Οσο και αν η Ευρώπη περιμένει από τις ΗΠΑ να διαφυλάξουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ ως… κόρη οφθαλμού, τη φέτα και τη σαμπάνια, κάτι τέτοιο μάλλον δεν αναμένεται να συμβεί.

Και από κάτι τέτοια προϊόντα, οι διαπραγματεύσεις για την περίφημη Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Εταιρική Σχέση (ΤΤΙΡ) ανάμεσα στους δύο «εταίρους» έχουν οδηγηθεί σε ένα κρίσιμο σημείο, με την Ουάσιγκτον να δηλώνει, μέσω ανώτερου αξιωματούχου, ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία διάθεση να «προστατεύσουν» τα συγκεκριμένα ή άλλα ευρωπαϊκά προϊόντα. Αυτό από μόνο του είναι ικανό να τερματίσει βίαια την εμπορική συμφωνία.

Σύμφωνα με τον ιστότοπο Politico, αυτό που προτρέπει η ΕΕ τους Αμερικανούς είναι να τροποποιήσουν τη χρήση των ειδικών ονομάτων που φέρουν κάποια συγκεκριμένα προϊόντα τα οποία έχουν καθορισμένη γεωγραφική ένδειξη. Πιο απλά: να δεχθούν ότι η φέτα μπορεί να προέρχεται μόνο από την Ελλάδα και η σαμπάνια από τη Γαλλία και να μην υπάρχουν στα ράφια των αμερικανικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ αντίστοιχα προϊόντα που είναι… κάτι σαν φέτα και κάτι σαν σαμπάνια.

Η ΕΕ προσπαθεί να πείσει με κάθε τρόπο τους εμπορικούς της εταίρους στην άλλη άκρη του Ατλαντικού να δεχθούν αυτή τη δέσμευση. Σε αντίθετη περίπτωση, οι ΗΠΑ θα είναι σε θέση να πουλούν τη δική τους φέτα εντός της χώρας, αλλά και στην Ευρώπη.

Η άποψη των Αμερικανών

Η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει ότι υπάρχει ανάγκη προστασίας ορισμένων τροφίμων που φέρουν μια συγκεκριμένη ονομασία, ωστόσο θεωρεί πως προϊόντα όπως η φέτα φέρουν μια γενική ονομασία – που σημαίνει ότι χρησιμοποιούνται για να αντιπροσωπεύουν για κατηγορία τροφίμων, επομένως δεν μπορούν να προστατευτούν.

Επισήμως, οι ΗΠΑ επισημαίνουν ότι οι εξαγωγές τροφίμων της ΕΕ πηγαίνουν πολύ καλά στην αμερικανική αγορά, χωρίς μάλιστα την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων. Μάλιστα, διατείνονται πως αυτοί που βγαίνουν χαμένοι είναι οι αμερικανοί παραγωγοί, με την έννοια ότι οι ΗΠΑ φτάνουν στο σημείο, λόγω των ευρωπαϊκών απαγορεύσεων, να πουλούν περισσότερο τυρί στον Τρινιτάντ σε σχέση με αυτό που διαθέτουν εντός της ΕΕ.

Ο Τζιμ Μούλχερν, πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Παραγωγών Γάλακτος των ΗΠΑ, εμφανίζεται αρκετά οξύς απέναντι στην Ευρώπη: «Αυτό που κάνει η ΕΕ με τις γεωγραφικές ενδείξεις των προϊόντων είναι ένας τρομακτικός σφετερισμός και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη συμφωνία περί ελεύθερων συναλλαγών».

Σημειώνει, δε, πως για τους αμερικανούς γεωργούς αυτού του είδους οι απαγορεύσεις αποτελούν «κόκκινη» γραμμή, την οποία δεν επιθυμούν με τίποτα να υπερβούν.

Η αντίδραση της Ευρώπης

Ωστόσο, την ίδια σκληρή «άμυνα» παίζουν και οι Ευρωπαίοι. Ο επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, δηλώνει: «Δεν θα υπάρξει καμία συμφωνία αν δεν αναγνωριστούν οι γεωγραφικές ενδείξεις».

Αν για την Ελλάδα το θέμα της φέτας είναι σημαντικό, για τους Γάλλους είναι το κρασί. Από το 2006 υπάρχει συμφωνία ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ που απαγορεύει τη χρήση 17 ονομασιών οίνων (μεταξύ αυτών η σαμπάνια), καθώς θεωρούνται «σήματα» της Γαλλίας. Φαίνεται, όμως, πως οι αμερικανοί εμπορικοί αντιπρόσωποι επιθυμούν να αλλάξει εκείνη η συμφωνία.

Κατά τον καθηγητή εμπορικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Σααρμπρίκεν, Ράινχαρντ Κουίκ, δεν είναι μόνο τα οικονομικά συμφέροντα που συγκρούονται στο συγκεκριμένο πεδίο. «Εχουμε να κάνουμε με δύο διαφορετικές πολιτιστικές προσεγγίσεις. Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι αν η γαλλική σαμπάνια είναι καλύτερη, τότε οι πελάτες θα πρέπει να έχουν την ελεύθερη επιλογή να τη διαλέξουν έναντι άλλου αντίστοιχου ποτού».

Οι μικροί εξαγωγείς

Οι γεωγραφικές ενδείξεις, όμως, είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τους μικρούς και μεσαίους εξαγωγείς, οι οποίοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να προωθήσουν τα προϊόντα τους δεσμεύοντας πολλά χρήματα στη διαφήμιση ή το μάρκετινγκ έτσι ώστε να έχουν άνετη πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ. Σύμφωνα με την Κομισιόν, με στοιχεία του 2010, η αξία των προστατευόμενων ευρωπαϊκών προϊόντων φτάνει στα 54.300.000.000 ευρώ.

Η πίεση που ασκούν οι ευρωβουλευτές στην Κομισιόν είναι έντονη και πέρυσι υπήρξε ψήφισμα από τη μεριά τους, με το οποίο ζητούσαν από τις Βρυξέλλες να εξασφαλίσει την πλήρη αναγνώριση και την ισχυρή νομική προστασία των προϊόντων που φέρουν γεωγραφική ένδειξη.

Οι ανησυχίες της Ελλάδας

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Politico, η ελληνική κυβέρνηση ανησυχεί για την προστασία των παραδοσιακών τυριών μέσω της διατλαντικής συμφωνίας και πολύ συχνά φέρνει το θέμα στο τραπέζι των συζητήσεων.

Οπως αποκαλύπτει ανώτερος ευρωπαίος διπλωμάτης, «δεν υπάρχει φορά που ξεκινάμε να συζητήσουμε για τη συμφωνία με τις ΗΠΑ και να μην εγείρει ο έλληνας συνάδελφος το θέμα της φέτας».

Η συμβιβαστική λύση

Αυτό που αναζητείται τώρα είναι η μέση οδός έτσι ώστε να προχωρήσει η συμφωνία αφήνοντας και τις δύο πλευρές ευχαριστημένες. Πηγή της Κομισιόν σημείωνε πως δεν θα υπάρξει καμία συμφωνία αν οι ΗΠΑ δεν αποδεχθούν το αίτημα της ΕΕ – και μέχρι τώρα δεν έχει εμφανιστεί καμία τέτοια διάθεση.

Υπάρχουν 1.241 προστατευόμενες ονομασίες τροφίμων και 1.750 ονομασίες κρασιών στην Ευρώπη, αλλά η Κομισιόν συζητάει για μια λίστα προτεραιότητας που περιλαμβάνει 200 προϊόντα που πρέπει να περιλαμβάνονται στη διατλαντική συμφωνία. Η πρόσφατη εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τον Καναδά είναι οδηγός. Σε αυτήν, η ΕΕ κατάφερε να προστατεύσει 145 προϊόντα. Το ίδιο έκανε και στη συμφωνία με το Βιετνάμ (προστατεύτηκαν 169 προϊόντα).

Το πρόβλημα με την Ευρώπη είναι ότι αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να κάνει μια τέτοια αντιπροσφορά που θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν ικανοποιητικό συμβιβασμό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News