέ δεν θα σκεφτόταν τη θέσπιση ενός «κρατικού» σήματος αξιοπιστίας για τα μέσα ενημέρωσης, πόσω μάλλον ενός «υπουργείου αλήθειας», όπως τον κατηγορούν τα ΜΜΕ του Βενσάν Μπολορέ, η Δεξιά και η Ακροδεξιά. «Η κυβέρνηση δεν θα θεσπίσει κανένα σήμα για τον Τύπο. Δεν είναι και ούτε θα είναι ποτέ αρμόδια να το κάνει», ξεκαθάρισε ο γάλλος ηγέτης.

Στην υπόθεση ενεπλάκη και το κρατικό France 2, βάλλοντας κατά του ανταγωνιστικού CNews με ένα ρεπορτάζ με τίτλο «Ειδήσεις ή παραπληροφόρηση; Η μέθοδος του CNews». Το κανάλι του Μπολορέ αντέδρασε οργισμένα, ζητώντας την ανασυγκρότηση του κρατικού σταθμού και τον αυστηρότερο έλεγχο του προϋπολογισμού του, ακόμη και την ιδιωτικοποίησή του.

Οι εντάσεις άρχισαν να κλιμακώνονται τον προηγούμενο μήνα, όταν η κρατική τηλεόραση (France Télévisions) και το κρατικό ραδιόφωνο (Radio France) μήνυσαν το CNews, καθώς επίσης τον ραδιοφωνικό σταθμό Europe 1 και την εφημερίδα Le Journal du dimanche, για δυσφήμηση, κατηγορώντας τα ΜΜΕ του Μπολορέ για «υπερβολική και μη ισορροπημένη» κάλυψη της υπόθεσης Λεγκράν-Κοέν. Πρόκειται για δύο δημοσιογράφους της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, οι οποίοι κατέληξαν να κατηγορούνται για συμπαιγνία με το Σοσιαλιστικό Κόμμα μετά τη δημοσιοποίηση ενός βίντεο που τους έδειχνε σε ένα εστιατόριο παρέα με δυο υψηλά ιστάμενα στελέχη του κόμματος.

Ομως η διαμάχη ενδέχεται να μην αφορά μόνο την αξιοπιστία και την ανεξαρτησία της ενημέρωσης και της πληροφόρησης. Οπως σχολίασε η γερμανική Die Zeit, η οξεία αντιπαράθεση είναι «μια αντανάκλαση των διαιρέσεων στην κοινωνία. Η χώρα βυθίζεται στην πολιτική αβεβαιότητα: η Αριστερά, η Δεξιά και η Ακροδεξιά αγωνίζονται να επιβάλουν η καθεμία το όραμά της για τον κόσμο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News