Παρά τις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει και η Ελλάδα, η σεξουαλική αγωγή παραμένει ταμπού για το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Ο συντηρητισμός, η πολιτική ατολμία και η επιρροή της Εκκλησίας κρατούν τα παιδιά στο σκοτάδι γύρω από θεμελιώδη ζητήματα όπως η συναίνεση, η προφύλαξη, οι σχέσεις και η σεξουαλική ταυτότητα. Ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι υποχρεωτική και επιστημονικά δομημένη, στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται ακόμη με φόβο και προκατάληψη· με ολέθριες συνέπειες.

Θυμάμαι ότι, περίπου στα 13 ή κάτι τέτοιο, έμαθα για πρώτη φορά τι είναι το σεξ και πώς γίνεται, στο διάλειμμα του φροντιστηρίου των Αγγλικών. Ημασταν η γενιά (η Gen-X) που πρώτα έπαιρνε Lower και μετά μάθαινε τι κάνουν ένας άντρας με μια γυναίκα. Για άλλους συνδυασμούς, δεν το συζητώ καν. Οσο για το τι δεν πρέπει να κάνουν ένας άντρας με μια γυναίκα (και άλλοι συνδυασμοί), αυτό δεν το μάθαμε ποτέ, με ολέθριες συνέπειες.

Οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες «θέριζαν»· τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα εξίσου. Αυτό που, παραδόξως, μας έσωσε κάπως είναι το AIDS, το οποίο έμαθε –κάπως βίαια– στον κόσμο τι σημαίνει προφύλαξη, ενώ μας συμμάζεψε και λίγο σε σχέση με την προηγούμενη γενιά, εκείνη της σεξουαλικής απελευθέρωσης και της ερωτικής γεωμετρίας.

Πάνω από τέσσερις δεκαετίες αργότερα, υπάρχουν ακόμη ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ενώ ένα 14χρονο κορίτσι βγαίνει ραντεβού με έναν τυχαίο άνθρωπο που γνώρισε στο Internet και καταλήγει βιασμένο από τρεις εφήβους. Κι ακόμη κουβεντιάζουμε «αν έπρεπε να βγει ραντεβού, πού ήταν η μαμά του να το συμβουλεύσει και εάν ευθύνεται το ίδιο για τον βιασμό». Ονειδος για μια χώρα που θέλει να λέγεται ευρωπαϊκή.

Εξίσου όνειδος είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα του 2025 η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι σχεδόν άγνωστη έννοια. Αντί τα παιδιά να μαθαίνουν στα σχολεία πώς να προφυλάσσονται από τους κινδύνους της εποχής (αλλά και κάθε εποχής) και πώς να διαχειρίζονται με ασφάλεια τον εαυτό τους, τους συντρόφους τους και τις σχέσεις τους, περιοριζόμαστε να τα κατηγορούμε, όπως και τους γονείς τους, κατόπιν εορτής, για όσα τους συμβαίνουν.

Σε μια εποχή γεμάτη κινδύνους και παγίδες, που ξεπηδούν από τον ψηφιακό κόσμο και καταλήγουν –όταν είναι ήδη πολύ αργά– στον φυσικό, η Ελλάδα αρνείται στα παιδιά της το μοναδικό πραγματικό μέσο προστασίας: τη γνώση και την πρόληψη. Και το αρνείται εμμονικά.

Αντί να αφιερώνει ώρες στα σχολεία για να τα εκπαιδεύει και να τα προετοιμάζει για την πραγματική ζωή, τους διδάσκει Θρησκευτικά και πώς ο Ιησούς συνελήφθη με τον κρίνο.

Κάποιοι θα διαμαρτυρηθούν σε αυτό το σημείο, θεωρώντας, πιθανώς ότι η σύγκριση προσβάλλει το θρησκευτικό τους αίσθημα. Δεν πειράζει, ας το προσβάλλει. Η σύγκριση δεν είναι τυχαία, άλλωστε. Διότι το γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε μάθημα Σεξουαλικής Αγωγής οφείλεται σε τεράστιο βαθμό –αν όχι αποκλειστικά– στον συντηρητισμό του «χριστεπώνυμου πληρώματος».

Η Εκκλησία έχει αντιδράσει με σφοδρότητα σε όσες απόπειρες έχουν γίνει για να εισαχθεί επισήμως το μάθημα στο ωρολόγιο πρόγραμμα, διότι θεωρεί ότι «θα διαφθείρει τους νέους». Η αντίληψη και μόνο ότι η γνώση, οποιουδήποτε είδους, διαφθείρει, μιλάει από μόνη της.

Οι κυβερνήσεις μας, από την πλευρά τους –και όχι μόνο οι επισήμως «συντηρητικές», όπως η τρέχουσα– μπορεί να κάνουν εξαγγελίες, αλλά όταν έρθει η ώρα της σύγκρουσης, κάνουν πίσω. Τόσο για να μην προσβάλουν την «κράτος εν κράτει» Εκκλησία, όσο και για να μην χάσουν τους συντηρητικούς ψηφοφόρους τους. Ο Μητσοτάκης πέρασε το γάμο των ομοφύλων, αυτονόητο πράγμα σε μια δυτική κοινωνία, και ορισμένοι από το ίδιο του το κόμμα κόντεψαν να τον φάνε.

Προτιμάμε, λοιπόν, να είναι τα παιδιά στο σκοτάδι και να βγαίνουν στην κοινωνία απαίδευτα σε βασικά πράγματα, παρά να προσβάλουμε «το θρησκευτικό αίσθημα» όσων πιστεύουν ότι το θύμα του βιασμού «θα έπρεπε να προσέχει», ή να το «είχε μαζέψει η μάνα του».

Ολοι αυτοί ταυτίζουν τη σεξουαλική αγωγή με τη σεξουαλική πράξη και αγνοούν ότι περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων: σχέσεις, συναισθήματα, σεβασμό, συναίνεση, ασφάλεια, όρια, σωματική αυτονομία, πρόληψη βίας και κακοποίησης. Νομίζουν, όπως πολύ εύστοχα έγραψε ένας χρήστης του facebook, ότι «σεξουαλική αγωγή σημαίνει να βλέπουν τα παιδιά τσόντες στα σχολεία». Τσόντες τα παιδιά βλέπουν, έτσι κι αλλιώς, παντού· τα σχολεία θα έπρεπε να τα προφυλάσσουν από τις συνέπεια αυτής της πραγματικότητας και να τα προετοιμάζουν να τη διαχειριστούν.

Προσώρας, η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας κρύβονται πίσω από ημίμετρα. Από το 2021, έχει εισαχθεί στα σχολεία η θεματική ενότητα «Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση – Σώμα και Ταυτότητα», στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, που είναι υποχρεωτικά σε όλες τις βαθμίδες (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο). Τα μαθήματα έχουν περιορισμένη διάρκεια (1 ώρα/εβδομάδα για λίγες εβδομάδες ανά σχολικό έτος) και διδάσκονται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς με ειδικό εκπαιδευτικό υλικό μεν, αλλά χωρίς καμία εκπαίδευση και εξειδίκευση των ιδίων.

Δεν υπάρχει συστηματική, επιστημονικά δομημένη σεξουαλική αγωγή καθ’ όλη τη σχολική πορεία, δεν διδάσκεται από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό (π.χ. ψυχολόγους, σεξολόγους) και δεν περιλαμβάνει πάντα ανοιχτή συζήτηση για ζητήματα όπως LGBTQ+ ταυτότητες, αντισύλληψη και προφυλάξεις, σεξουαλική επιθυμία και υγεία.

Γι’ αυτό αυτοκτονούν τα παιδιά λόγω ομοφοβικού μπούλινγκ, όπως έγινε πρόσφατα με τον 13χρονο στη Φυλή. Προτιμάμε, εν ολίγοις, ως κοινωνία, να θυματοποιούνται τα παιδιά μας παρά να προσπαθήσουμε να τα σώσουμε. Μας είναι πιο σημαντική η ηθική του φαίνεσθαι, ή μάλλον του κρύβεσθαι, παρά η πραγματικότητα και η ουσία.

Επαφίεται, λοιπόν, στους γονείς, που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι είναι σε θέση να το κάνουν, να μάθουν στα παιδιά τους πώς να προστατεύονται, μέσα σε έναν κόσμο τον οποίον οι ίδιοι ελάχιστα γνωρίζουν. Οπως εύστοχα σχολίασε κάποιος, «οι γονείς δεν θα επιχειρούσαν να σφραγίσουν οι ίδιοι το δόντι του παιδιού τους, αλλά πιστεύουν ότι μπορούν να το διδάξουν για το σεξ και τις ανθρώπινες σχέσεις». Λες και είναι τόσο επιτυχημένοι οι ίδιοι σε αυτούς τους τομείς…

Με δεδομένο τον ευρύτερο κοινωνικό συντηρητισμό, αλλά και την πολιτική ατολμία, δύσκολα θα αλλάξουν τα πράγματα.

Τα συντηρητικά τμήματα της κοινωνίας, που αποτελούν και την εκλογική βάση της παρούσας κυβέρνησης, αρνούνται να δουν τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση ως εργαλείο πρόληψης, ενδυνάμωσης και προστασίας των παιδιών και όχι ως απειλή. Και δίνουν τον τόνο.

Η υπόλοιπη κοινωνία ακολουθεί, σε μια χρόνια σκοταδιστική υποταγή.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News