Τέσσερις ολόκληρες δεκαετίες το περίμεναν αυτό το τρόπαιο οι οπαδοί της Αθλέτικ Μπιλμπάο. Επειτα από έξι διαδοχικούς χαμένους τελικούς η αγαπημένη τους ομάδα κατέκτησε -επιτέλους- το Κύπελλο Ισπανίας (Copa del Rey), κερδίζοντας τη Μαγιόρκα στα πέναλτι (4-2) στο «Estadio de La Cartuja» της Σεβίλλης. Και ο θρίαμβος ξύπνησε στη μνήμη των παλαιότερων την ένδοξη Αθλέτικ, η οποία στο πρώτο μισό των ‘80s είχε πανηγυρίσει ένα «νταμπλ» (1984), ακόμη έναν τίτλο πρωταθλήματος την προηγούμενη σεζόν, και ένα Σούπερ Καπ Ισπανίας την επόμενη.

Ο Ερνέστο Βαλβέρδε το χαρακτήρισε ως το πιο ξεχωριστό τρόπαιο της καριέρας του. Παράξενη δήλωση, για κάποιον που έχει στο παλμαρέ του πολύ σπουδαιότερους τίτλους – ανάμεσά τους, δυο πρωταθλήματα και ένα Κύπελλο Ισπανίας με την Μπαρτσελόνα, και τρία πρωταθλήματα με τον Ολυμπιακό, με τον οποίο πανηγύρισε δυο φορές το «νταμπλ». Αλλά εκείνη τη στιγμή ο «Τσιγκούρι» δεν μίλησε ως προπονητής, ούτε ως θρέμμα της Βασκονίας, όπου μεγάλωσε. Το έκανε ως θαυμαστής της κουλτούρας αυτού του πολύ διαφορετικού συλλόγου, που έχει γοητεύσει τους απανταχού ρομαντικούς του ποδοσφαίρου.

Μοιάζει παράδοξο για ένα club που ιδρύθηκε από ξένους (από νεαρούς βρετανούς εργάτες που έφεραν το «ωραίο παιχνίδι» στην περιοχή του Μπιλμπάο στα τέλη του 19ου αιώνα) και ονομάζεται Αθλέτικ αντί για Ατλέτικο, να επιμένει στη διατήρηση της βασκικής του ταυτότητας, γνωρίζοντας ότι έτσι δυσκολεύει τη ζωή του. Αλλά η Αθλέτικ Μπιλμπάο το κάνει για πάνω από 100 χρόνια, ακόμη και στις μέρες μας, που τα τρόπαια είναι αυτοσκοπός στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Πορεύεται αποκλειστικά με παίκτες που έχουν γεννηθεί ή μεγαλώσει (όπως ο Βαλβέρδε) στη Χώρα των Βάσκων (Euskal Herria): μια περιοχή στον ισπανικό Βορρά, κοντά στα σύνορα με τη Γαλλία, με λιγότερους από τρία εκατομμύρια κατοίκους. Δεν δέχεται στις τάξεις της ούτε, καν, άλλους Ισπανούς: Ανδαλουσιανούς, Καταλανούς, ή Καστιγιάνους.

Η πολιτική αυτή εφαρμόζεται από το 1911. Ακριβώς 100 χρόνια μετά, το φθινόπωρο του 2011, φόρεσε τη φανέλα της ο πρώτος μαύρος ποδοσφαιριστής στην ιστορία του συλλόγου, Γιόνας Ραμάλιο. Με καταγωγή από την Ανγκόλα, αλλά μητέρα Βάσκα. Από τη δεκαετία των ‘70s ο κανόνας έγινε λίγο πιο ελαστικός, όμως οι περιπτώσεις διασταλτικής ερμηνείας του είναι σπάνιες. Ακόμη και σπουδαίοι παίκτες βασκικής καταγωγής, όπως ο Γκονσάλο Ιγκουαΐν, ο Κέπα Μπλάνκο και ο Χόρχε Λόπεθ, που είχαν διδαχθεί τα μυστικά της μπάλας σε άλλα μέρη, απορρίφθηκαν από την Αθλέτικ.

«Βλέπουμε τους εαυτούς μας ως μοναδικούς στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, και αυτό καθορίζει την ταυτότητά μας. Δεν λέμε ότι είμαστε ανώτεροι ή καλύτεροι από τους άλλους, αλλά διαφορετικοί», έγραψε το 1994 ο -τότε- πρόεδρος της Αθλέτικ, Χοσέ Μαρία Αράτε, στο βιβλίο για τα 100 χρόνια του συλλόγου. Και, αντίθετα με ό,τι πολύς κόσμος πιστεύει, η Αθλέτικ ποτέ δεν πρόσφερε «βήμα» στους εθνικιστές Βάσκους – πολύ περισσότερο στην ένοπλη αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ, από την οποία πάντοτε κρατούσε αποστάσεις.

Η κύρια δεξαμενή από την οποία αντλεί ταλέντα για την πρώτη ομάδα της είναι η cantera, η φημισμένη ποδοσφαιρική ακαδημία της, η οποία κατά καιρούς ανέδειξε παίκτες που έγραψαν ιστορία. Επιπλέον, πάνω από 20 σκάουτερ και δεκάδες «αδελφά» σωματεία στην ευρύτερη περιοχή, παρακολουθούν την εξέλιξη των νεαρών και στέλνουν τους καλύτερους στο προπονητικό κέντρο της Lezama, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1971. Περίπου το 85% των παικτών που κάθε σεζόν αγωνίζονται στην Αθλέτικ, προέρχονται από τα δικά της «φυτώρια». Κανένας άλλος σύλλογος στον Κόσμο δεν πλησιάζει, καν, το ποσοστό αυτό.

Σχεδόν οι μισοί από τους πιτσιρικάδες που ανήκουν στην Κ21, σπουδάζουν στο πανεπιστήμιο. «Είναι δουλειά μας, εκτός από καλούς παίκτες να τους κάνουμε και καλούς πολίτες», είχε τονίσει σε συνέντευξή του το 2018 ο διευθυντής των ακαδημιών. Ολοι οι μαθητές της μπάλας διαθέτουν εισιτήριο διαρκείας, για να παρακολουθούν μαζί τους εντός έδρας αγώνες της Αθλέτικ. Τα εκτός έδρας ματς τα βλέπουν στην TV με τις οικογένειές τους, φορώντας πιτζάμες με το έμβλημα του συλλόγου.

Η Αθλέτικ δεν είναι ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρεία. Οπως η Μπαρτσελόνα, η Ρεάλ Μαδρίτης και η Οσασούνα, ανήκει στα μέλη της, τα οποία θεωρούν ότι η τήρηση της παράδοσης και η διατήρηση της βασκικής ταυτότητας του συλλόγου είναι πιο σημαντική από κάθε τρόπαιο. Τον περασμένο Οκτώβριο κάποια από τα μέλη πρότειναν στη γενική συνέλευση του συλλόγου να γίνονται δεκτά στην ομάδα παιδιά και εγγόνια Βάσκων, τα οποία διαμένουν στο εξωτερικό και δεν έχουν μεγαλώσει στην περιοχή, όμως αυτή η πρωτοβουλία, που είχε ως σύνθημα το «Tod evoluciona» (Ολα εξελίσσονται) έπεσε στο κενό.

Σε πείσμα των εξελίξεων, η Αθλέτικ Μπιλμπάο συνεχίζει να γράφει ένα ποδοσφαιρικό παραμύθι, από αυτά που δεν αφήνουν ασυγκίνητο κανέναν πραγματικό φίλαθλο. Δεν έχει ψύχωση με τους τίτλους, που με αυτή την τακτική που ακολουθεί, θα έρχονται πολύ δύσκολα. Ούτε με τα κέρδη. Χορηγό στη φανέλα της έβαλε για πρώτη φορά πριν από 15 χρόνια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News