Τι σημαίνει το «αν με ρωτάς» του Γιάννη Στουρνάρα; Μπορεί κανείς να διαβάσει κάτι παραπάνω στις παρεμβάσεις του για τη μετανάστευση, το φορολογικό και την ακρίβεια πέρα από αυτά που ορίζει το προφίλ ανεξαρτησίας του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος; Η δεύτερη θητεία του κ. Στουρνάρα ολοκληρώνεται σε 12 μήνες, τον Ιούνιο του 2026. Και κάθε του παρέμβαση ακολουθεί τα ερωτήματα που τίθενται από τη συγκυρία και εμπίπτουν στον θεσμικό του ρόλο ώστε να τοποθετηθεί.

Το βέβαιο είναι πως με την τελευταία του παρέμβαση που είχε περισσότερο πολιτικό, παρά οικονομικό ενδιαφέρον, ο διοικητής της ΤτΕ άνοιξε θέμα συνολικής αλλαγής του φορολογικού συστήματος και μίλησε με παραδείγματα για την πληγή της ακρίβειας στην Ελλάδα, ακόμη και στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια.

Καθώς εφέτος συμπληρώνονται 13 χρόνια, από το 2012 όταν ο κ. Στουρνάρας επιστρατεύθηκε στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Πικραμμένου να διαχειριστεί τη δύσκολη συγκυρία των μνημονίων και και 11 ολόκληρα χρόνια από τον Ιούνιο του 2014 όταν ανέλαβε τη διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος, καμία δημόσια παρέμβαση του δεν γίνεται να θεωρείται τυχαία.

Είναι το timing; Είναι ο νέος κύκλος στον οποίο εισέρχεται η οικονομία; Είναι ο πολιτικός κύκλος; Ολα αυτά μαζί ενδέχεται να οδήγησαν τον κεντρικό τραπεζίτη να βάλει στο τραπέζι δύο μεγάλα προβλήματα:

♦ Την ανάγκη επανεξέτασης του φορολογικού συστήματος και των κοινωνικών επιδομάτων από μηδενική βάση, και

♦ την «εδώ και τώρα» αντιμετώπιση της ακρίβειας με μεταρρυθμίσεις στην αγορά, τη βιομηχανία ακόμη και την ακτοπλοΐα, ώστε να ανακουφιστούν τα νοικοκυριά.

Τα όσα είπε στη δημόσια τηλεόραση ο κ. Στουρνάρας ανοιχτά, περιγράφονται μαζί με την πρόοδο που έχει κάνει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, τις τράπεζες που απαλλάχθηκαν από τα κόκκινα δάνεια και κυρίως την πολιτική που ακολουθεί ο ΟΔΔΗΧ για τη σταθερή μείωση του δημοσίου χρέους και στην έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2024-2025. Η έκθεση παραδόθηκε την Πέμπτη (19/6) στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Νικήτα Κακλαμάνη.

Με τις δύο αυτές παρεμβάσεις, ο κ. Στουρνάρας έβαλε πλέον στο τραπέζι την εξίσωση –θα μπορούσαμε να πούμε- της επαναχάραξης της οικονομικής πολιτικής για την επόμενη τετραετία. Κι αυτό την ώρα που ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης έχουν ήδη δώσει το σήμα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να προετοιμάσει και να κοστολογήσει το πακέτο των μέτρων –μειώσεις φόρων εισοδήματος, αυξήσεις συντάξεων και επιδομάτων- που θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ το Σεπτέμβριο.

Η συνέντευξη του κ. Στουρνάρα στην ΕΡΤ είχε και πολιτική χροιά καθώς πρότεινε ριζική αναθεώρηση της φορολογικής κλίμακας (τι πιο πολιτικό άλλωστε από τους όρους του κοινωνικού συμβολαίου), καθώς επίσης και την επανεξέταση του συνόλου των φοροαπαλλαγών που ισχύουν σήμερα.

«Χρειαζόμαστε ένα white paper εδώ, όπως λένε στην Αγγλία» είπε, προκειμένου να διαπιστωθεί τι αλλαγές μπορούν να γίνουν οι οποίες θα βελτιώσουν και την ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη, δήλωσε. Με άλλα λόγια πρότεινε ένα σχέδιο «tabula rasa» (από λευκό χαρτί, όπως μάθαμε στα γυμνασιακά μας χρόνια) για τους φόρους που θα οδηγήσει σε μειώσεις της υπερφορολόγησης ορισμένων στρωμάτων, κυρίως μισθωτών και συνταξιούχων, ακόμη και στην κατάργηση των αντικειμενικών κριτηρίων φορολογίας των ελεύθερων επαγγελματιών καθώς οι αλλαγές θα στηρίζονται στην αποκάλυψη όλων των εισοδημάτων μέσω των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

«Αδικείται ο μισθωτός» 

Στόχος των αλλαγών, όπως είπε, θα πρέπει να είναι κυρίως η φορολογική ελάφρυνση της εργασίας και η στήριξη της μεσαίας τάξης, με δίκαιο τρόπο, σημειώνοντας ότι τώρα λόγω της υπεραπόδοσης των φορολογικών εσόδων και των πλεονασμάτων, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια. Τόνισε ακόμη ότι θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή στο νέο σύστημα προς όφελος των μισθωτών, «γιατί αυτή τη στιγμή, αν κάποιος αδικείται στην Ελλάδα, είναι ο μισθωτός. Αρα, λοιπόν, αν γίνουν αλλαγές, θα γίνουν υπέρ του μισθωτού, υπέρ της εργασίας».

Ο ίδιος σε κατ΄ ιδίαν συζητήσεις, εξηγεί ότι όλα αυτά τα έχει κουβεντιάσει πολλές φορές με τον κ. Χατζηδάκη, αλλά και με τον κ. Πιερρακάκη ο οποίος είναι «φρέσκος» το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Συμφωνεί μαζί τους ότι έχει έρθει η ώρα να ξαναδούμε το φορολογικό σύστημα από την αρχή. Κι αυτό με το δεδομένο ότι «η τεχνολογία έχει αλλάξει και αλλάζει συνεχώς τα πάντα». Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που ανέφερε ο κ. Στουρνάρας είναι ότι μετά τη σύνδεση των ταμειακών με τα POS αυξήθηκαν αλματωδώς οι συναλλαγές με πλαστικό χρήμα και τα έσοδα του Δημοσίου από το ΦΠΑ.

Πλέον, εξήγησε ο ίδιος παρουσιάζοντας επίσημα στοιχεία, τα χρήματα σε φυσική μορφή (δηλαδή τα χαρτονομίσματα) που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά για τις καθημερινές συναλλαγές έχουν περιοριστεί κάτω από τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ, όταν την περασμένη δεκαετία των μνημονίων τα χαρτονομίσματα που κυκλοφορούσαν ή ήταν κρυμμένα στα «μαξιλάρια και τα στρώματα» ξεπερνούσαν τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ (!).

«Δόξα τω Θεώ, έχουμε τεράστιο δημοσιονομικό χώρο, πάμε πάρα πολύ καλά δημοσιονομικά και ίσως είναι ώρα να ξεκινήσουμε να δούμε λίγο επιστημονικά αν πραγματικά μπορούμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα του φορολογικού συστήματος και τη φορολογική δικαιοσύνη με ορισμένες αλλαγές» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Διοικητής της ΤτΕ στην ΕΡΤ. Οι αλλαγές θεωρεί πως θα πρέπει να είναι σαρωτικές σε όλα τα επίπεδα, που θα περιλάβουν και τους φορολογικούς συντελεστές, τις φορολογικές απαλλαγές και τα επιδόματα.

Ο χάρτης των φοροαπαλλαγών

Ο ίδιος επαναλαμβάνει επίσης τη θέση του για την επανεξέταση των φοροαπαλλαγών με στόχο, φυσικά, την κατάργηση ορισμένων εξ αυτών. Σήμερα ισχύουν 1.116 περιπτώσεις φορολογικών απαλλαγών από τους γενικούς κανόνες, οι οποίες στον προϋπολογισμό κοστίζουν συνολικά 18,8 δισ. ευρώ. Στη φορολογία εισοδήματος καταγράφονται 482 φοροαπαλλαγές (249 για τα φυσικά πρόσωπα) οι οποίες κοστίζουν 5,1 δισ. ευρώ και 233 για τα νομικά πρόσωπα, οι οποίες κοστίζουν 1,27 δισ. ευρώ.

Σε ότι αφορά στα φυσικά πρόσωπα, το μεγαλύτερο ποσό αφορά στο αφορολόγητο όριο των μισθωτών, συνταξιούχων και κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, που ανέρχεται σε 3,96 δισ. ευρώ, αλλά με τις ειδικές απαλλαγές, προσεγγίζει τα 5 δισ. ευρώ. Στη φορολογία ακινήτων οι απαλλαγές που ισχύουν κοστίζουν περίπου 9,5 δισ. ευρώ. Στον Φόρο Προστιθέμενη Αξίας (ΦΠΑ) οι φοροαπαλλαγές αθροίζονται σε 968 εκατομμύρια ευρώ και σε ό,τι αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (ΕΦΚ) σε πάνω από 1 δισ. ευρώ.

«Δηλώνουν λιγότερα για τα επιδόματα»

Ο κ. Στουρνάρας επισημαίνει ακόμα ότι θα πρέπει να επαναξιολογηθούν όλα τα κοινωνικά επιδόματα που παρέχονται σήμερα. Οπως τόνισε «σε οικονομίες όπως η ελληνική, όπου η απόκρυψη εισοδημάτων είναι εκτεταμένη, η στόχευση των κοινωνικών δαπανών πρέπει να βασίζεται σε κριτήρια πέραν αυτών που απεικονίζονται στις φορολογικές δηλώσεις». Η συνήθης πρακτική της χορήγησης επιδομάτων με βάση αποκλειστικά τα δηλωθέντα εισοδήματα σε μια οικονομία με υψηλή φοροδιαφυγή οδηγεί σε μη ορθολογική και άδικη κατανομή των δημόσιων πόρων, ανέφερε, συστήνοντας εμμέσως πλην σαφώς την επανεξέταση των όρων χορήγησης των εισοδηματικών ενισχύσεων.

Σε αυτό το ζήτημα ο κ. Στουρνάρας βρίσκεται σε απόλυτο συντονισμό με τον κ. Πιερρακάκη ο οποίος δημιούργησε μια πλατφόρμα στην οποία θα καταγραφούν ονομαστικά και σε «ατομική μερίδα» όλα τα επιδόματα που παίρνουν οι Ελληνες. Η απογραφή αυτή, πιστεύουν και οι δύο, θα αποκαλύψει πολλά κόπλα, ακόμη και σκάνδαλα.

Οι μετανάστες 

Η τελευταία παρέμβαση αυτή του κ. Στουρνάρα ακολούθησε μια άλλη παρέμβαση που προκάλεσε αίσθηση, γράφοντας προ ημερών στα «Νέα» ότι «χρειαζόμαστε τους μετανάστες». Κι αυτό γιατί λείπουν εργατικά χέρια από την αγροτική παραγωγή, τα εργοστάσια, ακόμη και τις υπηρεσίες.

«Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερη παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών. Χρειαζόμαστε περισσότερους παραγωγούς. Πολλοί παραγωγοί έφυγαν λόγω της κρίσης. Εκλεισαν επιχειρήσεις. Χρειαζόμαστε αύξηση. Χρειαζόμαστε να άρουμε όλα τα εμπόδια που υπάρχουν ακόμα σε ορισμένους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που κρατάνε την παραγωγή χαμηλά και τις τιμές υψηλότερες» ανέφερε μετά στην ΕΡΤ ο διοικητής της ΤτΕ.

Η ελληνική ακρίβεια 

«Πρόσφατα», τόνισε στη δημόσια τηλεόραση περνώντας στο κεφάλαιο της ακρίβειας, «υπήρξε ένα δημοσίευμα που διάβασα, σύγκρισης των εισιτηρίων στην ακτοπλοΐα. Βλέπετε ότι το εισιτήριο μεταξύ Κοπεγχάγης και Οσλο, που είναι περίπου απόσταση ίδια όσο είναι μεταξύ Πειραιά – Ρόδου, είναι υψηλότερο στην Ελλάδα. Και μιλάμε για χώρες πολύ-πολύ πλουσιότερες από την Ελλάδα. Αρα πρέπει να δούμε για ποιο λόγο το εισιτήριο των πλοίων στην Ελλάδα είναι υψηλότερο από ότι είναι στη Νορβηγία και στη Δανία, που είναι χώρες πολύ πιο ακριβές από την Ελλάδα»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News