Mυστική, διετή επιχείρηση, πραγματοποίησε η κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Aσαντ, μεταφέροντας με φορτηγά χιλιάδες πτώματα από έναν από τους μεγαλύτερους γνωστούς ομαδικούς τάφους της Συρίας σε μια απομονωμένη τοποθεσία στην έρημο, περισσότερο από μία ώρα μακριά, σύμφωνα με έρευνα του πρακτορείου Reuters.

Η συνωμοσία των συριακών ενόπλων δυνάμεων υπό τον Ασαντ αφορούσε την εκσκαφή του ομαδικού τάφου στην Κουτάιφα και τη δημιουργία ενός δεύτερου, τεράστιου ταφικού πεδίου στην έρημο, έξω από την πόλη Ντουμαΐρ – μια επιχείρηση που δεν είχε γίνει ποτέ γνωστή έως σήμερα.

Για να εντοπίσει τη νέα τοποθεσία και να τεκμηριώσει τη μυστική επιχείρηση, το Reuters μίλησε με 13 ανθρώπους που είχαν άμεση γνώση της διετούς διαδικασίας μεταφοράς των σορών, εξέτασε έγγραφα που συνέταξαν αξιωματούχοι εμπλεκόμενοι στη μεταφορά και ανέλυσε εκατοντάδες δορυφορικές εικόνες των δύο τοποθεσιών, τραβηγμένες σε βάθος αρκετών ετών.

Η επιχείρηση ονομάστηκε «Μετακίνηση της Γης» (Operation Move Earth) και διήρκεσε από το 2019 έως το 2021. Ο σκοπός της, σύμφωνα με μαρτυρίες, ήταν να συγκαλυφθούν τα εγκλήματα της κυβέρνησης Ασαντ και να αποκατασταθεί η εικόνα του καθεστώτος.

Στην Κουτάιφα, το Reuters εντόπισε 16 τάφρους ταφής, μήκους από 15 έως 160 μέτρα το καθένα. Στο Ντουμαΐρ, τουλάχιστον 34 τάφροι, μήκους από 20 έως 125 μέτρα, διαμορφώθηκαν στην έρημο – καθιστώντας τον νέο μαζικό τάφο έναν από τους μεγαλύτερους που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου.

Μάρτυρες και δορυφορικές αναλύσεις δείχνουν ότι εκεί ενδέχεται να έχουν θαφτεί δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι.

Το Reuters ενημέρωσε την κυβέρνηση του νέου προέδρου, Αχμέντ αλ Σάρα, για τα ευρήματα, ωστόσο δεν υπήρξε άμεση απάντηση. Το πρακτορείο επέλεξε να μην αποκαλύψει την ακριβή τοποθεσία του νέου τάφου, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος αλλοίωσης του χώρου.

Η ταφή στην Κουτάιφα ξεκίνησε περίπου το 2012, στα πρώτα χρόνια του πολέμου.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, εκεί θάφτηκαν στρατιώτες και κρατούμενοι που πέθαναν στα στρατιωτικά νοσοκομεία και τις φυλακές του καθεστώτος. Ο ομαδικός τάφος αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2014, όταν σύρος ακτιβιστής δημοσιοποίησε φωτογραφίες στα τοπικά μέσα. Η ακριβής τοποθεσία έγινε γνωστή αργότερα, έπειτα από δικαστικές καταθέσεις και άλλες δημοσιογραφικές αναφορές.

Από τον Φεβρουάριο του 2019 έως τον Απρίλιο του 2021, έξι έως οκτώ φορτηγά τη νύχτα, σχεδόν κάθε εβδομάδα, μετέφεραν χώμα και ανθρώπινα λείψανα από την Κουτάιφα στο Ντουμαΐρ, σύμφωνα με μάρτυρες της επιχείρησης.

Το Reuters δεν κατάφερε να επιβεβαιώσει αν μεταφέρθηκαν κι άλλες σοροί από διαφορετικές περιοχές, ούτε βρήκε επίσημα έγγραφα που να αναφέρονται στην επιχείρηση «Μετακίνηση της Γης».

Ολοι όσοι συμμετείχαν θυμούνται έντονα τη δυσωδία – μεταξύ αυτών δύο οδηγοί φορτηγών, τρεις μηχανικοί, ένας χειριστής μπουλντόζας και ένας πρώην αξιωματικός της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς του Ασαντ, που συμμετείχε από τα πρώτα στάδια.

Σύμφωνα με τον πρώην αξιωματικό της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς, η ιδέα να μετακινηθούν οι χιλιάδες σοροί προέκυψε στα τέλη του 2018, όταν ο Ασαντ φαινόταν να οδεύει προς τη νίκη στον εμφύλιο. Ο δικτάτορας, είπε ο αξιωματικός, επιδίωκε να αποκαταστήσει τη διεθνή του νομιμοποίηση μετά από χρόνια κυρώσεων και κατηγοριών για ωμότητες. «Ο στόχος ήταν να εξαφανιστούν τα ίχνη των μαζικών εκτελέσεων», πρόσθεσε.

Μέχρι την πτώση του καθεστώτος και τα 16 χαρακώματα που είχαν εντοπιστεί στην Κουτάιφα είχαν αδειάσει πλήρως.

Σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περισσότεροι από 160.000 άνθρωποι «εξαφανίστηκαν» μέσα στο εκτεταμένο δίκτυο των μυστικών υπηρεσιών του Ασαντ και θεωρείται ότι βρίσκονται θαμμένοι σε δεκάδες μαζικούς τάφους.

Ωστόσο, η έλλειψη πόρων αφήνει ακόμη και γνωστούς μαζικούς τάφους αθόρυβα εκτεθειμένους και χωρίς προστασία. Οι νέες συριακές Αρχές, που ανέλαβαν μετά την ανατροπή του Ασαντ τον Δεκέμβριο, δεν έχουν δημοσιοποιήσει στοιχεία για ταυτοποίηση των νεκρών, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις των οικογενειών των αγνοουμένων.

Ο Μοχάμεντ Ρέντα Τζέλκι, επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους, δήλωσε ότι ο τεράστιος αριθμός θυμάτων και η ανάγκη ανασυγκρότησης του δικαστικού συστήματος καθυστερούν το έργο. Ανήγγειλε τη δημιουργία τράπεζας DNA και ψηφιακής πλατφόρμας για τις οικογένειες, επισημαίνοντας την ανάγκη εκπαίδευσης ειδικών στην ιατροδικαστική και την ταυτοποίηση θυμάτων.

Ο Μοχάμεντ Αλ Αμπντάλα, επικεφαλής του Κέντρου Δικαιοσύνης και Λογοδοσίας της Συρίας, χαρακτήρισε τη μαζική μεταφορά σορών «καταστροφική» για τις οικογένειες των θυμάτων. «Η επανένωση των κατακερματισμένων σορών ώστε να επιστραφούν πλήρεις στους οικείους τους θα είναι εξαιρετικά δύσκολη», δήλωσε.

Παράλληλα, αναγνώρισε τη σύσταση της Επιτροπής για τους Αγνοούμενους ως θετική εξέλιξη από τη νέα κυβέρνηση, σημειώνοντας όμως ότι «παρά την πολιτική βούληση, λείπουν ακόμη οι πόροι και οι ειδικοί».

Οσοι συμμετείχαν στην επιχείρηση είπαν ότι οποιαδήποτε απόπειρα αποκάλυψης της τότε μυστικής δράσης θα σήμαινε βέβαιο θάνατο. «Κανείς δεν τολμούσε να παρακούσει τις εντολές», δήλωσε ένας από τους οδηγούς. «Αλλιώς, θα κατέληγες κι εσύ μέσα στις ίδιες τρύπες».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News