Συναντήσαμε τον Γιώργο Μπαλαφούτη στο καφέ του Public, στον πέμπτο όροφο, στην πλατεία Συντάγματος. Πρόκειται για τον ιδρυτή του akapnos.gr, της πλατφόρμας που προωθεί τα καταστήματα που δεν επιτρέπουν το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους. Τα καταστήματα που τηρούν ουσιαστικά τον νόμο ο οποίος σε γενικές γραμμές, αν και σε ισχύ, γνωρίζει την πλήρη απαξίωση στη χώρα μας.

Μιλήσαμε αρκετή ώρα για την πλατφόρμα αλλά και για τον ίδιο. Για το τι τον οδήγησε σε αυτήν την πρωτοβουλία, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και για τον απολογισμό που κάνει δύο χρόνια μετά. Ακούσαμε με ενδιαφέρον όσα είχε να μας πει για την Ελλάδα αλλά και τις ΗΠΑ όπου πέρασε 15 χρόνια της ζωής του.

Θα θέλαμε να μας πείτε λίγα λόγια για την ιδέα πίσω από το akapnos. Τι ήταν αυτό που σας έκανε να προχωρήσετε σε αυτό το εγχείρημα;

«Κατά βάση, αυτό που κοιτάμε να κάνουμε είναι να εγείρουμε το θέμα του σεβασμού προς δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη κατεύθυνση είναι ο συνάνθρωπος. Πώς είναι δυνατόν να μη σεβόμαστε κάποιον και να τον αναγκάζουμε να γίνεται παθητικός καπνιστής; Σε όλες τις πολιτισμένες χώρες, όποιος θέλει να καπνίσει βγαίνει έξω. Δεν λέμε σε κανέναν να μην καπνίσει. Αυτό που λέμε είναι να μην καπνίζει εις βάρος κάποιου άλλου.

»Η άλλη διάσταση του σεβασμού είναι προς τον νόμο. Υπάρχει ένας νόμος ο οποίος έχει ξεχαστεί εντελώς. Είναι λες και στην Ελλάδα κάποιοι νόμοι είναι προαιρετικοί. Αν κάποιο κατάστημα αποφασίσει ότι κάποιος νόμος δεν του κάνει, επειδή χάνει πελάτες, εγείρεται το εξής ερώτημα: ποιους άλλους νόμους του υγειονομικού δεν σέβεται; Η παράβαση αυτή (του καπνίσματος) γίνεται μπροστά στα μάτια μας. Στην κουζίνα τι γίνεται; Στις τουαλέτες τι γίνεται;

»Ξεκινήσαμε το akapnos για να ενθαρρύνουμε τη συμπεριφορά που αντιπροσωπεύει μια σοβαρή πολιτισμένη χώρα. Οχι για να επικρίνουμε όσους δεν τηρούν τον νόμο. Διαφημίζουμε όσο μπορούμε τα άκαπνα καταστήματα, αφιλοκερδώς, χωρίς να σπιλώνουμε εκείνα που υποπίπτουν σε παραβάσεις. Αυτή είναι η φιλοσοφία μας. Αυτή τη στιγμή στην πλατφόρμα μας φιλοξενούνται 435 άκαπνα καταστήματα ενώ η ομάδα μας αποτελείται από 12 άτομα: την Αμαλία Τόλιου, τη Μελισσάνθη Παππά, τον Σταύρο Παπαδάκη, την Σύλβια Κουιμιτζή, την Αγγελική Πανέρη, τη Φιόρη Παπαναστασίου, τη Φράνσις Μόσχου, τη Λίλα Ανδρεαδάκη, την Ελίνα Σίμου, τον Διονύση Μακρή, την Ισαβέλλα Γεωργίου, την Ελένη Κουρνέτα, τον Δημήτρη Τόγια και τον Νίκο Γουμενάκη».

Με τι έχετε ασχοληθεί επαγγελματικά και τι σπουδές έχετε ακολουθήσει;

«Δουλεύω στη Microsoft στο κομμάτι της κυβερνοασφάλειας, δομώντας συστήματα ασφαλείας. Σπούδασα Μαθηματικά στην Ελλάδα και ύστερα έκανα δύο μεταπτυχιακά στην Αμερική, στην Πληροφορική και στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Είμαι υπερήφανος που έκανα το πρώτο μου πτυχίο στην Ελλάδα και λυπάμαι για την κατάσταση του ελληνικού πανεπιστημίου. Είναι κρίμα το να στερείται ένας φοιτητής το δικαίωμα στη μάθηση».

Θέλετε να μου πείτε λίγα λόγια για τη ζωή σας στην Αμερική;

«Στην Αμερική επικρατεί η νοοτροπία του ότι πρέπει κανείς να κάνει αυτό που είναι απαραίτητο για να πετύχει, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει πως πρέπει να πατήσει επί πτωμάτων. Από τη άλλη στον ακαδημαϊκό χώρο υπάρχει πολύ έντονα το φαινόμενο του mentorship (το να έχει κανείς έναν μέντορα). Προσωπικά έμαθα ότι πρέπει να δουλεύεις σκληρά και έξυπνα για να πετύχεις αποτελέσματα, όχι απλά για να βγάλεις το οκτάωρο. Στην Αμερική επίσης υπάρχουν εργαλεία που σε βοηθούν στο να κάνεις τη δουλειά σου γρήγορα και σωστά, ενώ στην Ελλάδα δυσκολεύεσαι κυρίως λόγω της γραφειοκρατίας.

»Μου έχει δοθεί η εντύπωση, συζητώντας το θέμα, ότι οι άνθρωποι στην Ελλάδα δουλεύουν πάρα πολλές ώρες. Μια στατιστική αναφέρει ότι δουλεύουμε τις περισσότερες ώρες στην Ευρώπη. Το πιστεύω αυτό. Δουλεύουμε τόσες πολλές ώρες γιατί παλεύουμε κόντρα σε μηχανισμούς που δεν μας επιτρέπουν να είμαστε όσο παραγωγικοί θα θέλαμε σε σχέση με τον χρόνο που επενδύουμε».

Επαιξε ρόλο το akapnos στο να επιστρέψετε στην Ελλάδα; Συμμετέχετε σε κάποιο άλλο project;

«Επαιξε ρόλο το ότι ήθελα να προσφέρω στην Ελλάδα. Στα Αγγλικά υπάρχει η φράση putting your money where your mouth is (να δείξεις ότι υποστηρίζεις ή πιστεύεις σε κάτι όχι μόνο μέσα από τα λόγια αλλά και τις πράξεις σου). Υπάρχει πολύς κόσμος στο εξωτερικό που από μακριά μπορεί να βλέπει λύσεις και να σκέφτεται ‘γιατί δεν κάνουν οι Ελληνες αυτό ή το άλλο’, προσφέροντας ουσιαστικά συμβουλές εξ αποστάσεως, οι οποίες δεν έχουν κανένα κόστος και φυσικά καμία επίδραση στα τεκταινόμενα.

»Κάτι ακόμα που ταιριάζει στην απόφασή μου να επιστρέψω είναι η έκφραση skin in the game (το να σε επηρεάζει το αποτέλεσμα μιας επένδυσής σου). Για παράδειγμα, όταν η κοινωνία χειροτερεύει, υποφέρεις. Οταν όμως βελτιώνεται, ικανοποιείσαι. Ηθελα να επενδύσω ένα σημαντικό κομμάτι του ελεύθερου χρόνου μου στον εθελοντισμό. Παράλληλα με το akapnos συμμετέχω στο Hellenic Film Society, το οποίο έχει ως στόχο την προώθηση της δουλειάς ελλήνων σκηνοθετών και ηθοποιών στο εξωτερικό. Ολα αυτά αφιλοκερδώς, όλα από την τσέπη μου αλλά πραγματικά αξίζει. Θέλουμε να δείξουμε ότι η Ελλάδα δεν είναι απλώς ένας τουριστικός προορισμός του καλοκαιριού αλλά μια χώρα που παράγει έργο».

Τι δυσκολίες ή εμπόδια αντιμετωπίζετε για να φέρετε εις πέρας το σχέδιό σας;

«Στην αρχή μέχρι και οι δικοί μου άνθρωποι μου είπαν: ‘Μη χάνεις τον χρόνο σου, στην Ελλάδα δεν αλλάζει τίποτα, παντού καπνίζουν’. Μόλις όμως άρχισε η προσπάθεια, ανέπτυξε μια δυναμική γιατί το μήνυμά μας ήταν ξεκάθαρο: εφαρμογή του νόμου. Τίποτα παραπάνω, τίποτα λιγότερο.

»Μερικοί δεν μας άκουγαν καν θεωρώντας ότι καταπατούμε το δικαίωμά τους να καπνίζουν. Δεν καταλάβαιναν καν το θέμα, το μήνυμά μας. Δεν λέμε σε κανέναν ενήλικο να μην καπνίζει. Αυτό που λέμε είναι να μην καπνίζει σε κλειστό χώρο. Το προφανές δηλαδή. Είναι ευθύνη του καταστηματάρχη. Ο καταστηματάρχης πρέπει να βεβαιωθεί ότι τηρούνται οι κανόνες.

»Είναι πολλοί εκείνοι επίσης που θέλουν να μπουν στη λίστα του akapnos χωρίς να πληρούν τις προϋποθέσεις. Ο νόμος είναι ξεκάθαρος. Το κάπνισμα απαγορεύεται στους κλειστούς χώρους. Δεν υπάρχει λίγο άκαπνο ή πολύ άκαπνο. Είτε τηρείς τον νόμο είτε όχι. Τόσο απλά».

Με ποιον τρόπο διαπιστώνετε ότι ένα μαγαζί είναι πράγματι άκαπνο;

«Εχουμε δύο μηχανισμούς. Παίρνουμε μια γραπτή βεβαίωση από το κατάστημα που θέλει να μπει στην πλατφόρμα μας, ότι δηλαδή τηρεί τον νόμο άνευ εκπτώσεων. Στη συνέχεια κάνουμε τη δική μας έρευνα προκειμένου να διαπιστώσουμε ότι πράγματι ακολουθούνται οι κανόνες. Αυτό γίνεται επί τόπου και μέσω Διαδικτύου».

Συνεργάζεστε με το κράτος;

«Εχουμε ζητήσει στατιστικά στοιχεία για τις έρευνες του 2018 σε σχέση με τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν σε καταστήματα, για να πούμε στα άκαπνα μαγαζιά ‘κοιτάξτε τι γλιτώσατε απλά με το να τηρείτε τον νόμο».

Θεωρείτε ότι το εγχείρημά σας είναι επιτυχές;

«Ναι. Επενδύουμε και επικεντρωνόμαστε στην επιμόρφωση, εξηγώντας τι σημαίνει να είναι ένα μαγαζί άκαπνο. Ο νόμος εξισώνει φερ΄ ειπείν το κάπνισμα τσιγάρου με αυτό του ηλεκτρονικού τσιγάρου, κάτι που πολλοί δεν το γνωρίζουν. Εχουμε φτιάξει εφαρμογές για iPhone και Android ώστε να μπορεί κανείς γρήγορα και απλά να βρει ένα άκαπνο μαγαζί στην περιοχή του».

Σχεδιάζετε να μείνετε στην Ελλάδα; Ποια είναι τα πλάνα σας για το akapnos;

«Λατρεύω την ιδέα του να μένω στην Ελλάδα όχι γιατί τα βρήκα όλα εύκολα, αλλά γιατί νιώθω ότι προσφέρω. Είμαι κοντά στην οικογένειά μου, στους φίλους με τους οποίους μεγάλωσα, και έχω μια δουλειά που με ικανοποιεί. Στο κοινωνικό κομμάτι, χαίρομαι που έχω επηρεάσει κάποιους ανθρώπους θετικά. Μακάρι να βρεθούν και άλλοι που θα πάρουν τέτοιες πρωτοβουλίες και μακάρι να καταφέρουν ακόμα περισσότερα. Πιστεύω ότι η χώρα αυτή έχει πολύ δυνατό κοινωνικό ιστό που άντεξε τις τρομακτικές συνέπειες της οικονομικής λιτότητας.

»Οσον αφορά το akapnos, θέλουμε να συνεχίσουμε να φέρνουμε στην επιφάνεια τα ερωτήματα γύρω από τη μη τήρηση του νόμου καθώς και την προώθηση των άκαπνων καταστημάτων. Είμαι τυχερός που γνώρισα τα άτομα που είναι στην ομάδα του akapnos και θέλω να συνεχίσουμε μαζί το έργο μας».

info

Περισσότερες πληροφορίες στο akapnos.gr

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News