Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ακολουθεί μια τολμηρή και ασυνήθιστη διπλωματική στρατηγική: επιδιώκει τη βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία, παρά τις δεκαετίες αντιπαράθεσης που χωρίζουν τις δύο πλευρές. Αντί για σκληρή στάση, ο κύπριος ηγέτης επιλέγει τον δρόμο του ρεαλισμού και του διαλόγου, αναγνωρίζοντας ότι η γεωγραφία καθιστά την Τουρκία μόνιμο γείτονα και αναπόφευκτο εταίρο.

Η επικείμενη κυπριακή προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, που ξεκινά τον Ιανουάριο, προσφέρει στη Λευκωσία μια μοναδική ευκαιρία να επηρεάσει την ευρωπαϊκή ατζέντα και να επιχειρήσει επαναπροσέγγιση με την Αγκυρα. Σύμφωνα με τους Financial Times και την Ελένη Βαρβιτσιώτη, ο Χριστοδουλίδης δηλώνει πρόθυμος να προσκαλέσει τον Ταγίπ Ερντογάν ή τον Χακάν Φιντάν σε ανεπίσημες συναντήσεις της ΕΕ, στέλνοντας μήνυμα ότι η Κύπρος δεν επιδιώκει απομόνωση αλλά διάλογο εντός ευρωπαϊκού πλαισίου.

Η στρατηγική του συνδέεται και με την επανεκκίνηση των συνομιλιών για το Κυπριακό. Η εκλογή του Τουρκοκύπριου Τουφάν Ερχουρμάν, ο οποίος έχει δηλώσει υπέρ της επανένωσης, θεωρείται παράθυρο ευκαιρίας. Ο κύπριος πρόεδρος προτείνει να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις από το σημείο του Κραν-Μοντανά του 2017, όταν οι δύο κοινότητες βρέθηκαν πιο κοντά από ποτέ σε συμφωνία.

Ο Χριστοδουλίδης χαιρετίζει την ανάμειξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μέσω του διορισμού του Γιοχάνες Χαν ως ειδικού απεσταλμένου, υπογραμμίζοντας ότι μόνο η ΕΕ μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά κίνητρα στην Τουρκία –οικονομικά, πολιτικά και θεσμικά– ώστε να υπάρξει πραγματική πρόοδος. Η ιδέα μιας λύσης που θα συνδέεται με ευρωπαϊκές εγγυήσεις και οφέλη φαίνεται να αποτελεί τον νέο πυρήνα της κυπριακής προσέγγισης.

Ωστόσο, σημειώνουν οι Financial Times, ο Χριστοδουλίδης δεν παραβλέπει την ανάγκη για σταδιακή οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Προτείνει αμοιβαία βήματα, όπως η απελευθέρωση της βίζας για τούρκους επιχειρηματίες και η άρση του τουρκικού εμπάργκο στα κυπριακά πλοία που ισχύει από το 1987. Αυτές οι κινήσεις, σύμφωνα με τον ίδιο, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως χειροπιαστές αποδείξεις καλής θέλησης.

Η πρωτοβουλία του ενδέχεται να συναντήσει αντιστάσεις εντός της ΕΕ. Ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία ή η Αυστρία, διατηρούν επιφυλακτική στάση απέναντι στην Τουρκία, λόγω θεμάτων δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Χριστοδουλίδης παραδέχεται ότι, αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται πρόθυμη, ορισμένα κράτη-μέλη «κρύβονται πίσω από την Κύπρο» για να αποφύγουν δύσκολες αποφάσεις.

Η πρωτοβουλία αυτή σηματοδοτεί μια στροφή στην κυπριακή εξωτερική πολιτική γράφουν οι FT, η οποία παραδοσιακά στηριζόταν στην απομόνωση της Τουρκίας και στην αυστηρή καταγγελία της κατοχής. Ο Χριστοδουλίδης, αντιθέτως, προωθεί μια πολιτική εξομάλυνσης, επιχειρώντας να μετατρέψει τη γεωπολιτική ένταση σε εργαλείο επιρροής μέσα στην ΕΕ.

Πίσω από αυτή τη στάση κρύβεται μια ευρύτερη λογική: η Κύπρος, αντί να παραμένει «θύμα» του Κυπριακού, επιδιώκει να γίνει παράγοντας λύσεων στην ευρωπαϊκή πολιτική σκακιέρα. Αν οι πρωτοβουλίες του ευοδωθούν, θα μπορούσαν να ανοίξουν έναν νέο δίαυλο επικοινωνίας ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τουρκία, και ίσως να αναζωογονήσουν τη διαδικασία επανένωσης του νησιού, υπό ευρωπαϊκή ομπρέλα και με ρεαλιστικούς όρους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News