Μια συνηθισμένη μέρα σε ένα (δυτικοτραφές) εφηβικό δωμάτο του 2024 είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συναντήσεις κάτι από όλα αυτά: τρία με τέσσερα χρησιμοποιημένα ποτήρια, ένα πιάτο με κάποιου είδους κρούστα –σιχαμερή και δυσώδη– από τροφή, ένα πάτωμα σπαρμένο με φούτερ, βρώμικες κάλτσες, πετσετένιες στέκες για skincare, βαράκια, χάρτινες σακούλες από ντελίβερι. Επίσης, σχολικά βιβλία, κάποια λούτρινα ζωάκια (τα τελευταία απομεινάρια της παιδικής ηλικίας), νομίσματα των 10 σεντς, φορτιστές, ένα τάμπλετ ή ένα κινητό παραχωμένο κάπου στο άστρωτο κρεβάτι, ένα σωληνάριo από κρέμα για την ακμή (χωρίς το καπάκι), (σπάνια) κάποια αφίσα (πάλι καλά, διαφορετικά θα αντικρίζαμε τη Lila με τον Rack πάνω σε τοίχους).

Για τους γονείς το χάος αυτό (κάπως χειρότερο την τρέχουσα περίοδο, των εξετάσεων για τους μικρότερους και των προετοιμασιών για τις Πανελλήνιες για τους μεγαλύτερους) είναι μια ανεξάντλητη πηγή οργής που εκτονώνεται με την επωδό: «Καθάρισε επιτέλους την κόπρο του Αυγεία!».

Οι γονείς αποσυντονίζονται πλήρως με την κατάσταση που επικρατεί «εκεί μέσα». Οχι μόνο γιατί νιώθουν ενοχές που μεγαλώνουν ένα παιδί που δεν μπορεί να βάλει μια τάξη στον προσωπικό του χώρο. Αλλά κυρίως γιατί το χάος του εφηβικού δωματίου είναι το πειστήριο ότι πάει, τέρμα, η μαμά και ο μπαμπάς δεν έχουν πια τον έλεγχο.

Σύμφωνοι, το εφηβικό δωμάτιο πάντα ήταν σημαντικό, ένας χώρος «ιερός» και απρόσβλητος από το γονεϊκό βλέμμα και τη γονεϊκή νεύρωση. Ηταν πάντα αυτό το μυστηριώδες μείγμα από «παρελθόν, παρόν και μέλλον» (αυτό που συνάρπασε τη φωτογράφο Εϊντριεν  Σάλιντζερ, η οποία φωτογράφιζε εμμονικά δωμάτια αμερικανών τινέιτζερ τις δεκαετίες του ’80 και του ’90).

Και οι γεννήτορες πάντα «φρίκαραν» («πάθαιναν τσότσο» θα λέγαμε σήμερα) μπροστά στην ερμητικά κλειστή πόρτα, που συνήθως προειδοποιούσε κιόλας: «Μείνε μακριά» ή «Απαγορευμένη ζώνη».

Generation Ιsolation

Μόνο που σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά το χτύπημα της πανδημίας, το εφηβικό δωμάτιο έχει αναδειχθεί στο απόρθητο και «πολυπραγματικό» (αφού ενσωματώνει και λειτουργίες που δεν είχαν προβλεφθεί) κάστρο μιας εφηβείας υπερκαλωδιωμένης και υπερμονήρους.

Γιατί μιλάμε πλέον για τη «Γενιά της Απομόνωσης». Σύμφωνα με την έρευνα Generation Isolation 2023, που διενήργησε η βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση OnSide σε 5.072 νέους ηλικίας 11-18 ετών στην Αγγλία, ένα 80% περνούν το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους μέσα στο σπίτι, ένα 51% ταμπουρωμένοι στο δωμάτιό τους και μόλις ένα 10% «λάιβ» μαζί με φίλους.

Κάτι παρόμοιο φέρνει στο φως και η τελευταία έρευνα του Common Sense Μedia (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2023) σε 1.274 εφήβους και νεαρούς ενήλικες 14-22 ετών ανά τις ΗΠΑ: ένας στους τέσσερις από αυτούς που χρησιμοποιούν σόσιαλ μίντια προτιμούν τις πλατφόρμες από τη δια ζώσης επικοινωνία.

Διόλου τυχαίο ότι οι οι φόβοι έχουν πλέον αντιστραφεί. Παλιά οι γονείς έτρεμαν τι κάνεις όταν βγαίνεις έξω, σήμερα τι –στο διάολο– κάνεις τόσες ώρες εκεί μέσα.

Η πανδημία βοήθησε τα μάλα στο να παγιωθεί αυτή η γονεϊκή «ανοχή», που σταδιακά μεταμορφώθηκε σε «αδιαφορία» (απλούστατα γιατί απoδείχτηκε ότι είναι αδύνατο –και απύθμενα βαρετό– να περιφρουρείς 24 ώρες το 24ωρο έναν άνθρωπο –σήμερα, πλέον, οικειοθελώς– μαντρωμένο στο δωμάτιό του).

Και έτσι, σιγά σιγά και σιωπηλά, χωρίς διαμαρτυρίες, συμφιλιώθηκες ως γονέας με συμπεριφορές που κάποτε θα σε έστελναν στα επείγοντα (π.χ. το «σάπισμα» επί της κλίνης, κοινώς #bedrotting). Και σήμερα δεν έχεις ιδέα αν η 18χρονη κόρη σου βλέπει στο καπάκι και τα επτά  επεισόδια του «Baby Reindeer» αντί να διαβάζει Φυσική για τις Πανελλαδικές, ή αν ο 12χρονος γιος σου βλέπει Pornhub ή βιντεάκια με αποκεφαλισμούς ομήρων την ώρα που εσύ μαζεύεις τα μάλλινα.

Οπως συνοψίζει ο γνωστός αμερικανός κοινωνικός ψυχολόγος Τζόναθαν Χάιντ στο πρόσφατο βιβλίο του «The Anxious Generation»: «Ποτέ άλλοτε δεν υπερπροστατεύαμε τόσο τα παιδιά στον φυσικό κόσμο και ποτέ δεν τα υποπροστατεύαμε τόσο στον ψηφιακό». Οπως μου το είχε πει πιο «λιανά» ο Μανώλης Σφακιανάκης, παλαιότερα, όταν οι γονείς έκαναν ακόμα τους μάγκες και έκλειναν στη ζούλα το ρούτερ, «μόνο του στο σπίτι με ελεύθερο διαδίκτυο είναι σαν το αφήνεις μόνο του βράδυ σε μια κακόφημη πλατεία της Νέας Υόρκης ή του Ορλάντο».

Bέβαια, πέρα από τις γονεϊκές ανησυχίες για την «κακή» τεχνολογία που έχει φυλακίσει τους εφήβους (και τους προεφήβους) στο δωμάτιό τους, δεν θα έπρεπε να μας προκαλεί τόσο μεγάλη έκπληξη αυτή η μαζική απόσυρση των παιδιών.

Δεν είναι να απορείς που επιλέγουν να μένουν κλεισμένα μέσα στο δωμάτιό τους (ακόμα και κρούσμα «χικικομόρι» –δηλαδή το να ζεις αποκλειστικά όλη μέρα μέσα σε ένα δωμάτιο– έχουμε πλέον στην Ελλάδα, όπως μου αναφέρει ειδικός στην ψυχική υγεία των εφήβων).

Είναι λογικό, όταν είσαι 14 ή 17 χρονών και ζεις σε έναν κόσμο που σε φοβερίζει νυχθημερόν χωρίς έλεος, με πολικούς αεροχειμάρρους και «ψυχρές λίμνες», με νέες υποπαραλλαγές της υποπαραλλαγής Ομικρον, με πυρηνικά και βιολογικά όπλα αλλά και με απλές, «παραδοσιακές» γενοκτονίες, με μπούλινγκ και βία ακόμα και καταμεσήμερο στην Ερμού (αλλά και σε άλλα δωμάτια του σπιτιού σου), το μόνο που να επιθυμείς είναι έναν χώρο να κρυφτείς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News