Της έχουν δώσει το παρατσούκλι «Wikipedia», όχι επειδή ξέρει πολλά, αλλά επειδή θυμάται πολλά. Η Εμιλι Νας είναι 18 ετών, ζει στον Καναδά, κάνει ό,τι κάνουν όλα τα κορίτσια της ηλικίας της, αλλά διαθέτει και μια «υπερδύναμη»: θυμάται τα πάντα, για πάντα!

Η Εμιλι, γράφουν οι Times του Λονδίνου, είναι η μοναδική στον Καναδά και ένα από τα μόλις 100 άτομα σε αυτόν τον κόσμο με διαγνωσμένη Ιδιαίτερα Υψηλή Αυτοβιογραφική Μνήμη (Highly Superior Autobiographical Memory – HSAM). Αποφάσισε λοιπόν να «δωρίσει» την υπερδύναμή της στην επιστήμη, και συγκεκριμένα στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, όπου θα συμμετέχει σε έρευνες σχετικά με διαταραχές της μνήμης και τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Η HSAM σου δίνει τη δυνατότητα να θυμάσαι κάθε ημέρα της ζωής σου με κάθε λεπτομέρεια και να ανακαλείς γεγονότα του παρελθόντος. Ακούγεται… κουλ, αλλά δεν είναι πάντα, αν σκεφτείς ότι ανακαλούνται και δυσάρεστα γεγονότα, με αποτέλεσμα να αναβιώνουν και τα αντίστοιχα συναισθήματα.

Κάποιοι άνθρωποι με HSAM περιγράφουν τη μνήμη τους σαν ένα χρωματικά κωδικοποιημένο ημερολόγιο, στο οποίο μπορούν να έχουν πρόσβαση ανά πάσα στιγμή. Η Εμιλι λέει στους Times ότι όλες οι εμπειρίες και τα βιώματά της καταγράφονται στο μυαλό της ως ταινίες. «Κάθε μέρα αντιπροσωπεύει μια μικρή ταινία, όπου μπορώ να κάνω γρήγορη κίνηση προς τα εμπρός ή προς τα πίσω και να αναπαράγω διάφορα σημεία».

Οταν ήταν πέντε ετών μπορούσε να παρακολουθήσει ένα επεισόδιο «Peanuts» και να αναπαραγάγει όλους τους διαλόγους. Οι γονείς της καταλάβαιναν ότι διέθετε μια ιδιαίτερη ικανότητα, αλλά δεν είχαν σκεφτεί να το «ψάξουν» περισσότερο. Ωσπου είδαν ένα ντοκιμαντέρ για την Ιδιαίτερα Υψηλή Αυτοβιογραφική Μνήμη στο οποίο συμμετείχαν διάσημοι «ασθενείς», όπως η ηθοποιός Μεριλού Χένερ.

Υστερα από αυτό η Εμιλι υποβλήθηκε σε μια σειρά από τεστ στο Πανεπιστήμιο Northwestern, στο Σικάγο, όπου πιστοποιήθηκε η ιδιαίτερα υψηλή αυτοβιογραφική μνήμη της.

Τώρα θα συνεργαστεί με τη δρ Κάρμεν Γουέστερμπεργκ, καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Τέξας, η οποία ερευνά την εξέλιξη (και φθίνουσα πορεία) της ανθρώπινης μνήμης. Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας, η Γουέστερμπεργκ θα μελετήσει δεδομένα ατόμων με HSAM, ώστε να διερευνήσει εάν η υπερ-μνήμη τους μπορεί να κρύβει «μυστικά» που θα βοηθήσουν στην καλύτερη αντιμετώπιση διαταραχών μνήμης, αλλά και της νόσου Αλτσχάιμερ, που αποτελεί τη συχνότερη μορφή άνοιας.

«Η υψηλή αυτοβιογραφική μνήμη δεν φθίνει με την πάροδο του χρόνου. Η μνήμη αυτών των ανθρώπων δεν διαγράφει τίποτα και δεν επηρεάζεται από τη χρήση έξυπνων συσκευών – όπως πιθανώς επηρεάζεται η ικανότητα των υπολοίπων να θυμούνται πράγματα» εξηγεί στους Times η καθηγήτρια.

Η ίδια και η ομάδα της έχουν επιλέξει 12 άτομα με ιδιαίτερα υψηλή αυτοβιογραφική μνήμη και συγκρίνουν τις εγκεφαλικές λειτουργίες τους με εκείνες 24 ατόμων με «κοινή» μνήμη. Ηδη έχουν παρατηρήσει ότι στην ομάδα της υπερ-μνήμης ο εγκέφαλος είναι πιο δραστήριος στη διάρκεια του ύπνου, όταν καταγράφονται οι αναμνήσεις. Τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης, στην οποία θα συμμετέχει και η Εμιλι, αναμένονται στο τέλος του έτους.

Επιστήμονες στην Ιταλία αξιοποιούν ορισμένα από τα αρχικά ευρήματα της έρευνας για να δουν αν μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς με Αλτσχάιμερ. Μια ομάδα από τα Πανεπιστήμια της Περούτζα και του Τρέντο χορηγούν «διακρανιακή μαγνητική διέγερση» –μια μη επεμβατική τεχνική που χορηγεί μαγνητικούς παλμούς στον εγκέφαλο– σε μια ομάδα ασθενών με Αλτσχάιμερ πρώιμου σταδίου. Στοχεύουν στο τμήμα του εγκεφάλου που προσδιορίζεται στο HSAM.

Η Ιδιαίτερα Υψηλή Αυτοβιογραφική Μνήμη αναγνωρίστηκε μόλις το 2006. Οσοι έχουν αυτή τη μνήμη δεν έχουν ασυνήθιστα υψηλό IQ, αλλά μπορούν να ανακαλέσουν με ακρίβεια κάθε ημέρα της ζωής τους. Θυμούνται ημερομηνίες, γεγονότα, συναισθήματα, τι έφαγαν, τι καιρό είχε… Συχνά αυτή η μνήμη συνυπάρχει με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή με κατάθλιψη και διαταραχές άγχους (πιστεύεται ότι αυτό σχετίζεται με τη συνεχή ανάκληση και αναβίωση δυσάρεστων και επώδυνων γεγονότων και συναισθημάτων).

Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι μπορεί να υπάρχουν έως και 700.000 άνθρωποι με υπερ-μνήμη, αλλά έχουν διαγνωστεί παγκοσμίως μόλις 100 περιπτώσεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News