769
Συρμός του μετρό στο Παρίσι - είναι πιθανό να γίνει δωρεάν υπηρεσία; | EPA/JULIEN DE ROSA

Το νέο γαλλικό πείραμα: δωρεάν αστικές συγκοινωνίες

Protagon Team Protagon Team 25 Μαΐου 2021, 19:02
Συρμός του μετρό στο Παρίσι - είναι πιθανό να γίνει δωρεάν υπηρεσία;
|EPA/JULIEN DE ROSA

Το νέο γαλλικό πείραμα: δωρεάν αστικές συγκοινωνίες

Protagon Team Protagon Team 25 Μαΐου 2021, 19:02

Η ιδέα δωρεάν δημοτικής συγκοινωνίας δεν είναι νέα, αλλά πάντα θα προσκρούει στα ίδια προβλήματα: το κόστος που πρέπει να καλυφθεί είναι μεγάλο, η μείωση στη χρήση των αυτοκινήτων ίσως δεν είναι τόσο σημαντική, η ποιότητα των συγκοινωνιών ενδεχομένως να μη βελτιωθεί σημαντικά.

Οι συζητήσεις των τελευταίων χρόνων για περισσότερο βιώσιμες πόλεις, πιο «πράσινες» και λιγότερο ενεργοβόρες έφεραν ξανά στο προσκήνιο την ιδέα των δωρεάν συγκοινωνιών.

Τα πειράματα στη Γαλλία είναι ενθαρρυντικά, τονίζει το BBC, εξάλλου η χώρα έχει παράδοση στη δωρεάν δημοτική συγκοινωνία, η οποία σε κάποιες πόλεις υπάρχει εδώ και δεκαετίες.

Τον Σεπτέμβριο του 2018 η Δουνκέρκη, στο βόρειο τμήμα της χώρας, πήρε την απόφαση να διαθέσει τις δημοτικές συγκοινωνίες, που έχουν 18 γραμμές, δωρεάν. Το κόστος στα έσοδα καλύφθηκε από μία μικρή αύξηση στον φόρο των επιχειρήσεων. Η απόφαση του δημάρχου Πατρίς Βεργκριέτ, που είναι κάτοχος διδακτορικού στον αστικό σχεδιασμό, υπήρξε επιτυχής.

Το πρώην βιομηχανικό λιμάνι αναζωογονήθηκε και μειώθηκαν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με έρευνα ανεξάρτητου φορέα που διεξήχθη έπειτα από παραγγελία της πόλης. Οι επιβάτες τις καθημερινές αυξήθηκαν κατά 60% και τα Σαββατοκύριακα διπλασιάστηκαν, ενώ σχεδόν ένας στους δύο νέους χρήστες είπε ότι προτιμά τα δημόσια Μέσα από το αυτοκίνητό του.

Στη Ναντ, όπου ζουν ένα εκατομμύριο άνθρωποι, οι συγκοινωνίες είναι δωρεάν το Σαββατοκύριακο. Στην επαρχία της Οξιτανίας, στο νότιο τμήμα της χώρας, υιοθετήθηκε μέτρο με το οποίο όσοι είναι 18-26 ετών και παίρνουν το τρένο τουλάχιστον 30 φορές τον μήνα, δεν θα χρειάζεται να πληρώνουν εισιτήριο.

Το Παρίσι καθιέρωσε δωρεάν επιβίβαση σε όλους τους ανηλίκους, για πρώτη φορά, στο σχολικό έτος που άρχισε τον περασμένο Σεπτέμβριο, ενώ την ίδια πολιτική θα ακολουθήσει από το προσεχές σχολικό έτος το Στρασβούργο.

Ειδικά για το Στρασβούργο, οι τοπικές Αρχές υπολογίζουν ότι περίπου 80.000 παιδιά θα μπορούν να κάνουν χρήση των συγκοινωνιών και δεν θα χρειάζεται να μπαίνουν στο αυτοκίνητο μαζί με τους γονείς τους. Το κόστος υπολογίζεται σε 6-8 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, που θα καλυφθούν από τον προϋπολογισμό της πόλης, ενώ οι οικογένειες με δύο παιδιά μπορεί να εξοικονομήσουν πάνω από 500 ευρώ τον χρόνο.

Πέρα από τη Γαλλία, το Ταλίν, η πρωτεύουσα της Εσθονίας, πήρε το 2013 την ίδια απόφαση και έγινε η πρώτη πρωτεύουσα χώρας της ΕΕ με δωρεάν συγκοινωνίες. Το 2020 το Λουξεμβούργο, που έχει συνολικό πληθυσμό 626.000 ανθρώπων, έγινε η πρώτη χώρα που προσφέρει εντελώς δωρεάν συγκοινωνίες.

Αν όμως το σχέδιο λειτούργησε καλά στη Δουνκέρκη, που έχει πληθυσμό 200.000 ανθρώπων, θα μπορούσε να είναι το ίδιο επιτυχημένο σε μία πόλη όπως το Παρίσι, με πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό και αντίστοιχα μεγάλες ανάγκες για τη μετακίνηση του;

Η υπόσχεση δωρεάν συγκοινωνίας είναι στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας της Οντρέι Πιλβάρ, η οποία είναι αντιδήμαρχος υπό τη δήμαρχο Παρισιού Αν Ινταλγκό και υποψήφια περιφερειάρχης για την Ιλ-ντε-Φρανς, όπου βρίσκεται και το Παρίσι. Το μέτρο θα ξεδιπλωθεί σταδιακά, αρχίζοντας από τους ανήλικους, έπειτα τους ανέργους και ως το 2026 όλοι οι πολίτες θα μετακινούνται δωρεάν κάθε ημέρα της εβδομάδας. Το κόστος θα καλυφθεί από φόρους σε ρυπογόνα οχήματα και σε εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου όπως η Amazon, αλλά και από κάποια έμμεσα κέρδη, όπως η μείωση των ατυχημάτων με αυτοκίνητο, η μείωση της ρύπανσης και οι λιγότερες χαμένες εργατοώρες στο μποτιλιάρισμα.

Ερευνα του 2018, όταν επικεφαλής του Ιλ-ντε-Φρανς ήταν η Βαλερί Πεκρές, έδειξε πάντως ότι η κατάργηση των εισιτηρίων στην περιοχή θα οδηγούσε σε αύξηση των επιβατών κατά 6%-10% και θα είχε κόστος 2,2-3,3 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η ποιότητα του δικτύου θα παρουσίαζε κάμψη και η χρήση του αυτοκινήτου θα μειωνόταν μόλις κατά 2%, ενώ το όλο μετρό θεωρήθηκε περιορισμένης κοινωνικής επίπτωσης, γιατί πάνω από 1 εκατομμύριο άνθρωποι στην περιοχή ταξιδεύουν είτε χωρίς εισιτήριο είτε με μειωμένο κόμιστρο.

Οσο για το αν θα μπορούσαν να επεκταθούν οι πειραματισμοί και σε άλλες χώρες, το ερώτημα δεν έχει σαφή απάντηση, λόγω της πληθώρας μοντέλων λειτουργίας των συγκοινωνιών.

Σε πόλεις όπως το Λονδίνο, τα έσοδα από τα εισιτήρια φτάνουν ως και τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού, οπότε η αφαίρεση αυτού του πολύ σημαντικού πόρου είναι περίπλοκη και δυσκολεύει την εφαρμογή του μέτρου δωρεάν μετακινήσεων. Σε άλλες χώρες, οι συγκοινωνίες επιδοτούνται πλήρως από το κράτος, οπότε και εκεί είναι δύσκολη η κατάργηση των εισιτηρίων. Μία ενδιάμεση λύση, η οποία θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα ακόμα και σε μεγαλουπόλεις, είναι η εφαρμογή των δωρεάν μετακινήσεων για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως οι άνεργοι.

Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται η συνολική επανεξέταση του μοντέλου λειτουργίας των δημόσιων συγκοινωνιών. Είναι σίγουρα ελκυστική η ιδέα ότι θα μπορεί κανείς να τις χρησιμοποιεί χωρίς εισιτήριο, όπως μπορεί να χρησιμοποιεί, για παράδειγμα, τα πάρκα της πόλης και τις παιδικές χαρές. Η πανδημία, από την πλευρά της, έφερε σχεδόν παντού κατακόρυφη μείωση της χρήσης των μέσων μεταφοράς όσο διαρκούσε το lockdown και προσέθεσε άλλη μία μεταβλητή στην εξίσωση των δωρεάν συγκοινωνιών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...