Σε χρυσοθήρες έχουν μετατραπεί οι επενδυτές σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς το ράλι της τιμής του πολυτίμου μετάλλου συνεχίζεται χωρίς, προς το παρόν, ενδείξεις ότι θα φρενάρει.

Ο χρυσός εδώ και τρία χρόνια ακολουθεί ανοδική πορεία, στηριζόμενος, όπως σημειώνουν σε ανάλυσή τους οι Financial Times, στις αγορές από τις κεντρικές τράπεζες. Η συνεχής άνοδος έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον κάθε «είδους» επενδυτών και όχι μόνο των επαγγελματιών των αγορών.

Πέραν από τις παραδοσιακές αγορές φυσικής αγοράς του μετάλλου –δηλαδή ράβδους και νομίσματα- όπως αυτές των Τουρκίας και Ινδίας, σχεδόν παντού καταγράφεται εντυπωσιακή ενίσχυση της ζήτησης.

Η τιμή του χρυσού από την αρχή του έτους έχει ενισχυθεί άνω του 50%, ξεπερνώντας και το επίπεδο των 4.000 δολαρίων η ουγκιά και όντας σε τροχιά να ξεπεράσει το προηγούμενο έτος – ρεκόρ που ήταν το 1979, με την τιμή, τότε, να έχει εκτοξευθεί λόγω των φόβων για υψηλό πληθωρισμό. Η νέα εμπορική διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αποτελεί, επίσης, έναν παράγοντα ενίσχυσης για το πολύτιμο μέταλλο, συμπληρώνουν οι FT.

Στη φρενίτιδα των αγορών χρυσού έχει εισέλθει και η παραδοσιακά συντηρητική Ιαπωνία. Η λιανική τιμή για το μέταλλο έφθασε στα 20.000 γεν ανά γραμμάριο (λίγο περισσότερα από 113 ευρώ), γεγονός που προκάλεσε την προσοχή των ΜΜΕ και τελικά των ιαπώνων επενδυτών.

Η άνοδος της τιμής το τελευταίο διάστημα δεν οφείλεται στους παραδοσιακούς λόγους – επιτόκια, πληθωριστικές προοπτικές ή γεωπολιτική αστάθεια. Αντίθετα, πολλοί παρατηρητές μιλούν για μια «μανία χρυσού» που φαίνεται να έχει καταλάβει μικρούς και μεγάλους επενδυτές.

«Τώρα όλοι λένε, “πότε θα έρθει η διόρθωση;”», υποστηρίζει, μιλώντας στους FT, ο Γκρεκ Φριθ, ειδικός στις αγορές χρυσού για την ελβετική εταιρεία Gunvor και προσθέτει: «Αλλά κάθε φορά που η τιμή πέφτει, έρχονται κύματα αγορών από θεσμικά χαρτοφυλάκια».

Τι οδηγεί το ράλι

Η μεγάλη κινητήρια δύναμη του ράλι από το 2022 είναι οι ιστορικά υψηλές αγορές από τις κεντρικές τράπεζες, κυρίως αναπτυσσόμενων χωρών, που επιδιώκουν να διαφοροποιήσουν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα μακριά από το δολάριο ΗΠΑ.

Επιπλέον, ένα πρόσφατο κύμα θεσμικών και ιδιωτικών αγορών αιφνιδίασε την αγορά: 26 δισεκατομμύρια δολάρια εισήλθαν σε χρηματιστηριακά κεφάλαια (ETFs) με αντίκρισμα σε χρυσό κατά το γ’ τρίμηνο, καθώς μια ομάδα επενδυτών, που επί χρόνια ήταν σκεπτική απέναντι στο «άτοκο» αυτό περιουσιακό στοιχείο, κυριεύθηκε από αυτό που κάποιοι αποκάλεσαν «χρυσό Fomo».

Σημειώνεται ότι «Fomo» (Fear of missing out) χαρακτηρίζεται ο φόβος που καταλαμβάνει τους επενδυτές ότι θα χάσουν το ράλι σε κάποιο περιουσιακό στοιχείο. Στο ίδιο μήκος κύματος, σε ανάλυσή της η Société Générale τόνισε ότι η επίτευξη των 5.000 δολαρίων ανά ουγκιά είναι «όλο και πιο αναπόφευκτη».

Κάθε είδηση από την αρχή του 2025 φαίνεται ότι προκαλεί αγοραστικό κρεσέντο:

• Οι ανησυχίες για τη νέα Αμερική που δημιουργεί ο Τραμπ αλλά και έναν ασταθή κόσμο.
• Οι φόβοι για πιθανή κρίση χρέους σε πλούσιες χώρες.
• Η χρήση του χρυσού ως καταφυγίου από τις υπερτιμημένες μετοχές και τα ασταθή ομόλογα.

«Η βασική κινητήρια δύναμη παγκοσμίως είναι ο φόβος μιας μορφής χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης — ο φόβος της “χρηματοοικονομικής Αποκάλυψης”, αν θέλεις, το σενάριο του ανεξέλεγκτου χρέους», τονίζει στους FT, ο Ντέιβιντ Τέιτ, διευθύνων σύμβουλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού (World Gold Council – WGC). «Ο κύριος λόγος για όλο το ράλι του χρυσού είναι το χρέος», προσθέτει, αναγνωρίζοντας ότι κατά καιρούς το ράλι έχει «ξεπεράσει τη λογική».

Πότε θα έρθει η «κορύφωση»

Οπως είναι φυσικό υπάρχει και το εύλογο ερώτημα: «Πότε θα σταματήσει το ράλι;». Ακόμη και οι πιο πιστοί επενδυτές σε χρυσό έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται. «Αισθάνεσαι ότι είναι τελικά πολύ καλό για να είναι αληθινό», δηλώνει στους Financial Times, ο Τρέβορ Γκρίνθαμ, επικεφαλής επενδύσεων στη Royal London Asset Management. Ομως και ο ίδιος φρόντισε πριν από μικρό χρονικό διάστημα να αυξήσει τις θέσεις του σε χρυσό, ενώ επενδύει στο πολύτιμο μέταλλο εδώ και μία δεκαετία.

«Οι άνθρωποι βλέπουν το χρυσό ως γεωπολιτική αντιστάθμιση κινδύνου, δημοσιονομική αντιστάθμιση κινδύνου και αντιστάθμιση κινδύνου έναντι του Τραμπ», τονίζει ο Γκρίνθαμ και προσθέτει με κάποια δόση χιούμορ: «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το χρυσό είναι η επικράτηση της κοινής λογικής στην Αμερική».

Κάποιοι αποκαλούν αυτό το κύμα αγοράς χρυσού «trading υποτίμησης», όπου οι επενδυτές τον αγοράζουν ως μακροπρόθεσμη αντιστάθμιση κινδύνου έναντι των μεγάλων οικονομιών που αφήνουν τον πληθωρισμό να αυξάνεται, και με αυτόν τον τρόπο υπονομεύουν την αξία των κρατικών ομολόγων. Στο επίκεντρο βρίσκεται η Αμερική, όπου ο Τραμπ ασκεί μεγάλη πίεση στην κεντρική τράπεζα να μειώσει τα επιτόκια, προκειμένου να συμβάλει στη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους της χώρας.

Ενας παράγοντας που θα μπορούσε να σταματήσει το ράλι είναι η εκτίμηση ότι το αμερικανικό χρέος θα υποχωρήσει, όπως τονίζει ο Τέιτ του WGC. «Υπάρχουν 10 παράγοντες που ευνοούν την περαιτέρω ανατίμηση και ένας που θα μπορούσε να την ανατρέψει, και αυτός είναι αν ο κ. Τραμπ είναι απίστευτα τυχερός με ένα περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού και υψηλής ανάπτυξης», τονίζει στους FT. Οι επενδυτές που ανησυχούν για την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ επισημαίνουν τον διορισμό του συμβούλου του Λευκού Οίκου Στίβεν Μιράν στο διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας και την ιστορική νομική μάχη για το αν ο αμερικανός πρόεδρος μπορεί να απολύσει την σύμβουλο Λίζα Κουκ. «Είδατε μια πραγματική άνοδο στην τιμή του χρυσού με την επίθεση εναντίον της Λίζα Κουκ», παρατηρεί η Ρουθ Κρόγουελ, διευθύνουσα σύμβουλος της London Bullion Market Association. «Αν υπάρχει βεβαιότητα για τη συνέχιση της εργασίας της στην Fed, τα πράγματα θα μπορούσαν να ηρεμήσουν». Ενας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να επιβραδύνει την άνοδο είναι αν ορισμένες κεντρικές τράπεζες αρχίσουν να πωλούν χρυσό για να τον διατηρήσουν εντός των στόχων που έχουν για το μερίδιο που μπορεί να έχει στα αποθέματά τους.

Επειδή ο χρυσός έχει ανατιμηθεί τόσο γρήγορα, η αξία του ως ποσοστό των διαθεσίμων των κεντρικών τραπεζών έχει επίσης εκτοξευθεί. «Δεν είναι εύκολο να κρίνουμε αν οι τρέχουσες τιμές του χρυσού βρίσκονται σε φάση φούσκας: σε αντίθεση με τις μετοχές μιας εταιρείας, δεν αποφέρει κέρδη ή μετρητά που μπορούν να μετρηθούν σε σχέση με το κόστος του. Και σε αντίθεση με ένα ομόλογο, δεν αποφέρει εισόδημα που μπορεί να συγκριθεί με τις αποδόσεις άλλων περιουσιακών στοιχείων», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι Financial Times.

Αντίθετα, η τιμή του τείνει να καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις ευρύτερες απόψεις των επενδυτών για τον κόσμο και δεν είναι άγνωστη στις κερδοσκοπικές κρίσεις — μερικές φορές όταν οι φόβοι για τον πληθωρισμό εξασθενίζουν. Μια εντυπωσιακή άνοδος κατά τη διάρκεια του πληθωριστικού σοκ της δεκαετίας του 1970 ακολουθήθηκε από μια ύφεση στις αρχές της δεκαετίας του 1980, και μια παρόμοια πτώση σημειώθηκε μετά την κορύφωση του χρυσού το 2011.

Ορισμένοι αναλυτές ανησυχούν ήδη για τη συμπεριφορά του «κοπαδιού» εκ μέρους των επενδυτών. Το ένα τέταρτο των διαχειριστών κεφαλαίων που συμμετείχαν στην έρευνα της Bank of America τον Σεπτέμβριο χαρακτήρισαν τις «μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε χρυσό» ως την πιο δημοφιλή συναλλαγή στην αγορά, από 12% τον Αύγουστο, και δεύτερη μόνο μετά τις επενδύσεις στις λεγόμενες «Magnificent Seven» μετοχές τεχνολογίας.

Στην πορεία, «οι επενδυτές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ακούσια έναν νέο κίνδυνο — μια πιθανή φούσκα στον χρυσό», εκτιμά ο Γκάι Μίλερ, αναλυτής στην ασφαλιστική εταιρεία Zurich. Οσον αφορά την απόδοση, η πρόσφατη άνοδος των τιμών έχει επιταχυνθεί πολύ περισσότερο από το συνηθισμένο, με την τιμή του χρυσού να βρίσκεται πλέον άνω του 20% πάνω από τον κινητό μέσο όρο 200 ημερών και 70% πάνω από τον μέσο όρο 200 εβδομάδων, σύμφωνα με έκθεση της BofA. Αυτό έχει συμβεί μόνο τρεις φορές στο παρελθόν, ενώ ακολούθησε πτώση που κυμάνθηκε από 20% έως και 30%.

Οι εκτιμήσεις

Ενας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην άνοδο του χρυσού φέτος ήταν οι αυξανόμενες προσδοκίες για μειώσεις των επιτοκίων, οι οποίες περιορίζουν την ελκυστικότητα της κατοχής κρατικών ομολόγων, ακόμη και αν οι άνθρωποι ανησυχούν για τις προοπτικές του πληθωρισμού. Στις ΗΠΑ, οι επενδυτές αναμένουν τέσσερις μειώσεις κατά 0,25% έως το τέλος του επόμενου έτους, παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός υπερβαίνει τον στόχο της Fed για 2%, φτάνοντας το 2,7% τον Αύγουστο, και παρά τις χαλαρές δημοσιονομικές πολιτικές που τροφοδοτούν την ανάπτυξη. Ως αποτέλεσμα, ορισμένοι επενδυτές προειδοποιούν όλο και περισσότερο για πιθανή αύξηση του πληθωρισμού.

«Εχουμε αρκετά μεγάλα διαρθρωτικά ελλείμματα σε μια ανοδική οικονομία», εξηγεί στους FT, ο Νταν Τέιλορ, επικεφαλής επενδύσεων στην επενδυτική εταιρεία Man Numeric. «Πραγματικά πιστεύω ότι αυτό που κάνουν οι άνθρωποι είναι να προσπαθούν να προστατεύσουν το κεφάλαιό τους και να κατέχουν περιουσιακά στοιχεία που δεν είναι χρεόγραφα». Τα χρέη είναι τόσο υψηλά στις ΗΠΑ που «υπάρχει πραγματικά μόνο μία μισή αξιοπρεπής λύση», προσθέτει, η οποία είναι ένα «πιο πληθωριστικό καθεστώς από αυτό που έχουμε συνηθίσει όλοι στη ζωή μας», ωθώντας τους επενδυτές να αγοράζουν πράγματα «με πιο περιορισμένη προσφορά», όπως χρυσό ή ακόμα και bitcoin.

Σημάδια της λεγόμενης δημοσιονομικής κυριαρχίας, όπου οι πολιτικές καθορισμού επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών βρίσκονται υπό μεγαλύτερη πίεση από τις κυβερνήσεις που ξοδεύουν ελεύθερα, αυξάνονται στις παγκόσμιες αγορές. Η Σαναέ Τακαΐτσι, η νέα ηγέτης του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος της Ιαπωνίας, αναμένεται να ασκήσει πίεση στην Τράπεζα της Ιαπωνίας να μην αυξήσει γρήγορα τα επιτόκια. «Το γεγονός ότι ένα πιθανό περιουσιακό στοιχείο αντιστάθμισης κινδύνου όπως ο χρυσός ανεβαίνει όταν ανεβαίνουν οι μετοχές μου λέει ότι η αξία του χρήματος έχει μειωθεί», υπογραμμίζει ο Ματ ΜακΛέναν, επικεφαλής στην επενδυτική εταιρεία First Eagle. Για ορισμένους επενδυτές, η αφήγηση της υποτίμησης έχει περιορισμένη ισχύ. Τα μακροπρόθεσμα επιτόκια της αγοράς ομολόγων για τις προσδοκίες πληθωρισμού στις ΗΠΑ δεν έχουν αυξηθεί, υποδηλώνοντας ότι η απώλεια ελέγχου του πληθωρισμού από τη Fed δεν αποτελεί το βασικό σενάριο της αγοράς.

Σύμφωνα με τους FT οι εγγενείς ιδιότητες του χρυσού καθιστούν δύσκολο να προσδιοριστεί ο χρόνος εξόδου των επενδυτών ή να εκτιμηθεί πόσο υπερβολικός είναι ο ενθουσιασμός για αυτή την κατηγορία περιουσιακών στοιχείων. Αυτό που τροφοδοτεί την ανησυχία των επενδυτών είναι ότι ορισμένες παραδοσιακές μέθοδοι για να προσδιοριστεί αν ο χρυσός είναι πολύ ακριβός ή φθηνός δεν είναι πλέον τόσο αξιόπιστες όσο ήταν κάποτε.

Μία από αυτές είναι η σχέση με τα προσαρμοσμένα στον πληθωρισμό, ή «πραγματικά», επιτόκια. Σύμφωνα με την παραδοσιακή άποψη, όταν τα επιτόκια αυτά μειώνονταν, ήταν πιο επικερδές να κατέχεις χρυσό αντί για ομόλογα. Ωστόσο, η σχέση αυτή άρχισε να διαρρηγνύεται καθώς τα πραγματικά επιτόκια αυξήθηκαν ταυτόχρονα με τον χρυσό μετά την πανδημία.

Ενα μοτίβο που έχει διατηρηθεί είναι η αντίστροφη σχέση μεταξύ του χρυσού και του δολαρίου. Η εντυπωσιακή πορεία του χρυσού από την αρχή του 2025 έρχεται καθώς το δολάριο βρίσκεται σε πορεία για το χειρότερο έτος του από το 2017, καθώς ο συνδυασμός των εντεινόμενων προσδοκιών για μειώσεις των επιτοκίων και των ανησυχιών για την ανεξαρτησία της Fed ασκεί πιέσεις στο αμερικανικό νόμισμα.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News