Αρχές χειμώνα του 2013. Ο κλαδάρχης του Πυροσβεστικού Σώματος παρουσιάζει σε ομιλία του το επιχειρησιακό έργο για την αντιπυρική περίοδο του έτους που μόλις τελείωσε, λέγοντας ότι το προσωπικό ήρθε αντιμέτωπο με έναν μεγάλο αριθμό πυρκαγιών, ιδίως την περίοδο Ιουνίου – Ιουλίου – Αυγούστου.

Ανάμεσα σε στατιστικά στοιχεία, μειώσεις σε προϋπολογισμό και στόλο αεροσκαφών, παγώματος προσλήψεων και αύξησης των συνταξιοδοτήσεων, ο κλαδάρχης αναφέρει και κάποια «καλά νέα» όσον αφορά τη δρομολόγηση και την ένταξη τεχνολογικών βελών στην φαρέτρα αντιμετώπισης των πυρκαγιών.

Ένα από τα σημαντικά νέα εργαλεία ήταν το «Evita», ένα πρόγραμμα υπολογιστή το οποίο, σε ελάχιστο χρόνο, παράγει σχέδια εκκένωσης περιοχών που πλήττονται από πυρκαγιά. Το «Evita», αφού τροφοδοτηθεί με τις παραμέτρους της περιοχής, δηλαδή τα τρέχοντα μετεωρολογικά στοιχεία όπως από πού φυσάνε οι άνεμοι, τα στοιχεία της πυρκαγιάς, και κυκλοφοριακά στοιχεία για τις οδικές αρτηρίες, καταστρώνει σχέδιο εκκένωσης ώστε να εφαρμοστεί από τους υπευθύνους. Αναφερόμενος στο «Evita», o κλαδάρχης, στην παρουσίαση του 2013, είχε πει: «τo σχέδιο σκιαγραφεί τις διαδικασίες εκκένωσης μιας περιοχής στην περίπτωση εκδήλωσης καταστροφικής πυρκαγιάς». Το πολύτιμο αυτό εργαλείο αγοράστηκε από τις υπηρεσίες, παραδόθηκε, ενώ σύμφωνα με πηγές, έγινε και μία προσομοίωση λειτουργίας του. Εκτοτε παραμένει άγνωστη η τύχη του.

Όμως δεν ήταν μόνο το πρόγραμμα «Evita» αυτό που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εκκένωση περιοχών κατά τις χθεσινές πυρκαγιές στις οποίες έχασαν τη ζωή τους τόσοι συμπολίτες μας.

Ανάμεσα στα τεχνολογικά συστήματα που δρομολογήθηκαν εκείνη την περίοδο (από τον τότε υπουργό Δημόσιας Τάξης Νίκο Δένδια) ήταν και το «112». Με την ορθή εφαρμογή του το σύστημα αυτό μπορεί να στέλνει μηνύματα SMS σε κινητά χρηστών οι οποίοι, από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, εντοπίζονται σε περιοχές που διατρέχουν κίνδυνο από πυρκαγιές έτσι ώστε να προειδοποιηθούν ότι πλησιάζει η φωτιά και ότι πρέπει να φύγουν το ταχύτερο.

Αλλάζοντας ο υπουργός το «112» είχε μία παράξενη περιπέτεια: ενώ είχε δρομολογηθεί η προμήθειά του, κόλλησε, απεντάχθηκε από τα προγράμματα προμηθειών και αυτή την περίοδο, σύμφωνα με πηγές, βρίσκεται ξανά σε φάση επαναπροκήρυξης.

Υπήρχαν ακόμη οι μοτοσικλετιστές της Πυροσβεστικής, η ομάδα «Ήφαιστος», οι οποίοι περιπολούσαν στις επίφοβες περιοχές  ανάλογα με το δελτίο επικινδυνότητας, εντόπιζαν τις εστίες πριν αυτές εξελιχθούν και καθοδηγούσαν τα πυροσβεστικά οχήματα έτσι ώστε να προσεγγίσουν το μέτωπο. Αποστολή των μοτοσικλετιστών ήταν να βοηθούν και στην εκκένωση μίας περιοχής, καθοδηγώντας τους πολίτες. Οι μοτοσικλέτες της ομάδας υπάρχουν ακόμη αλλά δεν βγαίνουν προγράμματα περιπολιών για λόγους έλλειψης επαρκούς προσωπικού.

Σήμερα πάντα υπάρχει και το πρόγραμμα «Engage», το πληροφοριακό σύστημα της Πυροσβεστικής, το οποίο απεικονίζει πού ακριβώς βρίσκονται οι δυνάμεις πυρόσβεσης ώστε να αποφεύγεται το αλαλούμ όταν υπάρχουν περισσότερα από ένα μεγάλα ενεργά μέτωπα, όπως συνέβαινε χθες με την Κινέτα και την Ανατολική Αττική, όπου προκλήθηκαν διάφορα θέματα με την μετακίνηση των δυνάμεων. Σύμφωνα με πηγές, είναι αμφίβολο εάν έγινε ορθή χρήση του συγκεκριμένου προγράμματος, καθώς υπάρχουν πληροφορίες ότι αντί να μεταβούν, εύκολα και γρήγορα, οχήματα από τη γειτονική Κόρινθο για να συνδράμουν στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς της Κινέτας, όπως θα υποδείκνυε κατά πάσα πιθανότητα το «Engage», φαίνεται ότι προκρίθηκαν (οι δυσκολότερες)  μετακινήσεις από τις δυνάμεις της Ανατολικής Αττικής με αποτέλεσμα να μείνει ακάλυπτη αυτή η ακόμη πιο κρίσιμη περιοχή.

Συνοψίζοντας, τα πλέον πολύτιμα εργαλεία για την αποτροπή της χθεσινής τραγωδίας ήταν τα προγράμματα «Evita» και «112» για το σχεδιασμό εκκένωσης και την ενημέρωση των πολιτών ότι πλησιάζει η πυρκαγιά. Το 2013, όταν το «Evita» έμπαινε στην φαρέτρα των πυροσβεστικών δυνάμεων, ο νυν Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης αποστρατευόταν από το Πυροσβεστικό Σώμα ως αρχιπύραρχος. Δύο χρόνια μετά, με εισήγηση του αναπληρωτή υπουργού Προστασίας του Πολίτη Νίκου Τόσκα, ο Αλέξης Τσίπρας όρισε τον Γιάννη Καπάκη ως Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.

Οι ευθύνες της Ρένας Δούρου

Η αλυσίδα των ευθυνών για την καταστροφή δεν περιορίζεται στις εξαιρετικά δυσμενείς μετεωρολογικές συνθήκες και στην έλλειψη σχεδίων ενημέρωσης των πολιτών από τους αρμόδιους και εκκένωσης. Περνάει και από την Περιφέρεια Αττικής και τις υποχρεώσεις της για τις προπαρασκευαστικές δράσεις πολιτικής προστασίας, όπως αυτές αναφέρονται σε έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών με ημερομηνία 25 Μαϊου 2018.

Οι περιφέρειες -λέει το έγγραφο- είναι ανάμεσα σε άλλα αρμόδιες για τη δρομολόγηση έργων και δράσεων αντιπυρικής προστασίας καθώς και για επιμέρους θέματα που συνδέονται με τη πρόληψη και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κινδύνων προερχομένων από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών. Αυτό επιτυγχάνεται, όπως προβλέπεται στο έγγραφο, με την εποπτεία του Περιφερειάρχη ο οποίος δίνει εντολή να συγκληθούν, από τους αρμόδιους Αντιπεριφερειάρχες, τα Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) των Περιφερειακών Ενοτήτων. Σε αυτά τα όργανα συζητούνται και αποφασίζονται και δράσεις για «την υλοποίηση της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών (…) σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες που έχει εκδώσει η Δ/νση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας».

Μία δράση, της οποίας η παντελής απουσία στοίχισε ήδη όλες αυτές τις ανθρώπινες ζωές για τις οποίες πενθούμε. Όπως ανέφερε ο δήμαρχος Ραφήνας, ουδέποτε έλαβε εντολή για την εκκένωση της περιοχής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News