O Μίρκο Καπέλι είναι ιδιοκτήτης ενός αμπελώνα της Τοσκάνης στην Ιταλία. Κατά την περσινή περίοδο της συγκομιδής σταφυλιών, o Καπέλι αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα, αφού οι εποχικοί εργάτες, που συνήθως προέρχονται από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής, ήταν αποκλεισμένοι λόγω της πανδημίας στις χώρες τους. Η εταιρεία παροχής προσωπικού με την οποία συνεργάζεται ο οινοπαραγωγός δεν μπόρεσε να του παράσχει κανέναν εργάτη και τελικά ανέλαβε να βρει μόνος του προσωπικό, καταφέρνοντας να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό ατόμων κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Αν και η ζήτηση για εργάτες στα αμπέλια αυξάνεται συνεχώς στην Ιταλία, το ντόπιο εργατικό δυναμικό αποφεύγει να πηγαίνει στους αμπελώνες, επειδή τα μεροκάματα είναι πολύ χαμηλά και ο συνολικός χρόνος απασχόλησης επίσης μικρός.

Ο Καπέλι ήταν αποφασισμένος να μην αντιμετωπίσει φέτος την ίδια κατάσταση και έτσι ξόδεψε 98.000 δολάρια για να αποκτήσει ένα ρομποτικό σύστημα που θα τον βοηθήσει στη φετινή συγκομιδή. Η πανδημία ωθεί (και) τη βιομηχανία της οινοποιίας σε μια ταχεία μετάβαση σε περισσότερες αυτοματοποιημένες διαδικασίες παραγωγής. Όμως, όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η Wall Street Journal, οι παραγωγοί κρασιού είναι διχασμένοι για αυτή τη μετάβαση. Αυτό γιατί ενώ σε ορισμένες καλλιέργειες, όπως η σόγια και το καλαμπόκι, τα αυτοματοποιημένα συστήματα είναι αποτελεσματικά, πολλοί οινοπαραγωγοί φοβούνται ότι θα προκαλούν ζημιές στα σταφύλια, κάτι που θα έχει στη συνέχεια αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα του κρασιού. Επίσης, το υψηλό κόστος αυτών των συστημάτων έχει προς το παρόν εμποδίσει αρκετούς οινοπαραγωγούς να προχωρήσουν στην απόκτησή τους. Επιπλέον, η νομοθεσία σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης απαγορεύει τη συγκομιδή της σοδειάς με μηχανικά μέσα.

Παρ’ όλα αυτά, οι οινοπαραγωγοί στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τα τελευταία χρόνια έντονο πρόβλημα εξεύρεσης εργατικού δυναμικού, το οποίο εντάθηκε φυσικά στη διάρκεια της πανδημίας. Αρκετοί προχωρούν στην απόκτηση ρομποτικών συστημάτων.

«Ηταν μια πολύ δύσκολη απόφαση για έναν μικρό αμπελώνα όπως ο δικός μας. Θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα για να κάνουμε απόσβεση της επένδυσης. Ομως πλέον δεν έχω να ανησυχώ για τους εργάτες. Μόλις η σοδειά είναι έτοιμη, μπορώ να ξεκινήσω τη συγκομιδή τους» δηλώνει ο Καπέλι, που αγόρασε το ρομποτικό σύστημα που χρησιμοποιεί από τη γαλλική εταιρεία Pellenc.

Η εταιρεία αναφέρει ότι η ζήτηση για αυτόματα συστήματα συγκομιδής σταφυλιών τα τελευταία χρόνια έχει μια ετήσια αύξηση της τάξης του 5%-10%, αλλά φέτος το ποσοστό αυτό εκτινάχθηκε στο 20%. Μάλιστα, τα προβλήματα στον μεταφορικό κλάδο εξαιτίας της πανδημίας δημιούργησαν πρόβλημα στην Pellenc, η οποία δεν μπόρεσε να παραδώσει όλες τις παραγγελίες που δέχτηκε.

Ποιοι φοβούνται και ποιοι όχι

Προς το παρόν πάντως τα ρομποτικά συστήματα που αναπτύσσονται για τη συγκομιδή σταφυλιών δεν είναι συμβατά με ορισμένους τύπους αμπελιών. Επιπλέον, σε ορισμένες χώρες όπου η γεωργία είναι λιγότερο εξαρτημένη από ξένο εργατικό δυναμικό, όπως η Γαλλία, η ανάγκη για απόκτηση μηχανικών μέσων από τους αγρότες είναι μικρότερη από ό,τι την Ιταλία και την Ισπανία. Επίσης, στις περιοχές όπου παράγεται υψηλής ποιότητας και υψηλής τιμής κρασί οι αμπελουργοί αμφιβάλλουν αν μια μηχανή μπορεί να κάνει τη συγκομιδή το ίδιο αποτελεσματικά όσο ο άνθρωπος.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα σκεπτικισμού για τη χρήση αυτοματοποιημένων συστημάτων συγκομιδής σταφυλιών είναι η Βουργουνδία, η περιοχή της Γαλλίας όπου παράγονται ορισμένα από τα πιο φημισμένα κρασιά στον κόσμο. Η τοπική κοινότητα οινοπαραγωγών δεν είναι, προς το παρόν τουλάχιστον, θετική στη χρήση μηχανικών μέσων, θεωρώντας ότι δεν θα κάνουν σωστή συγκομιδή. Στην πρωτεύουσα της σαμπάνιας, την περιοχή της Καμπανίας στη Γαλλία, απαγορεύεται διά νόμου η συγκομιδή σταφυλιών με μηχανικά μέσα, για να διατηρηθούν στο ανώτατο δυνατό επίπεδο οι παραδοσιακές αγροτικές πρακτικές.

«Ενα τσαμπί σταφύλι πρέπει να φτάνει στην πρέσα ανέπαφο και χωρίς καμία απολύτως ζημιά ή απώλεια. Δεν υπάρχει κάποιο μηχάνημα που μπορεί να κάνει συγκομιδή χωρίς να προκαλεί ζημιές στα σταφύλια» δηλώνει ο Φιλίπ Γουιμπρότ, εκπρόσωπος του  συνεταιρισμού οινοπαραγωγών Comité Champagne της Καμπανίας.

Από την άλλη πλευρά, στη Βαλντέλσα, την περιοχή ανάμεσα στη Σιένα και τη Φλωρεντία όπου παράγεται το περίφημο κρασί Κιάντι, οι οινοπαραγωγοί υποστηρίζουν ότι τα μηχανήματα κάνουν συγκομιδή το ίδιο αποτελεσματική και ποιοτική με αυτήν που κάνουν οι άνθρωποι.

Οπως φαίνεται, η συζήτηση για τη χρήση των ρομπότ στα αμπέλια θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό ακόμη. Το σίγουρο είναι πάντως ότι από εδώ και πέρα, είναι πολύ αυξημένες οι πιθανότητες το κρασί που πίνουμε να αποτελεί προϊόν ρομποτικής συγκομιδής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News