Από μια συγκυρία, στην πρόσφατη διαμάχη για τη διεθνή περιοδεία της Νατάσας Μποφίλιου και του Γιάννη Χαρούλη, τοποθετήθηκαν όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές όσον αφορά τα πνευματικά δικαιώματα των μεγάλων Ελλήνων συνθετών. Ως γνωστόν, την αρχή έκανε ο Γιώργος Χατζιδάκις εκφράζοντας την αντίθεσή του στην επανεκτέλεση έργων του πατέρα του από τους δύο καλλιτέχνες. Ακολούθησε η λεγόμενη «πλευρά Θεοδωράκη», δηλαδή η γερμανική εταιρεία Schott, η οποία κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους να συμβιβαστούν σεβόμενοι πάντως την επιθυμία του Γ. Χατζιδάκι. Τη στήριξή του προς το πρόσωπο του κληρονόμου εξέφρασε, τέλος, και ο Σταύρος Ξαρχάκος με δική του ανάρτηση.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι τρεις μεγάλοι συνθέτες –ή οι «πλευρές» τους– συμπλέουν για έναν κοινό σκοπό.

Το 1984 ξεσπάει η διαμάχη ανάμεσα στην Ενωση Μουσικοσυνθετών Στιχουργών Ελλάδος (ΕΜΣΕ, με ιδρυτικά μέλη τους Μάνο Λοΐζο και Λευτέρη Παπαδόπουλο) και τη νεοδημιουργηθείσα τότε Ενωση Δημιουργών Ελληνικού Τραγουδιού (ΕΔΕΤ). Τα σημαντικότερα ονόματα των μελών της; Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Ξαρχάκος, Σπανός, Κουγιουμτζής, Χατζηνάσιος, Μαρκόπουλος, Πλέσσας, Ανδριόπουλος. Ο λόγος ήταν η διαφωνία της ΕΔΕΤ για τα δικαιώματα που αποκόμιζαν οι τραγουδιστές, αλλά και η προσπάθεια της ΕΜΣΕ για την είσπραξη των δικαιωμάτων χωρίς τη διαμεσολάβηση της ΑΕΠΠΙ (Ανώνυμη Εταιρεία Προστασίας Πνευματικής Ιδιοκτησίας).

Οι μεγάλοι συνθέτες, λοιπόν απαγορεύουν με γραπτή τους δήλωση στη Δήμητρα Γαλάνη (πρόεδρο στο σωματείο των τραγουδιστών), στον Γιώργο Νταλάρα, τον Γιάννη Πάριο και τη Χαρούλα Αλεξίου να τραγουδούν πλέον τα τραγούδια τους, «γιατί με επώνυμες δηλώσεις τους συμπεριφέρθηκαν με αχαριστία, απρέπεια και έλλειψη ήθους προς την ΕΔΕΤ, παρά τους καλλιτεχνικούς δεσμούς τους με τα περισσότερα μέλη της». Η συνέχεια γράφτηκε με σκληρές δηλώσεις από την πλευρά των συνθετών μέχρι που σταδιακά άρχισε να αίρεται η απαγόρευση (την αρχή είχαν κάνει ο Σταύρος Κουγιουμτζής και ο Δημήτρης Χριστοδούλου).

Αν υπάρχει, όμως, μία πραγματική συνάντηση κορυφής των τριών μεγάλων συνθετών μετά την εποχή της Μουσικής Ανοιξης, αυτή δεν είναι άλλη από την κοινή εμφάνισή τους στο Ολυμπιακό Στάδιο στις 3 Νοεμβρίου 1989. Στην προεκλογική συναυλία της Νέας Δημοκρατίας, με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη παρόντα στις πρώτες κερκίδες, καθώς αντί για κεντρική μαζική ομιλία είχε επιλέξει τη συγκεκριμένη εκδήλωση, στη μνήμη του Παύλου Μπακογιάννη, ο οποίος είχε δολοφονηθεί στις 26 Σεπτεμβρίου 1989.

Ηταν η περίοδος που η Ελλάδα ζούσε την περιπέτεια των επαναληπτικών εκλογών, με τη Νέα Δημοκρατία πρώτο κόμμα (46,19%), αλλά χωρίς αυτοδυναμία. Στις 23 εκείνου του Νοεμβρίου θα προέκυπτε η οικουμενική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα και στήριξη από τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και τον Συνασπισμό, στον οποίο μετείχε τότε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Μια χώρα της πόλωσης σε ίλιγγο από το σκάνδαλο Κοσκωτά.

Την ορχήστρα εκείνη την ημέρα διηύθυνε ο Ξαρχάκος (που είχε εκλεγεί βουλευτής στην Α’ Αθηνών, για να παραιτηθεί το 1990), ενώ η Βίκυ Μοσχολιού, ο Σταμάτης Κόκοτας, η Μαρία Δημητριάδη, η Σοφία Βόσσου και ο Γιάννης Μπογδάνος τραγούδησαν δημιουργίες των τριών συνθετών. Μεγάλο μέρος κάλυψε τραγουδώντας και ο Μίκης Θεοδωράκης. Η συναυλία μεταδόθηκε ζωντανά από το ραδιόφωνο του ΑΝΤ1 (είχε αναγγελθεί μάλιστα πως θα κυκλοφορούσε και δίσκος) και από τη Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης – TV 100, από όπου προέρχεται και το οπτικοακουστικό ντοκουμέντο στο YouTube.

Στην αρχή του βίντεο ο Ξαρχάκος διευθύνει τον Θεοδωράκη όσο τραγουδάει την «Αθήνα» των Χατζιδάκι – Γκάτσου, μαζί με την αείμνηστη Μαρία Δημητριάδη. Και ύστερα, στην παύση του διαλείμματος, ο συνθέτης του κομματιού ανεβαίνει στη σκηνή, χαιρετάει τον Ξαρχάκο, ασπάζεται τον Θεοδωράκη και παίρνει τη θέση του στο πιάνο. «Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι», αυτή τη φορά με ερμηνευτή τον μεγάλο Μίκη. Ακολουθούν ο Σταμάτης Κόκοτας και η Βίκυ Μοσχολιού με το «Κάντε υπομονή – κι ο ουρανός θα γίνει πιο γαλανός».

Ο Μάνος για τον Μίκη

Κάποια στιγμή αργότερα, όταν ανεβαίνει στο μικρόφωνο ο Μάνος Χατζιδάκις, υπερασπίζεται τον συνοδοιπόρο του επί δεκαετίες, αλλά και την πολιτική συγκυρία που έχουν επιλέξει και οι τρεις: «Θέλω να επισημάνω μια σημαντική, αλλά και ασήμαντη λεπτομέρεια: ακούω πολλές φορές πολλούς να λένε επιπόλαια ότι ο Θεοδωράκης έγινε δεξιός. Δεν αντιλαμβάνονται όσοι το λένε πως ο Θεοδωράκης έγινε δεξιός όσο το ΠΑΣΟΚ υπήρξε ποτέ εστία προοδευτικότητος και αλλαγής…

»Ούτε πρόδωσε τους μακρόχρονους αγώνες του ούτε ενετάχθη στη Νέα Δημοκρατία για να τραγουδήσει μαζί μου… Επιβάλλεται η κάθαρση και αυτή αποτελεί το βασικό αίτημα των εκλογών της 5ης Νοεμβρίου… Οποιος συμβιβασμός και όποια ολιγωρία θα αποτελέσει μια μορφή προδοσίας στις προσδοκίες των Ελλήνων ψηφοφόρων. Να μια βασική αιτία που βρισκόμαστε απόψε εδώ…».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News