Την ερχόμενη Κυριακή 28 Ιανουαρίου περίπου 550.000 Ελληνοκύπριοι έχουν το δικαίωμα να πάνε στη κάλπη και να ψηφίσουν τον επόμενο πρόεδρο της δημοκρατίας. Δύο, όμως, είναι ήδη οι νικητές. Τα καρναβάλια και οι αδιάφοροι.

Η κανονική ημερομηνία τέλεσής τους ήταν η 18η Φεβρουαρίου, η πρώτη δόση, και στις 25 η δεύτερη, αφού κανείς δεν θα συγκεντρώσει με τη μία απόλυτη πλειοψηφία. Όμως φέτος η 18η Φεβρουαρίου πέφτει Κυριακή της Τυρινής – η ημέρα που για τους πιο πιστούς είναι η τελευταία μέρα που τρώνε γαλακτοκομικά κι από την επομένη, Καθαρά Δευτεύρα, αρχίζει η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής, και για τους χαλαρούς πιστούς ή και άπιστους γίνονται τα καρναβάλια.

Εκλογές εκείνη τη μέρα, θα ήτο μεγάλο πλήγμα κατά της γενέτειρας πόλης του προέδρου Αναστασιάδη, της Λεμεσού, που φημίζεται για το καρναβάλι της, και σχεδόν όλος ο κόσμος ετοιμάζεται από μήνες πριν για τις εκδηλώσεις. Ποιος θα προσέλθει στις κάλπες την ίδια μέρα που θα παρελαύνουμε, ήταν το αδιάσειστο επιχείρημα των Λεμεσιανών για να αλλάξει η ημερομηνία. Ενώ ο ίδιος ο πρόεδρος, πιέζοντας και αυτός, λέγεται πως το πήγε πιο πολιτικά το θέμα: Αδιαφορεί που αδιαφορεί ο κόσμος, με ταυτόχρονες εκλογές και καρναβάλια δεν θα μας ψηφίσει κανείς. Κι έτσι, κατά τυπική παρεκτροπή του Συντάγματος, για να μην απομακρυνθούν οι μασκαράδες και πολιτικά απαθείς/απογοητευμένοι, ήρθαν οι εκλογές πιο κοντά.

Αυτήν την Κυριακή, θα παρελάσουν εννέα υποψήφιοι. Θα μείνουν οι δύο που θα συγκεντρώσουν τις περισσότερες ψήφους. Τον πρώτο, τον ξέρουμε. Θα είναι ο Νίκος Αναστασιάδης, του δεξιού Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ). Προηγείται με μεγάλη διαφορά από τους υπόλοιπους. Δεν ανατρέπεται με τίποτα. Για τον δεύτερο, παίζονται στοιχήματα «any way». Δηλαδή, η ζυγαριά μπορεί να γείρει, σχεδόν με ίσες πιθανότητες, οπουδήποτε. Είτε από την μεριά του Σταύρου Μαλά, του υποψηφίου του κομμουνιστικού ΑΚΕΛ, είτε του Νικόλα Παπαδόπουλου, προέδρου του κεντρώου Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΗΚΟ), που εκπροσωπεί όμως έναν αλλόκοτο κεντρο-αριστερο-δεξιό-οικολογικό «ενδιάμεσο χώρο», όπως λέγεται.

Ενας εκ των Μαλά και Παπαδόπουλου, θα είναι ο αντίπαλος του Αναστασιάδη την δεύτερη Κυριακή, 4 Φεβρουαρίου. Η μάχη των δύο είναι ήδη γκραν γκινιόλ απ’ όλες τις μπάντες. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις φέρουν πότε τον έναν να προπορεύεται του άλλου με διαφορά όχι υψηλότερη του 1%, και πότε το αντίστροφο με την ίδια ακριβώς διαφορά. Και οι παρασκηνιακές κινήσεις είναι σχεδόν μυθιστορηματικές. Το δε μεγάλο παζάρι, θα αρχίσει το βράδυ της Κυριακής, μετά το αποτέλεσμα.

Το Protagon μίλησε με τέκνο παραδοσιακής «συναγερμικής» οικογένειας (του κόμματος Αναστασιάδη), που ευθέως είπε ότι η μάνα του και όλες οι φίλες της, που ακούνε ΔΗΣΥ και συγκινούνται, έχουν λάβει γραμμή να ψηφίσουν την πρώτη Κυριακή Μαλά, για να μην βγει ο Παπαδόπουλος, που θεωρείται δυσκολότερος αντίπαλος για τον νυν Πρόεδρο στον β’ γύρο.

Αυτή η εκτίμηση έχει βάση, αφού κατά παράδοση οι ψηφοφόροι του αριστερού ΑΚΕΛ, την δεύτερη Κυριακή δύσκολα θα ψηφίσουν τον δεξιό Αναστασιάδη. Όσο και εάν τα δύο κόμματα συνέπλευσαν και συμπλέουν στο Κυπριακό ζήτημα, τέτοιος ιστορικός συμβιβασμός στη κάλπη, αριστερός να ψηφίσει δεξιό και αντιστρόφως, δεν έχει ακόμα επιτελεστεί. Αν δεν πάει ο Μαλάς στον β’ γύρο, ίσως να έχουμε πρωτιά εδώ…

Υπάρχει, όμως, σε αυτές τις εκλογές και ένα άλλο, «κρίσιμο μέγεθος». Εκείνο που εκπροσωπείται από όσους στις δημοσκοπήσεις απαντούν, μέχρι τώρα, «Δεν γνωρίζω – Δεν απαντώ». Κάποιοι είναι όντως αναποφάσιστοι. Αρκετοί όμως απαντούν έτσι, μόνο για να μην πουν ότι δεν θα πάνε κάν να ψηφίσουν. Αναμένεται μεγάλη αποχή, κυρίως των νέων. Αυτή τη στιγμή, το ποσοστό αναποφάσιστων και απογοητευμένων, εάν εκπροσωπείτο από υποψήφιο πρόεδρο, θα ήταν αυτός ο αντίπαλος του Αναστασιάδη την β’ Κυριακή, και δεν αποκλείεται να έβγαινε κιόλας.

Ο Φώτος Πολυβίου, 22, απόφοιτος σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων στη Λευκωσία, είναι υποστηρικτής του κυβερνώντος ΔΗΣΥ από τα μαθητικά του χρόνια, και με όλη την οικογένεια ενθουσιωδώς στο πλευρό του προέδρου Αναστασιάδη. Εντούτοις, έχει αποφασίσει ότι την ημέρα των εκλογών «εγώ θα μείνω σπίτι μου, πενθώντας».

«Το ότι ο Αναστασιάδης είναι όντως καλύτερος από τους άλλους ανθυποψηφίους, για μένα δεν λέει κάτι».

Οι νέοι άνθρωποι σαν τον Πολυβίου, που έχουν και μια διαφορετική ματιά στον κόσμο, δεν φαίνεται να συμβιβάζονται με το γνωστό εκλογικό αξίωμα του «μη χείρον βέλτιστον», ή/και της χαμένης ψήφου.

«Εχω απαιτήσεις από αυτούς, να είναι όλοι τους άριστοι, έστω και με διαφορετικές απόψεις. Το επίπεδο της πολιτικής στην Κύπρο σήμερα, είναι υπό του μηδενός. Μπορεί να τα πηγαίνουμε καλύτερα από εσάς στην Ελλάδα επειδή είμαστε πιο οργανωμένοι και πιο πειθαρχημένοι, χάρη στους Εγγλέζους που μας έμαθαν έτσι, αλλά κανονικό κράτος δεν είμαστε. Η διαφθορά είναι βαθιά. Μεταρρυθμίσεις ουσίας δεν έγιναν. Παιδεία και Υγεία επιχορηγούνται από τον ιδιωτικό τομέα. Και αποτύχαμε για μία ακόμη φορά να ενώσουμε τον τόπο μας», λέει ο 22χρονος Πολυβίου.
Εάν, λοιπόν, η απογοήτευση ενός τέκνου του κόμματος που κυβερνά, που έβγαλε και πιθανώς θα ξαναβγάλει τον δικό του πρόεδρο δημοκρατίας είναι μεγάλη, στους άλλους χώρους είναι ίσως απροσμέτρητη.

Πριν από λίγες μέρες, σε προεκλογική συγκέντρωση σε κλειστό γήπεδο μπάσκετ της Λευκωσίας που φέρει το όνομα του αείμνηστου πατέρα του, Τάσσου Παπαδόπουλου, ο πρόεδρος του συνασπισμού του λεγόμενου «ενδιάμεσου χώρου», χαρακτήρισε τον Νίκο Αναστασιάδη «ακατάλληλο, ανήμπορο και ανίκανο» να συνεχίσει να ηγείται του τόπου. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης είπε πως δεν θα κατέβει στο επίπεδο αυτό, γεγονός «που απομακρύνει τον κόσμο από την πολιτική». Ενώ λίγες μέρες μετά, ο Αναστασιάδης αντεπετέθη στον αντίπαλό του, λέγοντας ότι ανακοινώνει μεγαλεπήβολα έργα «με τα χρήματα της μαμάς». Που είναι η Φωτεινή Παπαδοπούλου, χήρα του πρώην προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου, θυγατέρα του κύπριου επιχειρηματία Αναστάσιου Λεβέντη, 1902-1978.

Στις εκλογές του 2013, ο Νικόλας Παπαδόπουλος συμμάχησε με τον Αναστασιάδη στον β’ γύρο (όπου αντίπαλος τότε ήταν ο Μαλάς), και κέρδισαν. Τον στήριξε στα οικονομικά, τον πρώτο δύσκολο καιρό του «κουρέματος» και της υπαγωγής σε Μνημόνιο με δάνειο κοντά στα 7,5 δισ., αλλά αποχώρησε από την κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του 2014 διαφωνώντας για το πλαίσιο διαπραγμάτευσης για την επίλυση του Κυπριακού.

Ο Νικόλας Παπαδόπουλος χαρακτηρίζει τον τωρινό πρόεδρο ενδοτικό, τον κατηγορεί ότι έδωσε πολλά στους Τουρκοκύπριους στο Κρανς Μοντάνα, και εύκολα θα τον έλεγες και ευχαριστημένο που τελικά οι συνομιλίες ναυάγησαν. Ο κεντρώος υποψήφιος υποστηρίζει «μια λύση με σωστό περιεχόμενο», το οποίο όμως δεν έχει αναπτύξει στην προεκλογική περίοδο, έτσι που να το καταλάβει ο κόσμος. Λέει ότι εάν εκλεγεί πρόεδρος θα πάει στον Γκουτέρες, θα του εξηγήσει γιατί θεωρεί πως δεν μπορεί να υπάρξει λύση του Κυπριακού με εγγυήσεις, κατοχικό στρατό, εκ περιτροπής προεδρία και παραμονή εποίκων, και είναι σίγουρος τότε ότι ο γ.γ. του ΟΗΕ θα τον κατανοήσει και θα μπει μια νέα διαδικασία σε άλλη βάση.

Ας μη γελιέται κανείς, όμως, ότι το Κυπριακό ήταν υψηλά στην ατζέντα αυτής της προεκλογικής εκστρατείας. Κάθε άλλο. Σε ολοσέλιδες καταχωρήσεις στις εφημερίδες, ο πρόεδρος Αναστασιάδης παραθέτει 6 λόγους για τους οποίους ζητά την ψήφο του κόσμου, ιδίως σε μία περίοδο που η χώρα, λέει, βρίσκεται «στο μέσον μιας διαδρομής» που ξεκίνησε με την εκλογή του πριν από 5 χρόνια. Το Κυπριακό είναι τελευταίο σ’ αυτή τη μικρή λίστα.

Ο νυν πρόεδρος πιστώνεται ότι άνοιξε την διαπραγμάτευση με τους Τουρκοκύπριους και την έφτασε σε σημεία σύγκλισης που δεν είχαν υπάρξει ποτέ στα 43 χρόνια της κατοχής (π.χ. ότι η Τουρκία άνοιξε για πρώτη φορά τα χαρτιά της, εγκαταλείποντας την πάγια πολιτική των προηγούμενων ότι «το Κυπριακό λύθηκε με την εισβολή του ‘74», έπεσαν χάρτες στο τραπέζι, ήταν παρούσα η Ευρωπαϊκή Ένωση, και άλλα), αλλά χρεώνεται από πολλούς και για το ναυάγιο των συνομιλιών, ίσως στην πιο κρίσιμη στιγμή τους. Ο πρόεδρος επιρρίπτει το φταίξιμο στην Άγκυρα, αλλά η αλήθεια είναι λιγάκι πιο σύνθετη, και ελάχιστα φωτίστηκε σε τούτη την προεκλογική διαδρομή.

Το μόνο καινούργιο στοιχείο που αναδύθηκε λίγο παραπάνω από εκεί που ήταν, είναι ότι βγήκε πιο ανοικτά προς τα έξω η αμφισβήτηση του υπάρχοντος πλαισίου λύσης (Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας), και η πρόταξη ενός άλλου μοντέλου, που θα βασίζεται σε λύση ενιαίου κράτους, με δύο χαλαρές ομοσπονδίες, όπου όμως θα εφαρμόζεται το ευρωπαϊκό κεκτημένο, και δεν θα υπάρχουν κατ’ εξαίρεση ή κατά ρύθμιση διατάξεις, που θα αποκλίνουν από τις σύγχρονες δημοκρατίες που ξέρουμε.
Το μοντέλο αυτό εκφράζει για πρώτη φορά προεκλογικά ο υποψήφιος Γιώργος Λιλλήκας, παλιός υπουργός επί των ημερών Τάσσου Παπαδόπουλου και φαίνεται πως βρίσκει αποδέκτες στην κυπριακή κοινωνία. Το εκφράζει και ο υποψήφιος του εθνικιστικού ΕΛΑΜ (αδερφάκι της Χρυσής Αυγής), Χρίστος Χρίστου, αλλά ενώ ο Λιλλήκας το παρουσιάζει με τρόπο που τουλάχιστον το καταλαβαίνει κάποιος με κοινό νου, αυτός όχι.

Το Κυπριακό; Ποιο Κυπριακό;

Όπως και να΄χει, για χώρα που ακόμα τελεί υπό κατοχή, είναι ίσως η πρώτη φορά από το 1974 που το εθνικό της θέμα αντιμετωπίστηκε τόσο υποτονικά σε προεδρική εκλογή. Συνήθως, η πρώτη ερώτηση που ετίθετο προς όλους, σε όλα τα ντιμπέιτ, ήταν «πώς θα λύσετε το Κυπριακό;». Φέτος δεν μπήκε καν το ερώτημα «γιατί δεν το λύσατε 43 χρόνια τώρα;».
Ο κόσμος κουράστηκε, και αυτό είναι εμφανές. Και η έξοδος από το Μνημόνιο έπειτα από 5 δύσκολα χρόνια, έχει φέρει χαμόγελα σε πολλούς, αλλά βρίσκει τους περισσότερους να έχουν τον δικό τους οικονομικό Γολγοθά ως βασική έγνοια.

Η οικονομική ανάκαμψη μετά τη λήξη του Μνημονίου, με ζηλευτές επιδόσεις σε αρκετούς τομείς της οικονομίας, δεν έχει ακουμπήσει καν ακόμα το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού. Δεν χρειάζεται να ψάξει κάποιος πολύ για να βρει τον λόγο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της οικονομίας και της κοινωνίας είναι τα κόκκινα δάνεια.
Αυτό είναι, ίσως, το πιο ακανθώδες θέμα της προεκλογικής εκστρατείας, με πολλές και έντονες αντιπαραθέσεις, με καμία όμως ουσιαστική τοποθέτηση που να αναπαύει έστω λίγο τους ψηφοφόρους, ιδίως τους καταχρεωμένους δανειολήπτες.
Οι τράπεζες έχουν στα χέρια τους μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 22 δισεκατομμύρια ευρώ που, όπως σημείωνε προ ημερών ο έγκυρος «Φιλελεύθερος» Κύπρου, απειλούν να τινάξουν στον αέρα όλο το οικονομικό σύστημα.

«Ακόμα και οι εκποιήσεις, που είναι το πιο ακραίο μέτρο των τραπεζών για να λάβουν τα χρωστούμενα, αποδείχθηκαν εντελώς αναποτελεσματικές», λέει ο διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας, Άριστος Μιχαηλίδης, που θεωρεί «εθνικό ζήτημα» αυτό των κόκκινο δανείων, και ως πολύ επικίνδυνη την στάση της κυβέρνησης Αναστασιάδη «που πιστεύει ακόμα ότι οι νομοθεσίες των εκποιήσεων ήταν το μόνο καθήκον της απέναντι σ’ αυτό το πρόβλημα».
Το πρώτο 3μηνο του 2017 έγιναν μόλις 31 πωλήσεις ακινήτων, και το δεύτερο 35.
Οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης καταθέτουν προτάσεις, π.χ. για διαγραφές δανείων, που ηχούν γλυκά στα αυτιά των δανειοληπτών αλλά δεν έχουν την ευθύνη να τις εφαρμόσουν ώστε να αποδειχθεί εάν είναι εφαρμόσιμες, σημειώνει ο Μιχαηλίδης.

Το δάνειο και οι υποψήφιοι

Υπενθυμίζεται ότι η Κύπρος πήρε δάνειο 7,24 δισεκατομμύρια ευρώ από την Τρόικα για να γλιτώσει την βέβαιη χρεοκοπία, και της έβγαλε το λάδι, με το κούρεμα, με πολύ σκληρά μέτρα, και άλλα. Το ερώτημα «με 22 δισ. μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ποιος θα αντέξει;», δεν απαντάται από κανέναν από τους υποψηφίους.

Από αυτούς, προβάλλονται περισσότεροι εκείνοι που εκπροσωπούν κοινοβουλευτικά κόμματα. Είναι οι εξής πέντε:

1. Νίκος Αναστασιάδης, νυν πρόεδρος, προερχόμενος από τον συντηρητικό Δημοκρατικό Συναγερμό (ΔΗΣΥ)
2. Σταύρος Μαλάς, η επιλογή του αριστερού Ανορθωτικού Κόμματος Εργαζόμενου Λαού (ΑΚΕΛ)
3. Νικόλας Παπαδόπουλος, πρόεδρος του κεντρώου Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΗΚΟ), επικεφαλής συνασπισμού στον οποίο συμμετέχουν: το σοσιαλιστικό κόμμα ΕΔΕΚ, υπό την αρχηγία του Μαρίνου Σιζόπουλου, το πατριωτικό, όπως αυτοπροσδιορίζεται, Κίνημα Αλληλεγγύης της Ελένης Θεοχάρους που απεχώρησε από το ΔΗΣΥ διαφωνώντας για τον χειρισμό του Εθνικού Θέματος, και το κόμμα των Οικολόγων-Περιβαλλοντιστών, υπό την ηγεσία του Γιώργου Περδίκη. Ο Παπαδόπουλος έχει την στήριξη και του Φοίβου Μαυροβουνιώτη, που είναι πρόεδρος των κατόχων αξιόγραφων, που έχασαν τα λεφτά τους με το κούρεμα του 2013. Ο Μαυροβουνιώτης ισχυρίζεται πως τα μέλη του Σωματείου αυτού είναι τόσα πολλά, που βγάζουν πρόεδρο.
4. Γιώργος Λιλλήκας της Συμμαχίας Πολιτών, με ιδιαίτερη έμφαση στο Κυπριακό και τα ενεργειακά. Και,
5. Χρίστος Χρίστου, επικεφαλής του εθνικιστικού Εθνικού Λαϊκού Μετώπου που, κατά δήλωση Ηλία Κασιδιάρη είναι «αδερφάκι της Χρυσής Αυγής».

Υπάρχουν άλλοι 4 υποψήφιοι: ο Ανδρέας Ευστρατίου, ο Μιχάλης Μηνά, ο Χριστάκης Καπηλιώτης και ο Χάρης Αριστείδου. Ο τελευταίος συνελήφθη την περασμένη Κυριακή από την Αστυνομία Λεμεσού επειδή κακομίλησε σε αστυνομικό που του έκανε παρατήρηση που μοίραζε έξω από εκκλησία την ώρα της Θείας Λειτουργίας φυλλάδια που έγραφαν ότι θα φορέσει χειροπέδες σε άτομα που χαρακτήριζε «ποικιλόχρωμους κλεφτοκοτάδες». Του απαγγέλθηκε η κατηγορία της εξύβρισης οργάνου της τάξεως, και αφέθηκε ελεύθερος, άρα θα είναι παρών στην πρώτη αναμέτρηση.
Ο επόμενος πρόεδρος της δημοκρατίας θα αναλάβει τα καθήκοντά του την 1η Μαρτίου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News