Σε φυσιολογικούς καιρούς, η κοινή επίσκεψη επτά ευρωπαίων ηγετών στην Ουάσινγκτον με στόχο τον τερματισμό ενός πολέμου στην Ευρώπη θα αποτελούσε μια ξεκάθαρη επίδειξη αλληλεγγύης της Δύσης ενώπιον του ηγέτη του ελεύθερου κόσμου. Ωστόσο οι καιροί κάθε άλλο παρά φυσιολογικοί είναι, ενώ η πρόσφατη σύνοδος κορυφής ΗΠΑ-Ευρώπης στον Λευκό Οίκο, παρουσία του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, προκάλεσε ακόμη ένα ρήγμα στο διατλαντικό μέτωπο, καθώς κατέδειξε πόσο πολύ απέχουν οι εκτιμήσεις των δύο πλευρών όσον αφορά το τι ακριβώς διακυβεύεται στην Ουκρανία.

«Η θεμελιώδης διαφορά εδράζεται στη σχέση τους με την Ιστορία», γράφει η Σιλβί Κοφμάν σε άρθρο της στους Financial Times. Η διευθύντρια σύνταξης της Le Monde, η οποία ενίοτε αρθρογραφεί και στη λονδρέζικη εφημερίδα, θεωρεί πως οι ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να επηρεάζονται σημαντικά από την κληρονομιά του 20ού αιώνα.

«Δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, δύο ολοκληρωτικά καθεστώτα, εκατομμύρια θάνατοι, το Ολοκαύτωμα, μια ήπειρος διαιρεμένη επί δεκαετίες, το κόστος τόσο της παραίτησης όσο και του ηρωισμού, άφησαν σημάδια που αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού πολιτικού DNA. Εχοντας θεμελιωθεί ως ένα ειρηνευτικό εγχείρημα, η ίδια η ΕΕ αποτελεί αντανάκλαση αυτής της ταυτότητας», αναφέρει.

Επιπλέον, οι πρόεδροι και οι πρωθυπουργοί της Ευρώπης γνωρίζουν πολύ καλά τι μπορεί να κάνει η Ρωσία. Τα τελευταία 20 χρόνια, παρ’ όλο που πολλοί επέλεγαν να κλείνουν τα μάτια, είδαν τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες της Μόσχας να λαμβάνουν επικίνδυνες διαστάσεις, επαναφέροντας τελικά τον πόλεμο στη Γηραιά Ηπειρο. Για τους ευρωπαίους ηγέτες αυτό που διακυβεύεται δεν είναι η ασφάλεια μόνο της Ουκρανίας, αλλά ολόκληρης της Ευρώπης.

Οσο για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ναι μεν τον επηρεάζει επίσης σημαντικά η Ιστορία, ωστόσο επιδιώκει συγχρόνως «να διαμορφώνει την Ιστορία, να τη διαστρεβλώνει, να την παραμορφώνει και να την ξαναγράφει, έτσι ώστε να ταιριάζει με το αναθεωρητικό του όραμα για τη Ρωσία. Γι’ αυτόν η ιστορία είναι ένα σημαντικό πολιτικό εργαλείο. Επικαλείται συνεχώς το κατασκευασμένο ιστορικό του αφήγημα, όπως έκανε ξανά όταν συνάντησε τον Τραμπ στην Αλάσκα», γράφει η Σιλβί Κοφμάν.

Αντιθέτως –και προς τους προκατόχους του–, ο Τραμπ φαίνεται να μην επηρεάζεται καθόλου από την Ιστορία και να αγνοεί το παρελθόν και τα όποια διδάγματά του. Τόσο ο αμερικανός πρόεδρος όσο και οι συνεργάτες του πολύ σπάνια επικαλούνται την Ιστορία, ενώ όποτε το κάνουν, τείνουν να την παρερμηνεύουν, αν όχι να τη διαστρεβλώνουν. Οπως έγινε την περασμένη Κυριακή, όταν ο αντιπρόεδρος Τζει Ντι Βανς υποστήριξε πως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, όπως «κάθε μεγάλη σύρραξη στην Ιστορία», είχε τερματιστεί με μια διευθέτηση που ήταν αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων.

«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί περιστασιακά να επικαλείται τον Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ [τον 25ο πρόεδρο των ΗΠΑ] ως πρότυπο προστατευτισμού, αλλά ο Ρούσβελτ, ο Τσόρτσιλ ή ο Ντε Γκολ δεν αποτελούν μέρος του λεξιλογίου του», σχολιάζει η γαλλίδα δημοσιογράφος. «Για τον Τραμπ, αυτό που διακυβεύεται στην Ουκρανία είναι η ικανότητά του να τερματίσει έναν πόλεμο που μέχρι σήμερα διαφεύγει των προσπαθειών του, σε αντίθεση με έξι άλλες συρράξεις που ισχυρίζεται ότι έχει επιλύσει. Στόχος του είναι να “σταματήσει τις δολοφονίες” και να κερδίσει το Νομπέλ Ειρήνης, όχι να κτίσει μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας.

»Οταν ο Τραμπ μιλάει για την Ουκρανία, δεν χρησιμοποιεί στρατηγικές έννοιες. Δεν κατονομάζει τον επιτιθέμενο, κατηγορεί το θύμα. Δεν μιλάει για το διεθνές δίκαιο ή την ασφάλεια της Ευρώπης, χρησιμοποιεί όρους real estate: στην Ουκρανία η Ρωσία κατέχει “προνομιούχα εδάφη”, χιλιόμετρα πολύτιμων “παράλιων εκτάσεων” σε μια χώρα πλούσια σε “σπάνιες γαίες”, της οποίας ο πρόεδρος θα ήταν καλό να “κάνει μια συμφωνία”».

Αυτή η άποψη για τη σύρραξη που εξακολουθεί να μαίνεται, εκτός ότι είναι διαμετρικά αντίθετη από την άποψη των Ευρωπαίων, κάνει τον Ντόναλντ Τραμπ να «παρανοεί τα κίνητρα του Πούτιν και να υποτιμά την αποφασιστικότητά του». Παρά τις ευγένειες και τις φιλοφρονήσεις στον Λευκό Οίκο στις 18 Αυγούστου, είναι πασιφανές πως «ο οικοδεσπότης και οι καλεσμένοι του δεν μιλούν την ίδια γλώσσα για την Ουκρανία».

Σύμφωνα με τη διευθύντρια σύνταξης της Le Monde, «στην πραγματικότητα σε αυτή τη σύρραξη λειτουργούν τρεις αντιτιθέμενες κοσμοθεωρίες: η εμμονή του Πούτιν με τη ρωσική ταυτότητα, η μερκαντιλιστική προσέγγιση του Τραμπ στη διπλωματία και η πεισματική πίστη της Ευρώπης στο κράτος δικαίου». Εξού και τα εξαιρετικά σκληρά λόγια του Εμανουέλ Μακρόν στην τηλεόραση μετά τη συνάντηση στην Ουάσινγκτον, για τον ρώσο ομόλογό του: υποστήριξε πως είναι «ένα αρπακτικό, ένα τέρας στις πύλες μας, που χρειάζεται συνεχώς να τρώει για την επιβίωσή του».

«Στην Ουάσινγκτον οι ευρωπαίοι ηγέτες θα έπρεπε να ήταν οι ενήλικες στην αίθουσα. Αλλά, όντας όμηροι της ιδέας ότι εξακολουθούν να χρειάζονται τη στρατιωτική προστασία των ΗΠΑ για να αντιμετωπίσουν το τέρας, επέλεξαν να διατηρήσουν μετριοπαθή στάση. Ωστόσο, με τις θέσεις [των δύο πλευρών] να απέχουν τόσο πολύ και την προοπτική ειρήνης τόσο αβέβαιη, οι Ευρωπαίοι πρέπει να απαλλαχθούν από το σύνδρομο της Στοκχόλμης και να ενεργήσουν με βάση τα διδάγματα της Ιστορίας, στην οποία είναι τόσο βαθιά προσκολλημένοι», σχολιάζει η Σιλβί Κοφμάν στους Financial Times.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News