Το κόστος ζωής είναι αυτή τη στιγμή το Ν.1 πολιτικό ζήτημα στις δυτικές κοινωνίες. Αυτό έπληξε τον Μπάιντεν (παρά τα καλούς δείκτες της οικονομίας), αυτό φθείρει τώρα τον Ντόναλντ Τραμπ προτού κλείσει ένα χρόνο στη δεύτερη θητεία του. Παρότι ο αμερικανός πρόεδρος δηλώνει ότι το πρόβλημά του  «affordability» (προσιτό κόστος) είναι «η μεγαλύτερη απάτη των Δημοκρατικών» (con job) άρχισε ήδη περιοδείες για να διαχειριστεί την απογοήτευση της βάσης του για τη συνεχιζόμενη ακρίβεια η οποία αποτυπώνεται στην κάμψη της δημοφιλίας του.

Η λέξη «affordability» έγινε το βασικό θέμα συζήτησης στις ΗΠΑ ιδίως μετά την εκλογή με αυτή την ατζέντα του Ζοράν Μαμντάνι (4/11) στον δήμο της Νέας Υόρκης. Ο Τραμπ, στη συνάντηση που είχε μαζί του (21/11) υποστήριξε τις δράσεις που έχει εξαγγείλει ο Μαμντάνι όπως την κατασκευή 200.000 νέων μονάδων προσιτής κατοικίας.

Eφέτος το φθινόπωρο ήταν σειρά της Ευρώπης να αφυπνιστεί για το στεγαστικό βλέποντας (και) την άνοδο της ακροδεξιάς η οποία πριμοδοτείται ιδεολογικά (και) από την άλλη ακτή του Ατλαντικού. Ο Επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης της ΕΕ, Νταν Γιέρενσεν, δηλώνει στο Politico ότι το στεγαστικό «αποτελεί ένα πραγματικό πρόβλημα που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους και η αδράνεια ενισχύει τους ακροδεξιούς λαϊκιστές». Ο ίδιος προαναγγέλλει το πρώτο Σχέδιο στην ιστορία της ΕΕ για την Προσιτή Στέγαση (Affordable Housing Plan).

Το νέο αυτό ευρωπαϊκό πακέτο θα απελευθερώνει δημόσιους πόρους για την κατασκευή νέων κατοικιών και θα παρέχει εργαλεία για τον έλεγχο των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων (Airbnb κ.ο.κ.) που συρρικνώνουν την προσφορά κατοικιών. Για τη δράση αυτή προβλέπεται χρηματοδότηση ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τα επόμενα δύο χρόνια.

Κάπως έτσι, μετά τις ΗΠΑ η έννοια του «affordability» πέρασε στην Ευρώπη και το πακέτο Γιέρενσεν θα προσγειωθεί κι εδώ, όπου λάθη και ιδεοληψίες επέτρεψαν μια «τέλεια καταιγίδα» κόστους ζωής τα προηγούμενα χρόνια.

Σύμφωνα με τη Eurostat η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα κόστους στέγασης (και διαγενεακής δικαιοσύνης) καθώς το 30% των νέων ξοδεύει ποσοστό «40% και πάνω» του διαθέσιμου εισοδήματος για αυτό τον σκοπό:  

In 2024, 9.7% of young people (aged 15-29) in the EU spent 40% or more of their disposable income on housing (housing cost overburden rate).🏡📈

Highest in:
🇬🇷Greece (30.3%)
🇩🇰Denmark (28.9%)

Lowest in:
🇭🇷Croatia (2.1%)
🇨🇾Cyprus (2.8%)

Learn more👉https://t.co/H88tM5h6Yz pic.twitter.com/ErbTtB2WsF

— EU_Eurostat (@EU_Eurostat) September 23, 2025

Στη χώρα μας η σπίθα που άναψε δύο φορές τη φωτιά του πληθωρισμού ήταν δύο γεγονότα διεθνούς εμβέλειας  (πανδημία, ενεργειακή κρίση) ωστόσο η φωτιά εξαπλώθηκε στο εσωτερικό μέσα από λάθη, ιδεοληψίες και μικροπολιτικούς υπολογισμούς. Οπως η αντίληψη ότι τα Airbnb και ο διπλασιασμός των ενοικίων σε πολλές περιοχές ευνοεί τους ιδιοκτήτες (που ανήκουν στην εκλογική βάση του κυβερνώντος κόμματος) και η λάθος προσέγγιση για την ακρίβεια στα τρόφιμα – με την υπερβολικά ανεκτική στάση έναντι των μεγάλων λιανεμπόρων και κυρίως με την υποτίμηση των επιπτώσεων της αποδυνάμωσης της πρωτογενούς παραγωγής.

Με την Ελλάδα να είναι πλέον de facto συμμέτοχος στις ευρύτερες οικονομικές αποφάσεις της ευρωζώνης μετά και από την εκλογή του Κυριάκου Πιερρακάκη στη θέση του προέδρου του Eurogroup (11/12), η ευκαιρία για τη διόρθωση λαθών και την ανάληψη πρωτοβουλιών προς τη σωστή κατεύθυνση είναι ασφαλώς μεγαλύτερη. Ενώ η ασφυκτική κατάσταση που δημιούργησαν τα λάθη και οι εξωτερικοί παράγοντες, όπως αποτυπώνεται αντικειμενικά στους δείκτες της Eurostat (άρα δεν αποτελεί εγχώρια γκρίνια), θα μπορούσε να λειτουργήσει ως χαρτί για να διεκδικήσει η Ελλάδα ένα σημαντικό μερίδιο από τα 10 δισ. του νέου πακέτου.

Αρκεί, βέβαια, να αλλάξει η προσέγγιση και να μετακινηθεί από τις πρωτοβουλίες με σοβαρές παρενέργειες (όπως τα προγράμματα «Σπίτι μου» που αύξησαν τις τιμές των παλαιών διαμερισμάτων) στις πολιτικές αύξησης της προσφοράς προσιτής στέγης μέσα από προγράμματα σαν κι αυτά που προσφέρονται στις περισσότερες δυτικές κοινωνίες. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί μόνο με εξαγγελίες για τη μετατροπή στρατοπέδων σε διαμερίσματα που εξακολουθούν να δείχνουν ότι η κυβέρνηση δεν πολυπιστεύει τη διεθνή, πετυχημένη πρακτική των αντίστοιχων προγραμμάτων.

Οπως για παράδειγμα αυτό που ισχύει στο Παρίσι (διαβάστε: Ο Μακρόν στέλνει ευάλωτους σε «γκέτο πλουσίων») όπου η επένδυση του Δήμου —που υποστηρίχθηκε από τον Μακρόν— σε μια στεγαστική πολιτική για το κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας, αποδίδει καρπούς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News