«Οπως ο Δαβίδ κατά του Γολιάθ, τους χτυπάμε με σφεντόνες», δήλωσε πρόσφατα ο Ολεξίι Ρέζνικοφ, υπουργός Αμυνας της Ουκρανίας, αναφερθείς στο στρατηγικό ταλέντο του Βαλέρι Ζαλούζνι, ανώτατου διοικητή των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Και είναι αλήθεια πως ο «σιδηρούς στρατηγός», όπως τον αποκαλούν οι συμπατριώτες του, με τις ανορθόδοξες τακτικές του έχει συμβάλει όσο ελάχιστοι στο να γείρει η πλάστιγγα προς την πλευρά των στρατευμάτων του.

Επί μήνες, από τα τέλη του καλοκαιριού, οι δυνάμεις της Ουκρανίας συνέχιζαν να αντεπιτίθενται σχολαστικά με στόχο να ανακτήσουν τη Χερσώνα από τα ρωσικά στρατεύματα κατοχής, χωρίς, όμως, να χρειαστεί να πολεμήσουν εντός της πόλης. Υπό τη διοίκηση του αρχιστράτηγου Ζαλούζνι, ο στόχος του ουκρανικού στρατού ήταν να χρησιμοποιήσει δυτικά πυροβόλα ακριβείας για να αποκόψει τις γραμμές ανεφοδιασμού της Ρωσίας στον ποταμό Δνείπερο, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις απώλειες στις τάξεις του.

Με χειρουργικά πλήγματα, οι Ουκρανοί κατέστρεψαν αποθήκες πυρομαχικών, θέσεις διοίκησης και δύο γέφυρες που συνδέονται με την Κριμαία, επιδιώκοντας να απομονώσουν σταδιακά περισσότερους από 20.000 ρώσους στρατιώτες. Η προσπάθειά τους ολοκληρώθηκε με τον πλέον ντροπιαστικό τρόπο για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, με τις δυνάμεις του να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη Χερσώνα και άλλες περιοχές της επαρχίας. Αυτή την εξαιρετικής σημασίας στρατιωτική επιτυχία των ουκρανικών δυνάμεων (όπως και πολλές άλλες) την πιστώνεται ο «σιδηρούς στρατηγός» της Ουκρανίας.

«Είναι υπέροχο όταν γνωρίζεις τον εχθρό, πώς λειτουργεί, και μπορείς, με τη βοήθεια ξένων εταίρων, να τον πλήξεις στα αδύνατα σημεία του. Ετσι λειτουργεί ο ανώτατος διοικητής Ζαλούζνι», ανέφερε ο Βιτάλι Μάρκιβ, αξιωματικός της Εθνοφρουράς της Ουκρανίας, συνομιλώντας με τον Ρομάν Ολεαρτσικ, ανταποκριτή των Financial Times στο Κίεβο.

Ο αρχιστράτηγος Ζαλούζνι απέδειξε την εξαιρετική ικανότητά του να προσαρμόζεται άμεσα σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο πεδίο μάχης στην περιοχή του Χαρκόβου. Μόλις πληροφορήθηκε ότι η ρωσική πρώτη γραμμή δεν φρουρούταν επαρκώς, δεν περίμενε λεπτό και διέταξε τους στρατηγούς του να καταστρώσουν ένα σχέδιο αντεπίθεσης, την οποία οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν τελικά τον περασμένο Σεπτέμβριο, τρέποντας τους ρώσους στρατιώτες σε άτακτη φυγή.

«Ετσι ακριβώς επιτεύχθηκε το Χάρκοβο και ο Χερσώνα, χάρη στον οπορτουνιστικό πόλεμο», εξήγησε στους Financial Times ο Αντρίι Ζαγκοροντνιούκ, πρώην υπουργός Αμυνας της Ουκρανίας και νυν σύμβουλος ασφαλείας της ουκρανικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τον ουκρανό αξιωματούχο, η επιτυχία του στρατηγού Ζαλούζνι οφείλεται στην ικανότητά του να εκχωρεί καθήκοντα, να ενθαρρύνει τη λήψη πρωτοβουλιών μεταξύ των κατώτερων αξιωματικών και να αποκτά πληροφορίες που χρειάζεται, ούτως ώστε να αντιδρά εγκαίρως στις όποιες ευκαιρίες παρουσιάζονται στο πεδίο.

«Οι άνθρωποι στο πεδίο γνωρίζουν την κατάσταση πολύ καλύτερα από ό,τι στο Κίεβο. Βρίσκονται εκεί. Συμβάλλουν στη διεξαγωγή αυτού του οπορτουνιστικού πολέμου, όταν εντοπίζουν τα αδύναμα σημεία του εχθρού», είπε. Το στυλ διοίκησης του στρατηγού «επιτρέπει σε άλλους να συνειδητοποιήσουν τις ικανότητες και τα ταλέντα τους». Αντιθέτως, στον στρατό της Ρωσίας «μόνο ένας έως δύο άνθρωποι λαμβάνουν αποφάσεις και στους υπόλοιπους λένε να βγάλουν τον σκασμό», πρόσθεσε.

Σε συνδυασμό με τα σύγχρονα όπλα που παρέχονται από τους δυτικούς συμμάχους της Ουκρανίας, «αυτό το πλεονέκτημα υπερτερεί του μεγαλύτερου αριθμού πυροβόλων, αρμάτων μάχης και οτιδήποτε άλλου διαθέτει η Ρωσία», προσέθεσε.

Στρατιωτικοί αναλυτές επισημαίνουν εδώ και καιρό πως οι ρωσικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν τόσα πολλά προβλήματα στο πεδίο, κυρίως επειδή οι διοικητές στο μέτωπο φοβούνται να παίρνουν πρωτοβουλίες. Φυσικά, οι Ουκρανοί το γνωρίζουν αυτό και για αυτόν τον λόγο δεν αναμένεται να σταματήσουν να πολεμούν.

«Δεν υπάρχει περίπτωση οι Ουκρανοί να σταματήσουν για τον χειμώνα (…) Θα διατηρήσουν την πίεση προς τις ρωσικές δυνάμεις, δεν θα τους δώσουν χρόνο να επιλύσουν τα προβλήματά τους ή να ενισχύσουν τις αμυντικές γραμμές», έγραψε στο Twitter ο Αμερικανός Μπεν Χότζες, πρώην διοικητής του δυνάμεων του ΝΑΤΟ  στην Ευρώπη, μετά την απελευθέρωση της Χερσώνας.

Ο Βαλέρι Ζαλούζνι σπανίως εμφανίζεται και εκφράζεται δημοσίως. Αλλά όταν ο στρατηγός Μαρκ Μίλεϊ, αρχηγός του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, πρότεινε στο Κίεβο να εκμεταλλευτεί τον χειμώνα για να φτάσει σε μια διευθέτηση με τη Ρωσία, δεν μπόρεσε να μην αντιδράσει.

Μέσω ανάρτησής του στο Facebook ανέφερε πως επικοινωνώντας με τον αμερικανό ομόλογό του, του είπε ότι «στόχος μας είναι να απελευθερώσουμε ολόκληρη την ουκρανική γη από τη ρωσική κατοχή. Δεν θα σταματήσουμε σε καμία περίπτωση… Ο μοναδικός όρος για διαπραγμάτευση είναι ο εξής: η Ρωσία πρέπει να αποχωρήσει από όλα τα εδάφη που έχει καταλάβει».

«Προϊόν» της νέας γενιάς αξιωματικών

Γεννημένος τον Ιούλιο του 1973 στην πόλη Νόβοραντ-Βολίνσκι της δυτικής Ουκρανίας, ο 49χρονος Βαλέρι Ζαλούζνι αποφοίτησε από μια τοπική τεχνική σχολή το 1993, δύο χρόνια μετά την ανεξαρτησία της Ουκρανίας από την ΕΣΣΔ. Στη συνέχεια εγγράφηκε σε στρατιωτική σχολή της Οδησσού, από την οποία αποφοίτησε το 1997.

Μετά το 2014 απεστάλη στο Ντονμπάς, όπου η Μόσχα είχε ήδη αρχίσει να διεξάγει έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων. Ο υποχρηματοδοτούμενος  στρατός της Ουκρανίας αρχικά βρέθηκε απροετοίμαστος, με αποτέλεσμα οι υποστηριζόμενοι από τη Μόσχα αυτονομιστές να καταλάβουν μεγάλες εκτάσεις. Εκεί, ωστόσο, άρχισαν να ανασυντάσσονται τα ουκρανικά στρατεύματα και να παίρνουν το βάφτισμα του πυρός. Εκεί, επίσης, ο Βαλέρι Ζαλούζνι άρχισε να ξεχωρίζει για τις ανορθόδοξες τακτικές του.

Μιλώντας στους Financial Times, ο αντιστράτηγος Μιχάιλο Ζαμπρόντσκι, που στο παρελθόν υπήρξε διοικητής του Ζαλούζνι, ανέφερε ενδεικτικά πως μια φορά ο Ζαλούζνι είχε μετακινήσει μια μονάδα πυροβολικού σε «σχεδόν αδιάβατα  εδάφη», για να ανατινάξει μια αποθήκη πυρομαχικών. «Δούλεψε αριστοτεχνικά. Δεν υπήρξε καμία αντίδραση από τον εχθρό γιατί όλα συνέβησαν τάχιστα», εξήγησε.

Χρέη αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας ο τετράστερος στρατηγός Βαλέρι Ζαλούζνι ανέλαβε τον Ιούλιο του 2021. Πλέον, στην πατρίδα του θεωρείται ήρωας, ωστόσο εκτός του στρατού ελάχιστοι έχουν ακούσει τη φωνή του, καθώς φέρεται να ζει σχεδόν αποκλειστικά σε καταφύγια και αρχηγεία, καταστρώνοντας τα όποια σχέδιά του.

Ο Βαλέρι Ζαλούζνι «είναι προϊόν της νέας ουκρανικής γενιάς αξιωματικών. Μπορείς να το διαπιστώσεις συνομιλώντας μαζί του. Δεν είναι των τύπων και ντύνεται πρόχειρα. Μιλάει πολύ ξεκάθαρα και είναι πολύ ευθύς. Δεν έχει καμια ιδιαίτερη αύρα», ανέφερε ο Αντρίι Ζαγκοροντνιούκ, πρώην υπουργός Αμυνας της Ουκρανίας.

Οσον αφορά τις σχέσεις του «σιδηρού στρατηγού» με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι (αμφότεροι χαίρουν της απόλυτης εμπιστοσύνης των Ουκρανών, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις), κυκλοφορούν φήμες ότι είναι τεταμένες. Και οι δύο επιμένουν ότι πρόκειται περί ρωσικής παραπληροφόρησης με στόχο να διχαστεί η ουκρανική ηγεσία. Ωστόσο, άνθρωποι που έχουν γνώση της κατάστασης ανέφεραν στον δημοσιογράφο των Financial Times ότι ζητήθηκε από τον αρχιστράτηγο Ζαλούζνι να μην προσπαθεί τόσο πολύ να χτίσει το δημόσιο προφίλ του.

Πάντως, ο ουκρανός στρατάρχης σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκει να πάρει όλα τα εύσημα για τις επιτυχίες των ουκρανικών δυνάμεων στο πεδίο, καθώς δεν παραλείπει να επαινεί, από στρατηγούς μέχρι στρατιώτες και απλούς πολίτες, για την όποια προσφορά τους στον αγώνα κατά των εισβολέων.

«Η πραγματική ηγεσία και το θάρρος αποκαλύπτονται σε αποφασιστικές καταστάσεις», έγραψε πρόσφατα ο Βαλέρι Ζαλούζνι. «Οι διοικητές μας δεν καθοδηγούνται από την αρχή ότι τα στρατεύματα απλώς “προχωρούν”. Αντιθέτως, λέμε “ακολουθήστε με”».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News