Ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου, υποσχόμενος, μεταξύ άλλων, να απαλλάξει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τους ριζοσπάστες αριστερούς. Πλέον, όμως, λιγότερο από τέσσερις μήνες αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του, υιοθετεί ορισμένες από τις πολιτικές τους. Καθώς ο αμερικανός πρόεδρος απαίτησε, την περασμένη Δευτέρα, από τις φαρμακευτικές εταιρείες να μειώσουν τις τιμές των φαρμάκων στις ΗΠΑ, ο Ρεπουμπλικάνος υπουργός Υγείας παραδέχτηκε ότι το σχέδιο του Τραμπ παρέπεμπε ξεκάθαρα στον γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς, τον πιο αριστερό από τους Δημοκρατικούς στο Κογκρέσο.    

«Αυτό ήταν o πυρήνας της υποψηφιότητας του Μπέρνι Σάντερς για την προεδρία», είπε ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, αναφερόμενος στον βετεράνο της πολιτικής από το Βερμόντ. «Κάποια από τα παιδιά μου είναι Δημοκρατικοί (και) μεγάλοι θαυμαστές του Μπέρνι Σάντερς, και όταν τους είπα τι επρόκειτο να συμβεί, δάκρυσαν».   

Ομως, όπως γράφει ο Τζέιμς Πόλιτι, διευθυντής του γραφείου των Financial Times στην Ουάσιγκτον, «η έμπνευση του Τραμπ από τη φιλολαϊκή Αριστερά δεν περιορίζεται μόνο στην προσπάθειά του να μειώσει το αυξανόμενο κόστος των φαρμάκων στην Αμερική». Τις τελευταίες εβδομάδες ο Τραμπ όχι μόνον ασπάστηκε πολιτικές που συνήθως υποστηρίζονται από προοδευτικούς Δημοκρατικούς (όπως η αύξηση της φορολογίας των πολύ πλούσιων και ο αυστηρότερος έλεγχος των ανατιμήσεων) αλλά τις οικειοποιήθηκε κιόλας, δυσαρεστώντας πολλούς στους κόλπους του ίδιου του κόμματός του.    

«Νομίζω ότι ο Τραμπ αντιλαμβάνεται ότι αυτά τα ζητήματα είναι δημοφιλή και είναι ένας άνθρωπος που του αρέσει να είναι δημοφιλής», ανέφερε σχετικά, μιλώντας στη λονδρέζικη εφημερίδα, η Λιζ Πανκότι, πρώην βοηθός του Σάντερς στο Κογκρέσο και νυν επικεφαλής πολιτικής στην Groundwork Collaborative, μια αριστερόστροφη δεξαμενή σκέψης.  

Και είναι αλήθεια ότι η αναπάντεχη αριστερή στροφή του Τραμπ, όσον αφορά ορισμένες πτυχές της φορολογικής και της υγειονομικής πολιτικής, πραγματοποιείται καθώς τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις μειώνονται, κυρίως λόγω του τρόπου με τον οποίο διαχειρίζεται την οικονομία και του σοβαρού πλήγματος που κατάφεραν στην αγορά τα δασμολογικά του σχέδια, παρότι δεν άργησε, τελικά, να τα αναστείλει.  

Ο αμερικανός πρόεδρος ενδέχεται επίσης να επιδιώκει να αποδυναμώσει τους Δημοκρατικούς –οικειοποιούμενος φιλολαϊκές προτάσεις τους– ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026. Κατά την πρώτη θητεία του, οι Δημοκρατικοί κατάφεραν να ανακτήσουν την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, επικρίνοντας τον πρόεδρο και το κόμμα του για την τεράστια μείωση της φορολογίας των πλουσίων, καθώς και για τις απόπειρες περιορισμού της πρόσβασης των Αμερικανών μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων στην υγειονομική περίθαλψη, και σίγουρα ο Τραμπ θέλει να αποφύγει μια παρόμοια εξέλιξη σε 18 μήνες (οι οποίοι στην πολιτική δεν είναι πολλοί) από σήμερα.  

Συγχρόνως, όμως, όπως γράφει ο διευθυντής των Financial Times στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, η στροφή του Τραμπ αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη προσπάθειά του να αναμορφώσει και να αναδείξει τους Ρεπουμπλικάνους ως το κόμμα όχι των επιχειρήσεων αλλά της εργατικής τάξης. Κάτι παρόμοιο επιδίωξε και κατά την πρώτη θητεία του, αλλά αυτή τη φορά δείχνει να είναι πιο αποφασισμένος. 

Την περασμένη εβδομάδα, ο αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι θα υποστηρίξει την αύξηση του ανώτατου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για άτομα που κερδίζουν περισσότερα από 2,5 εκατ. δολάρια τον χρόνο από 37 σε 39,7%, αψηφώντας την παραδοσιακή αντίθεση του κόμματός του σε οποιεσδήποτε αυξήσεις φόρων. «Πρόκειται πραγματικά για μια αναδιανομή και είμαι πρόθυμος να το κάνω, εάν το θέλουν», δήλωσε ο Τραμπ, απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο. «Θα ήθελα πολύ να μπορέσω να δώσω στους ανθρώπους κατώτερης τάξης μια μεγάλη ευκαιρία, δίνοντας μέρος αυτών που κατέχω». 

Τους προηγούμενους μήνες ο Τραμπ υποστήριξε επίσης την κατάργηση της προνομιακής φορολόγησης των κερδών των ιδιωτικών κεφαλαίων και των hedge funds, με τον Τζέιμς Πόλιτι να σχολιάζει πως επρόκειτο για μια «προειδοποιητική βολή» με αποδέκτη τη Γουόλ Στριτ. Και με το εκτελεστικό διάταγμα της Δευτέρας για τις τιμές των φαρμάκων, απείλησε να επιβάλει διάφορα μέτρα κάθε άλλο παρά δημοφιλή μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων, όπως ο έλεγχος των εξαγωγών φαρμακευτικών εταιρειών που πωλούν τα προϊόντα τους σε χώρες όπου οι τιμές των φαρμάκων είναι χαμηλότερες σε σχέση με τις τιμές στις ΗΠΑ. Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου θα πρέπει να είναι έτοιμη να λάβει «μέτρα επιβολής του νόμου» για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε «αντιανταγωνιστικής» συμπεριφοράς. 

«Συμφωνώ με τον πρόεδρο Τραμπ. Είναι εξοργιστικό το γεγονός ότι ο αμερικανικός λαός πληρώνει, μακράν, τις υψηλότερες τιμές στον κόσμο για συνταγογραφούμενα φάρμακα», δήλωσε ο Μπέρνι Σάντερς σε ανακοίνωσή του. «Αλλά ας είμαστε ξεκάθαροι», πρόσθεσε. «Το πρόβλημα δεν είναι ότι οι τιμές των συνταγογραφούμενων φαρμάκων είναι πολύ χαμηλές στην Ευρώπη και τον Καναδά. Το πρόβλημα είναι ότι η εξαιρετικά άπληστη φαρμακευτική βιομηχανία σημείωσε κέρδη άνω των 100 δισ. δολαρίων πέρυσι, κατακλέβοντας τον αμερικανικό λαό». 

«Ο Τραμπ ανέκαθεν είχε μια λαϊκιστική οικονομική τάση, η οποία έχει εκδηλωθεί σε μεγάλο βαθμό στις προστατευτικές εμπορικές πολιτικές του», σχολιάζει ο δημοσιογράφος των Financial Times. Πλέον, όμως, καθίσταται, εμφανής και σε άλλους τομείς. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας με αντίπαλο την Κάμαλα Χάρις, πέρυσι, πρότεινε μια σειρά φορολογικών μέτρων (περιλαμβανομένης της κατάργησης του φόρου στα φιλοδωρήματα και τις υπερωρίες) αποσκοπώντας στην υποστήριξη των Αμερικανών της μεσαίας και της κατώτερης τάξης. Συγχρόνως, όμως, έβαλε κατά της Χάρις, κατηγορώντας την για «ελέγχους τιμών» και «σοσιαλισμό», όταν εκείνη πρότεινε μέτρα για τον έλεγχο του κόστους των τροφίμων, περιλαμβανομένου του ελέγχου των ανατιμήσεων από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ένα μέτρο με το οποίο ο Τραμπ απειλεί, σήμερα, τους φαρμακευτικούς κολοσσούς.

«Εάν ο φιλολαϊκισμός τύπου Σάντερς τού Τραμπ έχει διάρκεια, θα φανεί στη συνέχεια φέτος, από το αν επιμείνει στο σχέδιό του κατά των φαρμακευτικών εταιρειών και καταφέρει να περάσει τα προτεινόμενα φορολογικά μέτρα του –περιλαμβανομένης της αύξησης της φορολογίας για πλουσίους– στο Κογκρέσο», όπως συνοψίζει ο Τζέιμς Πόλιτι.  

«Δεν νομίζω ότι το κέντρο βάρους εντός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος έχει μετατοπιστεί ως προς το εάν οι υψηλότεροι φόροι είναι ωφέλιμοι. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η προθυμία των Ρεπουμπλικάνων να αποδεχθούν ορισμένες από αυτές τις πολιτικές που έχουν συνδεθεί στενά με τους Δημοκρατικούς», δήλωσε στους Financial Times ο Μάικλ Στρέιν, αναλυτής οικονομικής πολιτικής στη δεξιόστροφη δεξαμενή σκέψης American Enterprise Institute. 

Πάντως, προς το παρόν, τα οικονομικά σχέδια του Τραμπ (στα οποία προβλέπονται ευρείες μειώσεις φόρων και σημαντικές περικοπές δαπανών για κυβερνητικά προγράμματα που συνδράμουν οικογένειες χαμηλών εισοδημάτων) εξακολουθούν να είναι δυσανάλογα ωφέλιμα για τα νοικοκυριά υψηλού εισοδήματος και επιβλαβή για τους υπόλοιπους Αμερικανούς. Εξ ου και ο χαρακτηρισμός τής φαινομενικά «φιλολαϊκής» και «αριστερής» στροφής του Τραμπ ως λαϊκιστικής από τους επικριτές του.