1213
| CreativeProtagon

O Ζίζεκ, η διπρόσωπη Ευρώπη και η «ρωσική αλήθεια» του Πούτιν

Protagon Team Protagon Team 9 Μαρτίου 2022, 17:45
|CreativeProtagon

O Ζίζεκ, η διπρόσωπη Ευρώπη και η «ρωσική αλήθεια» του Πούτιν

Protagon Team Protagon Team 9 Μαρτίου 2022, 17:45

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ έως την 8η Μαρτίου σχεδόν δύο εκατομμύρια Ουκρανοί, πρόσφυγες του πολέμου που διεξάγει το Κρεμλίνο κατά της πατρίδας τους, κατέφυγαν για να γλιτώσουν σε χώρες της Ευρώπης (κυρίως στην Πολωνία) όπου οι κυβερνήσεις αλλά και οι πολίτες επιδεικνύουν αξιοσημείωτη αλληλεγγύη. Μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που έσπευσαν να εκφράσουν την προθυμία τους να υποδεχτούν και να φιλοξενήσουν πρόσφυγες από την Ουκρανία συγκαταλέγεται και η Σλοβενία, γεγονός το οποίο έκανε έναν από τους πιο διάσημους πολίτες της, τον περίφημο και πολυγραφότατο (και αμφιλεγόμενο) Σλάβοϊ Ζίζεκ να αισθανθεί συγχρόνως υπερηφάνεια και ντροπή.

Στην αποκάλυψη προέβη ο ίδιος, μάλιστα, μέσω άρθρου του στο Project Syndicate. «Οταν το Αφγανιστάν τέθηκε υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν πριν από έξι μήνες, αυτή η ίδια κυβέρνηση αρνήθηκε να υποδεχτεί αφγανούς πρόσφυγες, υποστηρίζοντας ότι έπρεπε να παραμείνουν στη χώρα τους και να πολεμήσουν. Και πριν από δύο μήνες, όταν χιλιάδες πρόσφυγες, κυρίως Κούρδοι από το Ιράκ, αποπειράθηκαν να εισέλθουν στην Πολωνία από τη Λευκορωσία, η σλοβενική κυβέρνηση, υποστηρίζοντας ότι η Ευρώπη δεχόταν επίθεση, προσέφερε στρατιωτική βοήθεια για να στηρίξει την ποταπή προσπάθεια της Πολωνίας να τους απωθήσει», εξηγεί ο σλοβένος φιλόσοφος όσον αφορά την ντροπή που αισθάνθηκε.

Στο κείμενό του επισημαίνει ότι λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, πλέον στη συνείδηση των περισσότερων, εάν όχι όλων, των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων υφίστανται δύο είδη προσφύγων. Την κύρια διαφορά μεταξύ τους αποπειράθηκε να την εξηγήσει η κυβέρνηση της Σλοβενίας την 25η Φεβρουαρίου, δηλαδή την επομένη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, δηλώνοντας στο Twitter ότι «οι πρόσφυγες από την Ουκρανία προέρχονται από ένα περιβάλλον το οποίο από πολιτιστικής, θρησκευτικής και ιστορικής απόψεως είναι εντελώς διαφορετικό από το περιβάλλον από το οποίο προέρχονται οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν». Εξαιτίας της κατακραυγής που ακολούθησε, η ανάρτηση διαγράφηκε γρήγορα, ωστόσο «η αισχρή αλήθεια αποκαλύφθηκε: η Ευρώπη πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό της από τη μη Ευρώπη», συνοψίζει ο Ζίζεκ.

Και υποστηρίζει ότι αυτή η προσέγγιση «θα είναι καταστροφική για την Ευρώπη στον συνεχιζόμενο παγκόσμιο αγώνα για γεωπολιτική επιρροή». Γιατί τα δυτικά μέσα ενημέρωσης και οι όποιες δυτικές ελίτ οριοθετούν αυτόν τον αγώνα «ως σύγκρουση μεταξύ μιας δυτικής “φιλελεύθερης” σφαίρας και μιας ρωσικής «ευρασιατικής» σφαίρας, αγνοώντας την πολύ μεγαλύτερη ομάδα χωρών –στη Λατινική Αμερική, στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική και στη Νοτιοανατολική Ασία– που μας παρατηρούν από κοντά», γράφει.

Εστιάζοντας στην Ουκρανία, ο Ζίζεκ ανησυχεί ιδιαίτερα για τη ριζοσπαστικοποίηση που παρατηρείται, από την πλευρά του Βλαντίμιρ Πούτιν κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά. Θεωρεί ότι δεν αποτελεί απλώς ρητορική και επικρίνει όλους όσοι στη φιλελεύθερη Αριστερά πίστευαν ακράδαντα έως την τελευταία στιγμή πως, δεδομένου ότι ένας πόλεμος θα ήταν καταστροφικός οικονομικά για αμφότερες τις πλευρές, ο ρώσος πρόεδρος απλώς μπλόφαρε, όταν συγκέντρωνε τα στρατεύματά του στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα.

«Ακόμη και όταν ο Πούτιν περιέγραψε την κυβέρνηση του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι ως «συμμορία τοξικομανών και νεοναζί», οι περισσότεροι περίμεναν ότι η Ρωσία απλώς θα καταλάμβανε τις δύο αποσχισθείσες “λαϊκές Δημοκρατίες” οι οποίες ελέγχονται από ρώσους αυτονομιστές που υποστηρίζονται από το Κρεμλίνο ή, το πολύ, θα επέκτεινε την κατοχή σε ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς στην Ανατολική Ουκρανία», υπενθυμίζει ο Ζίζεκ.

Και σήμερα, «κάποιοι που αυτοαποκαλούνται αριστεροί κατηγορούν τη Δύση για το γεγονός ότι ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε δίκιο για τις προθέσεις του Πούτιν. Το επιχείρημα είναι γνωστό: το ΝΑΤΟ περικύκλωνε σιγά-σιγά τη Ρωσία, υποδαυλίζοντας έγχρωμες επαναστάσεις πολύ κοντά της και αγνοώντας τους εύλογους φόβους μιας χώρας που είχε δεχθεί επίθεση από τη Δύση τον περασμένο αιώνα».

Ο σλοβένος στοχαστής αναγνωρίζει ότι το παραπάνω επιχείρημα ανταποκρίνεται εν μέρει στην πραγματικότητα αλλά το να υποστηρίζεται μόνον αυτό ισοδυναμεί με το να δικαιολογούμε τα πεπραγμένα του Χίτλερ, επιρρίπτοντας την ευθύνη στην «άδικη» Συμφωνία των Βερσαλλιών. Ακόμη χειρότερα, μέσω του εν λόγω επιχειρήματος αναγνωρίζεται εμμέσως ότι οι μεγάλες δυνάμεις δικαιούνται να δημιουργούν σφαίρες επιρροής, ενώ οι υπόλοιπες, λιγότερο ισχυρές, χώρες υποχρεούνται να προσχωρούν σε αυτές στο όνομα της παγκόσμιας σταθερότητας.

Το ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν πιστεύει ότι οι διεθνείς σχέσεις αποτελούν μια αντιπαράθεση μεταξύ υπερδυνάμεων καθίσταται σαφές και από τον ισχυρισμό του ότι δεν είχε άλλη επιλογή πέρα από το να επέμβει στρατιωτικά από την Ουκρανία με στόχο την «αποναζιστικοποίησή» της.

Ο Ζίζεκ διερωτάται στο άρθρο του εάν αληθεύει αυτός ο ισχυρισμός, εάν όντως το πρόβλημα στην Ουκρανία είναι ο φασισμός. Ο καθηγητής Φιλοσοφίας στο European Graduate School και διευθυντής του Birkbeck Institute for the Humanities στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου γράφει πως το ερώτημα αφορά περισσότερο τη Ρωσία του Πούτιν παρά την Ουκρανία του Ζελένσκι.

Γιατί ο πνευματικός πατέρας του ρώσου προέδρου είναι ο Ιβάν Ιλιν, του οποίου τα έργα επανεκδίδονται και προσφέρονται σε κρατικούς αξιωματούχους και νεοσύλλεκτους. Αφού εξορίστηκε από τη Σοβιετική Ενωση στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ο Ιλιν συνέθεσε μια ρωσική εκδοχή του φασισμού, στο πλαίσιο του οποίου «το κράτος αποτελεί μια οργανική κοινότητα υπό την ηγεσία ενός πατρικού μονάρχη, ενώ η ελευθερία είναι το να γνωρίζει ο καθένας τη θέση του. Για τον Ιλιν οι εκλογές αποσκοπούν στο να εκφράζεται η συλλογική αλληλεγγύη προς τον ηγέτη, όχι στο να νομιμοποιείται ή να εκλέγεται», μας πληροφορεί ο Ζίζεκ.

Σήμερα, τα βήματα του Ιβάν Ιλιν ακολουθεί πιστά ο υπερεθνικιστής στοχαστής – «αυλικός φιλόσοφος του Πούτιν» σύμφωνα με τον Ζίζεκ – Αλεξάντρ Ντούγκιν, προσθέτοντας μια δόση «μεταμοντέρνου» ιστορικού σχετικισμού: «Κάθε αποκαλούμενη αλήθεια είναι θέμα πίστης. Αρα πιστεύουμε σε αυτό που κάνουμε, πιστεύουμε σε αυτό που λέμε. Και αυτός είναι ο μόνος τρόπος να οριστεί η αλήθεια. Εχουμε λοιπόν την ιδιαίτερη ρωσική μας αλήθεια που πρέπει να αποδεχτείτε. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θέλουν να αρχίσουν έναν πόλεμο, θα πρέπει να αναγνωρίσετε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι πλέον ένας μοναδικός κυρίαρχος. Και με την κατάσταση στη Συρία και την Ουκρανία, η Ρωσία λέει “Οχι, δεν είσαι πια το αφεντικό”.  Αυτό είναι το ερώτημα, ποιος κυβερνά τον κόσμο. Μόνο ο πόλεμος μπορεί να αποφασίσει πραγματικά», υποστηρίζει μεταξύ άλλων ο Αλεξάντρ Ντούγκιν.

«Τι γίνεται, όμως, με τους λαούς της Συρίας και της Ουκρανίας; Μπορούν και αυτοί επίσης να επιλέξουν την αλήθεια τους ή αποτελούν απλά πεδία μαχών για επίδοξους κυρίαρχους του κόσμου;», διερωτάται ο Ζίζεκ από την πλευρά του.

Και ολοκληρώνοντας τον συλλογισμό του σημειώνει ότι η ιδέα σύμφωνα με την οποία η κάθε στάση και ο κάθε τρόπος ζωής έχει τη δική του αλήθεια, καθιστά προσφιλή τον Πούτιν σε δεξιούς λαϊκιστές όπως ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επαίνεσε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως πράξη «ιδιοφυΐας». Επιπλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε, ειδικά όταν ο Πούτιν κάνει λόγο για «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας, ότι ο ρώσος πρόεδρος διάκειται φιλικά απέναντι στον Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, στη Λέγκα του Σαλβίνι στην Ιταλία και σε άλλα νεοφασιστικά κινήματα.

Σύμφωνα με τον Ζίζεκ η «ρωσική αλήθεια» είναι απλώς ένας βολικός μύθος που δικαιολογεί τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες του ρώσου προέδρου και το καλύτερο που μπορεί να κάνει η Ευρώπη για να τις αντιμετωπίσει είναι να ρίξει γέφυρες προς τις αναπτυσσόμενες/αναδυόμενες χώρες, αρκετές από τις οποίες έχουν πολλά και δικαιολογημένα παράπονα από την αποικιοκρατική και εκμεταλλεύτρια Δύση.

«Δεν αρκεί να “υπερασπιζόμαστε την Ευρώπη”. Το πραγματικό καθήκον είναι να πείσουμε άλλες χώρες ότι η Δύση μπορεί να προσφέρει καλύτερες επιλογές από τη Ρωσία ή την Κίνα. Και ο μόνος τρόπος για να το πετύχουμε αυτό είναι να αλλάξουμε τον εαυτό μας, ξεριζώνοντας ανελέητα τη νεοαποικιοκρατία, ακόμα και όταν προσφέρεται αμπαλαρισμένη ως ανθρωπιστική βοήθεια. Είμαστε έτοιμοι να αποδείξουμε ότι καθώς υπερασπιζόμαστε την Ευρώπη, αγωνιζόμαστε για την ελευθερία παντού; Η επαίσχυντη άρνησή μας να αντιμετωπίζουμε τους πρόσφυγες ισότιμα στέλνει στον κόσμο ένα πολύ διαφορετικό μήνυμα», προειδοποιεί ο Ζίζεκ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...