Το σκίτσο είναι πια γνωστό. Ο δημιουργός του αναρωτιέται τι θα γινόταν το μικρό προσφυγάκι αν μεγάλωνε και δίνει την απάντηση: «Ψηλαφητής οπισθίων στη Γερμανία».

Η σπαρακτική φωτογραφία του μικρού Αϊλάν με το κόκκινο ζακετάκι, στα τουρκικά παράλια, έφερε ρίγη συγκίνησης σε όλη την Ευρώπη. Το άψυχο κορμάκι του έγινε σύμβολο, αφού συγκέντρωσε όλο το μαρτύριο και τον πόνο των προσφύγων.

Η διεθνής κοινή γνώμη δήλωσε συγκλονισμένη και κανένας δεν είχε λόγο να αμφισβητήσει το σοκ μας. «Είμαστε όλοι Αϊλάν, είμαστε όλοι πρόσφυγες», που θα λέγαμε αν θέλαμε να το κωδικοποιήσουμε στη σημερινή γλώσσα.

Λαοί βγήκαν στους δρόμους με «Welcome refugees», σπίτια άνοιξαν για να υποδεχθούν τους συμπατριώτες του Αϊλάν. Σαν να του το χρωστούσαμε, σαν να έπρεπε να κάνουμε κάτι στη μνήμη του.

Την Πρωτοχρονιά, όπως είναι γνωστό, στην Κολωνία έγιναν σεξουαλικές επιθέσεις σε γυναίκες από μετανάστες, πράγμα που φυσικά καταδικάζουμε όλοι μετά βδελυγμίας και ζητάμε απονομή δικαιοσύνης, τιμωρία και απελάσεις. Μήπως όμως με τον ίδιο τρόπο που γίναμε όλοι Αϊλάν τώρα γίναμε διώκτες όλων των ξένων, ως οιονεί σεξουαλικά επιθετικών που ξεσπάνε στις Ευρωπαίες;

Ο δημοσιογράφος των Financial Times Κρίστοφερ Τόμπσον έγραψε ότι το σκίτσο ήθελε να σατιρίσει τα «σαρωτικά στερεότυπα για τους μετανάστες». Και η αλήθεια είναι ότι με το μεταναστευτικό κύμα να σαρώνει την Ευρώπη, πελαγοδρομούμε ανάμεσα στην ανθρώπινη κατανόηση του δράματος των προσφύγων και στον φόβο για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό, όχι μόνο για την ασφάλεια αλλά και για τις πολιτισμικές μας κατακτήσεις. Με αυτή τη λογική, αν ο Αϊλάν μεγάλωνε και ήταν ένα βράδυ της Πρωτοχρονιάς σε κάποια Κολωνία, χωρίς να έχει σχέση με τις επιθέσεις δεν θα ήταν για όλους ένας πιθανός δράστης, ένας ύποπτος;

Αυτήν τη δυτική υποκριτική ευαισθησία ένιωσα ότι ήθελε να πληγώσει ο σκιτσογράφος – και μάλλον τα κατάφερε.

Οσο για το αν πρέπει ή όχι να έχει όρια η σάτιρα, η συζήτηση είναι παλιά και δεν πρόκειται και να τελειώσει. Αλλά το Charlie Hebdo έκανε «ακραία» σκίτσα ακόμη και με την τραγωδία που έζησε το ίδιο το περιοδικό – πριν καν ξεπεράσουν το σοκ που είδαν τους συναδέλφους τους να γαζώνονται από τις σφαίρες των τζιχαντιστών…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News