Ο εμπορικός πόλεμος που κήρυξε ο Ντόναλντ Τραμπ στην Κίνα δεν είναι παρά το πιο πρόσφατο επεισόδιο του ανταγωνισμού μεταξύ των δύο χωρών, ο οποίος κλιμακώνεται, με πρωτοβουλία του αμερικανού προέδρου. Η κλιμάκωση μιας σύγκρουσης, όμως, δεν φέρνει απαραιτήτως τη νίκη για τον επιτιθέμενο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μάλιστα, ίσως απλώς επιταχύνει την ήττα των ΗΠΑ, έναντι μιας Κίνας η οποία όχι απλώς δεν δείχνει να κλονίζεται, αλλά προχωράει ακάθεκτη, με το βλέμμα στο μέλλον.

Η έναρξη ενός «κινεζικού αιώνα» είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τους αναλυτές εδώ και χρόνια, γράφει στους Times της Νέας Υόρκης ο Κάιλ Τσαν, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, με ειδίκευση στην κινεζική βιομηχανική πολιτική. Με αυτόν τον όρο, εξηγεί, περιγράφεται ένας κόσμος στον οποίο η Κίνα θα αξιοποιήσει, επιτέλους, το τεράστιο οικονομικό και τεχνολογικό δυναμικό της, για να ξεπεράσει τις ΗΠΑ και να προσανατολίσει εκ νέου την παγκόσμια δυναμική γύρω από έναν πόλο που θα διέρχεται του Πεκίνου.

«Αυτός ο αιώνας μπορεί να έχει ήδη ανατείλει», σημειώνει ο ερευνητής, «και στο μέλλον οι ιστορικοί μπορεί κάλλιστα να εντοπίσουν τους πρώτους μήνες της δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ ως την στιγμή που η Κίνα έφυγε προς τα εμπρός και άφησε πίσω τις ΗΠΑ».

Η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο κατέληξαν σε μια ασαφή και προσωρινή εκεχειρία στον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ, αλλά αυτό είναι αδιάφορο, συνεχίζει η αμερικανική εφημερίδα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έσπευσε να χαρακτηρίσει την εκεχειρία ως νίκη, όμως αυτό υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο το θεμελιώδες πρόβλημα της κυβέρνησής του και των ΗΠΑ: μια κοντόφθαλμη εστίαση σε ασήμαντες αψιμαχίες, καθώς ο μεγαλύτερος πόλεμος με την Κίνα χάνεται οριστικά.

Ο Τραμπ καταστρέφει τους πυλώνες της αμερικανικής ισχύος και καινοτομίας, γράφουν οι ΝΥΤ. Οι δασμοί του θέτουν σε κίνδυνο την πρόσβαση των αμερικανικών εταιρειών στις παγκόσμιες αγορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού. Περικόπτει τη δημόσια χρηματοδότηση για την έρευνα και καταστρέφει τα αμερικανικά πανεπιστήμια, ωθώντας τους ταλαντούχους ερευνητές να φύγουν σε άλλες χώρες. Θέλει να καταργήσει προγράμματα για τεχνολογίες όπως η καθαρή ενέργεια και η κατασκευή ημιαγωγών και εξαλείφει την αμερικανική ήπια ισχύ σε μεγάλα τμήματα του πλανήτη.

Η πορεία της Κίνας, την ίδια στιγμή, είναι η ακριβώς αντίθετη.

Ηδη ηγείται της παγκόσμιας παραγωγής σε πολλούς κλάδους, όμως χάλυβα, αλουμίνιο, ναυπηγική, μπαταρίες, ηλιακή ενέργεια, ηλεκτρικά οχήματα, ανεμογεννήτριες, drones, εξοπλισμό 5G, ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, ενεργά φαρμακευτικά συστατικά και τρένα υψηλής ταχύτητας. Προβλέπεται να αντιπροσωπεύει το 45% της παγκόσμιας μεταποίησης έως το 2030. Το Πεκίνο επικεντρώνεται επίσης στο μέλλον: Τον Μάρτιο ανακοίνωσε ένα εθνικό ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων, ύψους 138 δισ. δολαρίων, που θα πραγματοποιήσει μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η κβαντική υπολογιστική και η ρομποτική, και αύξησε τον προϋπολογισμό του για δημόσια έρευνα και ανάπτυξη.

Τα αποτελέσματα αυτής της προσέγγισης είναι ήδη εκπληκτικά.

Οταν η κινεζική νεοσύστατη εταιρεία DeepSeek λάνσαρε ένα chatbot Τεχνητής Νοημοσύνης, τον Ιανουάριο, πολλοί Αμερικανοί συνειδητοποίησαν ξαφνικά ότι η Κίνα είναι ανταγωνιστική στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Και δεν ήταν το μόνο παράδειγμα σημειώνουν οι ΝΥΤ.

Η κινεζική εταιρεία κατασκευής ηλεκτρικών αυτοκινήτων BYD, την οποία ο Ελον Μασκ, κάποτε αποκαλούσε «αστείο», ξεπέρασε την Tesla πέρυσι σε παγκόσμιες πωλήσεις, κατασκευάζει νέα εργοστάσια σε όλο τον κόσμο και τον Μάρτιο ξεπέρασε σε αξία τις εταιρείες Ford, GM και Volkswagen μαζί. Η Κίνα προχωρά δυναμικά στις ανακαλύψεις φαρμάκων, ειδικά σε θεραπείες για τον καρκίνο, και εγκατέστησε περισσότερα βιομηχανικά ρομπότ το 2023 από ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος μαζί. Στους ημιαγωγούς, το ζωτικό αγαθό αυτού του αιώνα, χτίζει μια αυτοδύναμη αλυσίδα εφοδιασμού με αιχμή του δόρατος τις πρόσφατες ανακαλύψεις της Huawei. Κρίσιμο είναι ότι η κινεζική ισχύς σε αυτές και σε άλλες, επικαλυπτόμενες τεχνολογίες, δημιουργεί έναν κύκλο στον οποίο η πρόοδος σε πολλαπλούς αλληλένδετους τομείς ενισχύεται εκθετικά.

«Την ίδια στιγμή», συνεχίζουν οι ΝΥΤ, «ο Τραμπ παραμένει προσηλωμένος στους δασμούς και δεν φαίνεται καν να κατανοεί την κλίμακα της απειλής που θέτει η Κίνα». Πριν από την ανακοίνωση των δύο χωρών ότι συμφώνησαν να μειώσουν τους εμπορικούς δασμούς, ο Τραμπ απέρριψε τις ανησυχίες ότι οι προηγούμενοι υψηλοί δασμοί του σε κινεζικά προϊόντα θα άφηναν τα ράφια άδεια στα αμερικανικά καταστήματα. Είπε ότι οι Αμερικανοί θα μπορούσαν απλώς να τα βγάλουν πέρα αγοράζοντας λιγότερες κούκλες για τα παιδιά τους, χαρακτηρίζοντας ουσιαστικά την Κίνα «εργοστάσιο παιχνιδιών» και άλλων φτηνών σκουπιδιών. Η αντίληψη αυτή, όμως, είναι εντελώς ξεπερασμένη.

«Οι ΗΠΑ πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι ούτε οι δασμοί ούτε άλλες εμπορικές πιέσεις θα κάνουν την Κίνα να εγκαταλείψει το κρατικά καθοδηγούμενο οικονομικό πλάνο της, που έχει λειτουργήσει τόσο καλά, και να υιοθετήσει ξαφνικά βιομηχανικές και εμπορικές πολιτικές που οι Αμερικανοί θεωρούν δίκαιες. Αν μη τι άλλο, το Πεκίνο διπλασιάζει την κρατικά καθοδηγούμενη προσέγγισή του, εστιάζοντας στην επίτευξη κυριαρχίας στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας», επισημαίνουν οι ΝΥΤ.

Η Κίνα, βέβαια, αντιμετωπίζει τις δικές της σοβαρές προκλήσεις. Η παρατεταμένη ύφεση στον τομέα των ακινήτων συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι ο κλάδος μπορεί να ανακάμπτει. Στις μακροπρόθεσμες προκλήσεις εντάσσονται η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και η γήρανση του πληθυσμού. Ωστόσο, όσοι προβλέπουν την κορύφωση και την αναπόφευκτη πτώση της Κίνας εδώ και χρόνια, απλώς διαψεύδονται κάθε φορά. Η διαρκής ισχύς του ελεγχόμενου από το κράτος κινεζικού συστήματος, το οποίο μπορεί να περιστραφεί, να αλλάξει πολιτική και να ανακατευθύνει πόρους κατά βούληση, στην υπηρεσία της μακροπρόθεσμης εθνικής ισχύος, είναι πλέον αναμφισβήτητη, ανεξάρτητα από το αν αρέσει στους υποστηρικτές της ελεύθερης αγοράς ή όχι.

«Η αδέξια εμμονή του Τραμπ στις βραχυπρόθεσμες ενέργειες όπως οι δασμοί, ενώ υπονομεύει ενεργά αυτό που κάνει την Αμερική ισχυρή, θα επιταχύνει μόνο την έναρξη ενός κόσμου που θα κυριαρχείται από την Κίνα», σύμφωνα με τους ΝΥΤ.

Αν η τρέχουσα πορεία των δύο εθνών διατηρηθεί, η Κίνα πιθανότατα θα καταλήξει να κυριαρχεί πλήρως στους τομείς υψηλής τεχνολογίας, από αυτοκίνητα και τσιπ, μέχρι μαγνητικούς τομογράφους και εμπορικά αεροσκάφη. Η μάχη για την ΤΝ δεν θα δοθεί μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, αλλά μεταξύ κινεζικών πόλεων, όπως η Σεντζέν και η Χανγκτσόου. Τα κινεζικά εργοστάσια σε όλο τον κόσμο θα αναδιαμορφώσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού, με την Κίνα στο επίκεντρο, ως την κορυφαία τεχνολογική και οικονομική υπερδύναμη του κόσμου.

«Αντίθετα, η Αμερική μπορεί να καταλήξει ως ένα βαθιά υποβαθμισμένο έθνος», συνεχίζει το άρθρο των ΝΥΤ. Παγιδευμένες πίσω από δασμολογικά τείχη, οι εταιρείες της θα πωλούν σχεδόν αποκλειστικά στους εγχώριους καταναλωτές. Η απώλεια διεθνών πωλήσεων θα υποβαθμίσει τα εταιρικά κέρδη, αφήνοντας τις εταιρείες με λιγότερα χρήματα για να επενδύσουν στις επιχειρήσεις τους. Οι αμερικανοί καταναλωτές θα μπορούν να επιλέξουν μόνο αμερικανικά προϊόντα, μέτριας ποιότητας, αλλά σε πολύ ακριβές τιμές, λόγω του υψηλότερου κόστους παραγωγής στις ΗΠΑ. Οι οικογένειες θα αντιμετωπίσουν αυξανόμενο πληθωρισμό και στάσιμα εισοδήματα. Οι παραδοσιακές βιομηχανίες υψηλής αξίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η φαρμακοβιομηχανία, ήδη, χάνουν το παιχνίδι από την Κίνα. Οι σημαντικές βιομηχανίες του μέλλοντος θα ακολουθήσουν. Η Αμερική θα μετατραπεί σε ένα απέραντο Ντιτρόιτ, σημειώνει το άρθρο, κάνοντας αναφορά στην οικονομική –και κοινωνική– κατάπτωση της πόλης που κάποτε ήταν το κέντρο της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας.

«Η αποφυγή αυτού του ζοφερού σεναρίου σημαίνει λήψη άμεσων πολιτικών αποφάσεων, που θα έπρεπε να είναι προφανείς και να έχουν ήδη διακομματική υποστήριξη», γράφουν οι ΝΥΤ: επένδυση στην έρευνα και την ανάπτυξη· υποστήριξη ακαδημαϊκής, επιστημονικής και εταιρικής καινοτομίας· σφυρηλάτηση οικονομικών δεσμών με χώρες σε όλο τον κόσμο· και δημιουργία ενός φιλόξενου και ελκυστικού κλίματος για διεθνή ταλέντα και κεφάλαια.

Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ κάνει ακριβώς το αντίθετο, σε κάθε έναν από αυτούς τους τομείς.

Το αν αυτός ο αιώνας θα είναι κινεζικός ή αμερικανικός εξαρτάται από τις ΗΠΑ, καταλήγουν οι Times της Νέας Υόρκης. Ωστόσο ο χρόνος εξαντλείται σύντομα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News