«Η καλή νοικοκυρά, είναι δούλα και κυρά» έλεγε η παλιά παροιμία. Τα χρόνια πέρασαν, οι καιροί (ευτυχώς) άλλαξαν, σημαντικά βήματα έγιναν για την ισότητα των δύο φύλων. Και ξαφνικά, άρχισαν να πέφτουν βροχή τα βρετανικά δημοσιεύματα για τη «doula» (δούλα) που προσέλαβε η Μέγκαν Μαρκλ εν όψει του ερχομού του πρώτου της παιδιού.

«Πόσο κοστίζει η doula της δούκισσας του Σάσεξ; / Πόσο καιρό θα μείνει στο παλάτι; / Ποια είναι η γνώμη της βασίλισσας/ Δεν της φτάνουν οι τόσοι υπηρέτες;» ήταν οι κυριότερες απορίες που προέκυψαν. Αν ζεις όμως μακριά από τη Βρετανία και ακόμη πιο μακριά από το παλάτι, αν ζεις στην Ελλάδα συγκεκριμένα και ακούς ξαφνικά μία ελληνική λέξη που προκαλεί τόση αναστάτωση, η ερώτηση είναι μία: πάνω κάτω, όταν λέμε «δούλα» σήμερα, ξέρουμε τι εννοούμε. Ομως, τι ακριβώς είναι η «doula»;

Μία διαδικτυακή βόλτα, μας τα αποσαφήνισε όλα. Doula είναι η «σύντροφος γέννας» ή «προπονήτρια γέννας», ή ακόμη κάποια που προσφέρει βοήθεια και υποστήριξη μετά τη γέννα. Δεν είναι μαία, είναι θα λέγαμε, ο άνθρωπος-κλειδί στη ζωή της γυναίκας που είτε πρόκειται, είτε μόλις έχει γεννήσει και όλα της φαίνονται βουνό.

Οσο για την ακριβή προέλευση της λέξης: ο όρος «doula» πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1969, σε μία ανθρωπολογική μελέτη που υπέγραφε η αμερικανίδα ανθρωπολόγος και υπέρμαχος του θηλασμού Ντέινα Ράφαελ, συνεργάτις της Μάργκαρετ Μιντ, οι οποίες ίδρυσαν από κοινού το Κέντρο Κύησης και Γαλουχίας στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ το 1970.

Η Ράφαελ πρότεινε μέσα από τον όρο «doula», μία ευρέως ασκούμενη πρακτική, κατά την οποία ένα μέλος της οικογένειας, ή μία στενή φίλη, θα βρισκόταν διαρκώς στο πλευρό της νέας μητέρας, υποστηρίζοντάς την αποτελεσματικά, προκειμένου να διασφαλιστεί ο επιτυχημένος και μακράς διάρκειας θηλασμός του μωρού. Η Ράφαελ πήρε τον όρο από την ελληνική λέξη «δούλα» ως συνώνυμο της βοηθού-υπηρέτριας, που την είχε μάθει από μία ηλικιωμένη Eλληνίδα, την Ελένη Ρασιά. Παράλληλα, έκανε την έρευνά της και βρήκε τις ρίζες της λέξης στην «εποχή του Αριστοτέλη» και την αρχαία «δούλη», που παρέπεμπε στη σκλάβα.

Ενώ λοιπόν στο πρώτο άκουσμα της λέξης, αυτός ο ρόλος ακούγεται ως κάτι εξαιρετικά υποτιμητικό, στην πραγματικότητα, μία «doula» είναι όντως κυρά, καθώς γίνεται απαραίτητη στη ζωή μίας γυναίκας που νιώθει εντελώς αποπροσανατολισμένη, πανικόβλητη και απροετοίμαστη, με το που έρθει το παιδί της στον κόσμο.

Η βρετανική εφημερίδα Guardian άλλωστε, δημοσίευσε κείμενο μιας επαγγελματία «δούλας», της Ρεμπέκα Σίλερ, η οποία έγραψε σχετικά: «Η δούκισσα του Σάσεξ πολύ καλά έκανε και προσέλαβε μία doula. Η δική μου, μου είχε γίνει τόσο απαραίτητη, που αποφάσισα να πάρω την κατάλληλη εκπαίδευση και να γίνω και εγώ».

Και συνεχίζοντας, ξεκαθαρίζει ότι άλλη είναι η δουλειά της μαίας -η οποία καλύπτει περισσότερο ιατρικά θέματα- και άλλη η δουλειά της «δούλας»: «Οι “δούλες” είναι έμπειρες βοηθοί, που αναλαμβάνουν έναν μη ιατρικό ρόλο και πολύ συχνά, καταλήγουν να γνωρίσουν πολύ στενά μία οικογένεια για αρκετούς μήνες. Η δουλειά είναι έντονη και εποικοδομητική. Από το να βοηθάς μία γυναίκα να προγραμματίσει και να προχωρήσει στη δεύτερη εγκυμοσύνη της ύστερα από μία τραυματική πρώτη φορά, μέχρι να απαντήσεις σε ένα πανικόβλητο και εξουθενωμένο τηλεφώνημα νέου γονιού, στις 3 τα ξημερώματα».

Η Ρεμπέκα Σίλερ τονίζει ότι μία «δούλα» είναι διαθέσιμη 24 ώρες το 24ωρο για τουλάχιστον έναν μήνα πριν από την τελική ημερομηνία του τοκετού και στη συνέχεια προσφέρει ψυχολογική και πρακτική υποστήριξη στη νέα μητέρα, για όσο χρειαστεί-κάποιες φορές παίρνει ημέρες, κάποιες φορές παίρνει μήνες. «Οπου βρούμε κενό, το καλύπτουμε. Από το να φτιάξουμε τσάι ή να μαγειρέψουμε, μέχρι να στηρίζουμε την έγκυο κατά τη διάρκεια των επώδυνων συστολών του τοκετού, ή απλά να ρωτήσουμε τη συγκεκριμένη γυναίκα πώς νιώθει και να ακούσουμε με πραγματικό ενδιαφέρον τι έχει να μας πει».

Και καταλήγοντας: «Είναι εύκολο να θεωρήσεις τις “δούλες” ως μία μόδα, ή ένα καπρίτσιο των πλούσιων γυναικών, στην πραγματικότητα όμως, γυναίκες στήριζαν άλλες γυναίκες που επρόκειτο να γίνουν μητέρες, εδώ και αιώνες. Στηρίζω τους νέους γονείς στη χαρά τους, αλλά και στον φόβο και στη σύγχυσή τους, βοηθώντας τους να περάσουν και να ξεπεράσουν αυτή την περίοδο της τεράστιας αλλαγής και προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Για να κάνω σωστά τη δουλειά μου, έχει τύχει να κοιμηθώ μέσα στο αυτοκίνητό μου στο πάρκινγκ ενός νοσοκομείου, ή να σκουπίσω με αγάπη αίμα και κόπρανα από τα πόδια μιας γυναίκας. Ως αυθεντική δούλα, θέλω κάθε έγκυος γυναίκα να νιώσει σαν πραγματική βασίλισσα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News