Κάνεις κλικ και στην οθόνη του υπολογιστή εμφανίζεται το πιο πολυσυζητημένο θέατρο του κόσμου. Το Sunac Guangzhou Grand Theatre στην άκρη του Γκουάνγκτζου στη βόρεια Κίνα είναι ένα εκπληκτικό θέατρο 2.000 θέσεων εμπνευσμένο από τον στροβιλισμό του κινέζικου μεταξιού. Εργο του βρετανικού γραφείου Steven Chilton Architects, με χρυσαφένια μοτίβα γερανών, φοινίκων και άλλων μυθικών πουλιών στην κόκκινη επιφάνειά του, το κτίριο -όπως φαίνεται σε κάτοψη- έχει δέκα καμπύλες πτυχές, που «στροβιλίζονται» γύρω από μια μεγάλη γυάλινη είσοδο.

Το μετάξι είναι βασικό προϊόν της περιοχής και το Γκουάνγκτζου, το «λιμάνι από το οποίο ξεκινάει ο Δρόμος του Μεταξιού στη Θάλασσα, ήταν πατρίδα και έμπνευση για καλλιτέχνες που όρισαν την έννοια του κινεζικού πολιτισμού εδώ και χιλιάδες χρόνια», δήλωσε στο Dezeen ο  Στίβεν Σίλτον.

Και συμπλήρωσε ο βρετανός αρχιτέκτονας: «Εκτός από τον λειτουργικό σκοπό του σχεδιασμού, η πρόθεσή μας ήταν να διοχετεύσουμε την ιστορία, το συναίσθημα και τη δημιουργική ενέργεια της πόλης μέσα από ένα κτίριο του οποίου η αποστολή είναι να εκπαιδεύσει την επόμενη γενιά των κορυφαίων στις παραστατικές τέχνες».

Το νέο θέατρο είναι μια δήλωση για κάτι που δημιουργήθηκε κάπου όπου προηγουμένως δεν υπήρχε τίποτα, γράφει ο Ρόουαν Μουρ στον Guardian: μια τρισδιάστατη διαφήμιση του κινεζικού ομίλου Sunac Wanda για την τεράστια πόλη πολιτιστικού τουρισμού, που έχτισε στην περιοχή, μέρος της οποίας είναι και το θέατρο.

Το έργο ανήκει στην ίδια κατηγορία με project όπως το τεράστιο γήπεδο ποδοσφαίρου σε σχήμα λωτού -σύμφωνα με πληροφορίες το μεγαλύτερο στον κόσμο- που είναι υπό κατασκευή στην ίδια πόλη, και το Nanjing Zendai Himalayas Centre, του κινεζικού αρχιτεκτονικού γραφείου MAD, ένα σύμπλεγμα από λευκούς ουρανοξύστες μικτής χρήσης σε σχήμα οροσειράς.

Με επιφάνεια 560.000 τετραγωνικών μέτρων, είναι μια πόλη μέσα στην πόλη Ναντζίνγκ -πρωτεύουσα της επαρχίας Γιανγκσού, που απλώνεται κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Κίνας. Λέγεται ότι προσαρμόζει «το παραδοσιακό κινέζικο concept του “shanshui”, της πνευματικής αρμονίας μεταξύ της φύσης και της ανθρωπότητας στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον».

Αλλα θαύματα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής είναι το C, ένα ζευγάρι πανύψηλων ουρανοξυστών στο Σενζέν, του γραφείου  Zaha Hadid Architects, που ενώνονται στη βάση τους και «ανοίγουν» σε κυκλικές βεράντες γεμάτες δέντρα.

Φεύγοντας από την Κίνα, το «κουαρτέτο» των ουρανοξυστών από αλουμίνιο Lusail Towers είναι μέρος της Lusail City των Foster + Partners, η οποία περιλαμβάνει επίσης ένα γήπεδο 80.000 θέσεων, που θα φιλοξενήσει τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 στο Κατάρ.

Στην ίδια κατηγορία συμπεριλαμβάνονται και οι δύο ουρανοξύστες με διαμερίσματα στο Βανκούβερ του Καναδά, του Heatherwick Studio, που θυμίζουν άνθη τουλίπας με λεπτούς μίσχους.

Ολα τα παραπάνω είναι κτίρια με ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, όπως οι εντυπωσιακές καμπύλες τους -επιτεύγματα που ξεχωρίζουν από την πλευρά της μηχανικής-, η προφανής χρήση φυσικών και πολιτισμικών συμβόλων -λωτός, μετάξι, Ιμαλάια, τουλίπες, shanshui-, το πάθος για τοποθέτηση δέντρων ψηλά στον αέρα, αδιαφορώντας μάλλον για το αν τα μπαλκόνια των ουρανοξυστών προσφέρουν μια φυσική εμπειρία συγκρίσιμη με ένα πάρκο στο έδαφος. Το παν εδώ είναι η εμφάνιση και το σχήμα.

Συχνά τα όρια ωθούνται στα άκρα -πέρα από ό,τι παλαιότερα θεωρούνταν καλαίσθητο ή κατάλληλο- πράγμα που  επιτρέπουν οι σύγχρονες τεχνικές δυνατότητες. Κάνουν ό, τι κάνουν επειδή μπορούν, γράφει ο Ρόουαν Μουρ στον Guardian. Υπάρχει, άλλωστε, ένας γνωστός όρος για project όπως αυτά: η «εμβληματική αρχιτεκτονική», είναι τουλάχιστον δύο δεκαετιών παλιά.

Υπάρχει επίσης η «ω θεέ μου!» αρχιτεκτονική του Ντουμπάι των αρχών του 21ου αιώνα, με τα τεχνητά νησιά σε μορφή φοίνικα και το «Burj Al Arab» ένα πανέμορφο ξενοδοχείο επτά αστέρων -το ψηλότερο στον κόσμο- που θυμίζει πανί ιστιοπλοϊκού, και το οποίο κατά κάποιον τρόπο δεν έχει ξεπεραστεί.

Το εντυπωσιακό είναι ο τρόπος που συνεχίζεται αυτού του είδους η αρχιτεκτονική, τόσο σε όγκο όσο και σε κλίμακα, σε τόσα μέρη του κόσμου. Θεωρείται (από την πρώτη στιγμή) ξεπερασμένη και βαρετή, αλλά δεν φεύγει. Το μη φυσιολογικό είναι το νέο, ή όχι και τόσο νέο, φυσιολογικό.

Οι παράγοντες, που την προωθούν, είναι εν μέρει οι ίδιοι που διέκριναν ανέκαθεν την αρχιτεκτονική του εντυπωσιασμού. Πίσω της κρύβεται η επιθυμία επιχειρήσεων και δήμων να διαφημιστούν και να πουλήσουν τον εαυτό τους, η επιθυμία να δημιουργήσουν ένα τοπόσημο, να δοξαστούν, να φανούν μεγαλύτεροι (και πιο μεγαλοπρεπείς).

Μεγαλουργούν, λοιπόν, στον Περσικό Κόλπο γιατί διαθέτουν αστείρευτα αποθέματα χρημάτων και στην Κίνα γιατί εκεί γίνονται τεράστια αναπτυξιακά έργα. Το καθόλου μικρό Sunac Guangzhou Grand Theatre δεν είναι παρά το κερασάκι σε μια τεράστια τούρτα με θεματικά πάρκα, εσωτερικές πίστες σκι στο νερό και σε χιόνι, όπως είναι η πόλη Sunac Wanda.

Και μεγαλουργούν με τη βοήθεια της τεχνολογίας, και λογισμικών που επιτρέπουν σε αρχιτέκτονες να απεικονίζουν πολύπλοκα σχήματα και σε μηχανικούς να τα υπολογίζουν, τεχνικών φωτορεαλιστικής οπτικοποίησης, που κάνουν ένα έργο να φαίνεται φυσικό πριν καν γίνει, κατασκευαστικών τεχνικών που μετατρέπουν αυτά τα σχήματα σε πραγματικότητα και, τέλος, με τη βοήθεια της γεμάτης με εικόνες παγκόσμιας αγοράς του Διαδικτύου.

Με εξαίρεση το γραφείο MAD architects, με έδρα το Πεκίνο -πατρίδα του ιδρυτή του Μα Γιανσόνγκ-, που σχεδίασε το Zendai Himalayas Centre, και την αμερικανική πολυεθνική εταιρεία Gensler του Evergrande Guangzhou Stadium σε σχήμα λωτού, όλα τα άλλα κτίρια είναι δημιουργίες ευρωπαϊκών γραφείων. Η Ευρώπη ωστόσο δεν είναι διαθέσιμη για τέτοιου είδους εμβληματικά αρχιτεκτονήματα.

Εδώ, οι τροχοί των προμηθειών (λαδώματα), της διαβούλευσης και του προγραμματισμού γυρίζουν πιο αργά ενώ είναι πιο δύσκολο να βρεθούν τεράστιοι χώροι (ή να δημιουργηθούν με εξαγορές κτημάτων) του ενός ιδιοκτήτη, δυνατότητα που υπάρχει στην Κίνα.

Αυτού του είδους τα έργα, εξάλλου, προσβάλλουν τις ευαισθησίες πολλών ευρωπαίων αρχιτεκτόνων, που εκπαιδεύτηκαν ενάντια στη μονοδιάστατη σκέψη, ιδέα που δεν επιτρέπει κανένα περαιτέρω βάθος ή πολυπλοκότητα σε ένα έργο. Είναι  όμως μια ιδέα που επιθυμούν όλο και πιο συχνά οι νέοι πελάτες. Τα νέα μεγάλα έργα, στην ουσία, γίνονται για να προκαλέσουν τον θαυμασμό στο Instagram και τα αντίστοιχα like, συνήθως όμως, πίσω από ένα εμβληματικό κέλυφος δεν υπάρχει βαθιά αρχιτεκτονική σκέψη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News